حافظیه شیراز ؛ مقبره مشهورترین شاعر ایرانی در گلگشت مصلی

مگه میشه شیراز رفت و به حافظیه سر نزد! حافظیه فقط یک آرامگاه نیست، تاریخ زنده ادبیات ایران هم هست. اگر به شیراز سفر کردید یا قصد سفر به شیراز را دارید، حتماً زمان مناسبی را برای گشت‌وگذار در حافظیه اختصاص دهید.

حتی می‌توانید جوری برنامه‌ریزی کنید که هم روز و هم شب را در حافظه بگذرانید. هر کدام حال و هوای خاص خودش را دارد. نیازی نیست که عاشق شعر و ادبیات باشید تا از این مکان دیدنی لذت ببرید. معماری دیدنی، فضایی سرسبز و زیبا به همراه دیدنی‌ها و غرفه‌های مختلف موجود در این مجموعه تاریخی شما را به وجد می‌آورد. کافی است یک بار عکس حافظیه را ببینید تا پی به زیبایی‌های بی‌نظیر آن ببرید.

تاریخچه 

بنای امروزی حاصل طرحی از آندره گدار معمار فرانسوی که علاقه زیادی به ایران داشت، است. بازسازی این بنا به فرمان رضاشاه در سال 1314 انجام شد.

  طی سالیان گذشته بنای آرامگاه حافظ بارها و بارها بازسازی شده که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به دوره تیموریه، صفویه، افشاریه و زندیه اشاره کرد. در طرح امروزی بنای حافظیه با حفظ طرح قدیمی آن به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شده است. این دو بخش توسط ایوانی بسیار زیبا به طول 56 متر و 7 متر عرض جدا می‌شوند. این ایوان روی 20 ستون سنگی بسیار زیبا به ارتفاع 5 متر قرار گرفته است.

پس از مرگ عارف و شاعر بزرگ شیراز حضرت اجل حافظ شیرازی او را در مصلا شیراز دفن کردند. این مصلا محلی خوش آب و هوا در شیراز بود که مردم نمازهای جماعت خود مانند نماز عید فطر و اجتماعات دینی را برگزار می‌کردند. کم‌کم افراد عزیزان از دست رفته خود را در این مکان برای تبرک به خاک سپردند که آن را تبدیل به قبرستان کرد.

بیشتر بخوانید: ۵ بهانه برای شیرازگردی: همه عاشق سفر به شیراز هستند که قدری دلشان آرام بگیرد

تکیه حافظی نامی بود که رفته رفته در میان مردم ثبت شد و پس از 65 سال اولین آرامگاه بر روی مزار حضرت حافظ ساخته شد.

حافظیه شیراز چه قسمت‌هایی دارد؟

بنای حافظیه در شیراز درواقع باغی بزرگ و وسیع با جاذبه‌های مختلف فرهنگی و تفریحی است. این مجموعه که در جنوب دروازه قرآن قرار گرفته از نظر موقعیت جغرافیایی جزو حاشیه شمالی  شهر شیراز محسوب می‌شود.

در قدیم به این محل گلگشت مصلا می‌گفتند که در اشعار حضرت حافظ نیز از آن یاد شده است. مساحت این مجموعه تاریخی فرهنگی در حدود 19 هزار مترمربع است.

یکی از مشهورترین قبرستان‌های شهر شیراز نیز در آن قرار دارد و افراد مشهور زیادی نیز در همین محل دفن شده‌اند.  از درب اصلی که وارد می‌شوید فضای سرسبز و دل‌نشین این مجموعه اولین چیزی است که شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این مجموعه علاوه بر مقبره شامل بخش‌های مختلفی می‌شود که در زیر با آن‌ها بیشتر آشنا می‌شوید.

درب اصلی و حیاط جنوبی 

از درب اصلی بنای حافظیه که وارد می‌شوید، باغچه‌های بزرگ گل و گیاه رنگارنگ حال و هوای مطبوع باغ‌های شیراز را برایتان تداعی می‌کند. در میان این حیاط دو استخر بزرگ نیز وجود دارد که به زیبایی آن می‌افزاید.

این بخش از مجموعه بیانگر زیبایی‌ها و جذابیت‌های دنیوی و مادیات است. هر چه به سمت شمال آرامگاه می‌روید درواقع از این جهان به سمت جهان باقی با پله‌های ایوان اصلی خواهید رفت. از پله‌های ایوان به سمت آرامگاه اصلی که قدم بردارید، نور حقیقت زندگی که همان آرامگاه است برایتان روشن می‌شود. جالبه بدانید که این ایوان بین دودنیا از 9 پله در هر طرف تشکیل شده که به 9 آسمان هستی اشاره دارد.

آرامگاه حافظ

آرامگاه اصلی حافظیه که مقبره حضرت  حافظ در آن قرار دارد، دارای گنبدی به ارتفاع 10 متر با رنگ آبی است. این گنبد مسی به دلیل رنگ آن به آسمان تشبیه شده و طرح آن به شکل کلاه درویشان ترک است. درون گنبد نیز با نقش و نگارهای عرفانی و رنگ‌های متنوعی که هر کدام نمادی از زندگی است، زیبا شده است.

سنگ مزار این عالم و شاعر برجسته در میانه زیر گنبد به ارتفاع 1 متر قرار گرفته و روی آن اشعاری از آن بزرگوار درج شده است. این گنبد روی 8 ستون که هر کدام 10 متر ارتفاع دارند،  قرار گرفته است. این گنبد را با بالا رفتن از 5 ردیف پلکان مدور می‌توانید از نزدیک مشاهده کنید. درون آن نیز کاشی‌های 7 رنگ معرق به زیبایی و عظمت این آرامگاه می‌افزاید. 

رواق چهارستون

جالبه بدانید که این رواق 20 تا ستون سنگی بلند دارد ولی از آنجا که 4 تا ستون وسط رواق مربوط به دوره کریم‌خان زند است، به آن رواق چهارستون گفته می‌شود. زیر این رواق آب‌انباری به شکل کانال نیز قرار دارد.

در سمت چپ این رواق اتاق بزرگی  برای آرامگاه قوام‌السلطنه طراحی شده که 2 اتاق در کنار آن قرار دارند. علاوه بر آن 6 اتاق دیگر نیز  در این بخش وجود دارد که 3 تای آن مربوط به آرامگاه و 3 اتاق به هنرهایی چون نقاشی، مینیاتور، معرق سازی و میناسازی اختصاص دارد. این رواق حیاط مجموعه را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم می‌کند. بر روی دیوارهای این بنا، سنگ‌های مرمرین توجه شما به خود جلب می‌کند. این رواق بلندترین سازه در مجموعه محسوب می‌شود. 

محوطه شمالی

در این بخش از بنای حافظیه، آرامگاه حافظ علیه‌الرحمه به همراه درخت‌های نارنج و 2 حوض مستطیل شکل قرار دارد. این حوض‌های بزرگ شرق غربی سرچشمه تأمین آب حوض‌های ورودی باغ است.

در این بخش مجموعه حافظ‌شناسی، کتابخانه حافظیه و فروشگاه محصولات فرهنگی نیز وجود دارد. این بخش همان‌طور که گفتیم نمادی از ملکوت بوده و  ۸ درب ورودی و خروجی دارد. روی دیوارهای حیاط شمالی غزل‌هایی از دیوان اشعار حافظ با خط خوش به چشم می‌خورد. این اشعار روی کاشی یا سنگ مرمر خطاطی شده‌اند.

کتابخانه حافظیه 440 مترمربع  مساحت داشته و بیش از  ده هزار جلد کتاب در آن وجود دارد. 

 حیاط غربی

در این حیاط  آرامگاه غلامحسین صاحب دیوانی  قرار دارد. برای ورود به آرامگاه قوام باید از این حیاط به درب اصلی آرامگاه بروید. 

حیاط شرقی

در این بخش از مجموعه فرهنگی تاریخی حافظیه  دیوار، چهارده طاق‌نما دارد بخش شرقی در سال 1386  وسعت پیدا کرد و به مجموعه اصلی اضافه شد.

بیشتر بخوانید: آرامگاه شاه شجاع ؛ معروف‌ترین سلطان آل مظفر

جاذبه‌های دیدنی اطراف حافظیه 

وقتی برای دیدن حافظیه می‌روید بهتر است لیستی از دیگر جاهای دیدنی اطراف آن همراهتان باشد که جاذبه‌های نزدیک به آن را از دست ندهید. 

سعدیه: مجموعه سعدیه شامل آرامگاه استاد سخن سعدی علیه‌الرحمه و بسیاری از بزرگان بنام ایرانی است. این مجموعه در مجاورت باغ دلگشا قرار گرفته و از زیبایی‌های طبیعی و معماری بسیاری برخوردار است. 

موزه سنگ: در شمال  مجموعه حافظیه شیراز موزه‌ای به نام سنگ هفت‌تنان وجود دارد. این باغ موزه مربوط به دوره قبل از زندیه است و بنای آن یکی از شاهکارهای معماری عهد زندیه محسوب می‌شود. 

باغ جهان‌نما: قدمت این باغ به قرن هشتم هجری می‌رسد و از جمله باغ‌های معروف شیراز و قدیمی‌ترین آن‌ها است. 

ساعات بازدید از مجموعه حافظیه و خرید بلیت 

این مجموعه در فصل‌های بهار و تابستان از ساعت 8 صبح الی 10 شب برای بازدید باز است.  برای بازدید از این مجموعه باید بلیت ورودی تهیه کنید. قیمت بلیت ورودی برای گردشگران ایرانی 5 هزار تومان و گردشگران خارجی 50 هزار تومان است. 

بیشتر بخوانید: راهنمای شکم گردی شیراز ؛ کدام رستوران‌های شیراز را نباید از دست داد؟

حافظیه شیراز کجاست؟

این مجموعه  در ابتدای خیابان خرابات قدیم قرار دارد. بنای حافظیه و مجموعه تاریخی آن در منطقه 3 شهرداری شیراز و کوچه حافظیه واقع شده است. شما می‌توانید از بلوار چهل مقام یا بلوار آزادی به این مجموعه بروید. 

روی نقشه ببینید!

اگر با خواندن این مطلب قصد دارید که در روزهای پیش رو برای دیدن حافظیه به شیراز سفر کنید می‌توانید همین حالا به پینورست که یک سایت اجاره سوئیت ارزان و اجاره انواع اقامتگاه هست سر بزنید.

حافظیه در شهرهای دیگر 

از آنجا که حافظ در زنده نگه‌داشتن فرهنگ و ادبیات ما نقش مهمی داشته است، در شهرهای مختلف محله‌های برای بزرگداشت او به وجود آمده است. در برخی از این شهرها تنها به نام‌گذاری آن اکتفا نکرده و سازه‌ای مشابه با آرامگاه حافظ در شیراز را بنا کرده‌اند.

بیشتر بخوانید: باغ موزه هنر ایرانی ؛ در یک ساعت کل آثار تاریخی ایران را ببینید

حافظیه تهران علاوه بر آن که محله‌ای در شرق آن و در ناحیه 13 شهرداری محسوب می‌شود، نام تالاری در کاخ سعدآباد نیز هست. به این تالار حافظیه سعدآباد نیز گفته می‌شود.

حافظیه کرج نیز که به سه‌راه حافظیه شناخته می‌شود در استان البرز و محله‌ای به همین نام است.

حافظیه بند انزلی اما دارای بنای حافظیه به همان سبک و سیاق آرامگاه حافظ در نزدیکی شهرداری این شهر قرار دارد. 

شما تا به حال به شیراز سفر کرده‌اید؟ آیا تا به حال حافظیه را از نزدیک دیده‌اید؟ به نظر شما هم معماری آرامگاه حافظ بسیار زیبا و دیدنی است؟ دیگر چه چیزی در مورد این مکان نظر شما را به خودش جلب کرد؟ از کدام مکان دیدنی که در نزدیکی حافظیه قرار دارد دیدن کردید؟ آیا مکان جالب و دیدنی دیگری در این نزدیکی وجود دارد که بخواهید دیدنش را به بقیه پیشنهاد دهید؟ حتما نظر و تجربه خودتان از سفر به شیراز و دیدن حافظیه را برای ما بنویسید و با بقیه هم به اشتراک بگذارید.

اگر قصد دارید که به شیراز یا سایر شهرهای ایران سفر کنید و در مودر محل اقامتتان نگران هستید می‌توانید با رزرو اقامتگاه در پینورست یک تجربه خوب و به یادماندنی برای خود رقم بزنید.

پینورست