بافت قدیم بوشهر، در واقع یک بافت تاریخی و قدیمی مسکونی در بوشهر است که قدمتی چندین ساله دارد. این بافت تاریخی ۳۸ هکتار است و چهار محله قدیمی بوشهر با نامهای دهدشتی، کوتی، بهبهانی و شنبدی در اینجا قرار دارند.
البته نامگذاری این محله ها هم داستان جالبی داشته و این طوری بوده که هر طایفه و قومی بخشی از شهر را برای زندگیاش انتخاب میکرده و اسم آن محله بر اساس اولین ساکنینش انتخاب میشد.
اگر هم بخواهیم بافت قدیم بوشهر را از نظر جغرافیایی بررسی کنیم، به این صورت است که در بخش شمالی شبه جزیره بوشهر قرار گرفته و از سه طرف شمال، شرق و غرب به دریای خلیجفارس راه دارد. جنوب آن هم محدود به بافت جدید شهر است که در واقع ترکیبی از بافت قدیم و جدید است.
این بافت که جزو آثار ملی ثبت شده است، مربوط به دوره حکومت نادر شاه افشار است. ولی با توجه به سبک خاص معماری قجری در این بافت، میتوان به این نتیجه رسید که زمان شکوفایی آن به دوره حکومت قاجارها بر میگردد.
مراکز مذهبی مختلف مثل مسجد، حسینیه و کلیسا که برای همه مذهبهاست، بازار، کوچهها و ساختمانهای کنسولگری کشورهای مختلف همگی جزو معماریهای به جا مانده از بافت قدیم بوشهر است.
بیشتر بخوانید: مدرسه سعادت در بوشهر
در ساخت بناهای این بافت از معماری هیلانی استفاده شده. به این صورت که هر ساختمان از یک حیاط مرکزی و ۲ یا ۳ طبقه تشکیل میشود تا در زمستان از طبقههای پایین و در تابستان از طبقههای بالا استفاده شود. همینطور ساختمانها از سنگهای مرجانی ساخته شدهاند تا با نگهداشتن دما در خود، هوای خانه در زمستانها گرم و در تابستانها خنک باشد. شیشههای رنگی که در سردر ساختمانها استفاده شده علاوه بر زیبایی ظاهری، باعث شکست نور، جلوگیری از ورود گرما و حتی دور کردن حشرهها میشود. تمایز این بافت قدیمی در ساخت آن با در نظر گرفتن اقلیم گرم و مرطوب بوشهر است.
یکی از جزئیات دیدنی و معروف بافت قدیم بوشهر، بالکنهای چوبی یا شناشیل است. این شناشیلها که جزوی از معماری دوره عثمانی هستند، از بدنه ساختمانها بیرون زدهاند تا ساکنین خانهها امکان دید از بالکن را داشته باشند. اگر بخواهیم دقیقتر بگوییم، شناشیلها شبکههایی که از جنس چوب هستند که فضایی از خانه را مانند یک پنجره باز میکنند تا نسیم خنک دریا به داخل خانه هدایت شود. همینطور این چوبها مثل سایهبان هم عمل میکنند و باعث کمتر شدن دمای فضای داخلی اتاقها میشوند.
قدم زدن در کوچههای تنگ و باریک بافت قدیم همراه با گلدانهای رنگبهرنگ و درختهای گل کاغذی، یکی از تفریحات موردعلاقه بوشهریها و گردشگران این منطقه است.
کافههایی مثل کافه حاج رئیس، کافه گلها و کافه کهن که در دل این کوچهها قرار گرفتهاند، محل مناسبی برای شبنشینی و دورهمی است. اگر به این بافت تاریخی سر زدید میتوانید از این کافهها برای استراحت و شکمگردی استفاده کنید.
با سفر به این بافت، با بخش قابل توجهی از تاریخ، آداب و رسوم و فرهنگ مردم بوشهر آشنا میشوید. حتی اگر خواستید میتوانید با خرید سوغاتیهای بوشهر، بخشی از این زیبایی را با خود به یادگار ببرید.
سوالات متداول
بافت قدیم شامل چه محلههایی است؟
چهار محله دهدشتی، کوتی، بهبهانی و شنبدی در اینجا قرار دارند.
چرا به بافت قدیمی بوشهر برویم؟
بافت قدیمی بوشهر حسابی ارزش دیدن دارد و با سفر به آن میتوانید با تاریخ، آداب و رسوم و فرهنگ مردم بوشهر آشنا شوید.
همهچی از اونجایی شروع شد که چرخیدم و رسیدم به حرف بچگیم؛ نوشتن دوای هر دردیه :)