ماسوله گیلان را که میشناسید. اگر به اینجا سفر نکرده باشید حتما عکسهای زیبایی از آن دیدهاید. روستایی پلکانی با دسترسی راحت که برای سالها بسیار مورد توجه بوده است. اما شاید همین توجه و دسترسی راحت باعث شده تا دیگر از آن روستای بکر و طبیعی اثر زیادی نمانده باشد. برای همین میخواهیم به سراغ ماسوله زاگرس، روستای سر آقا سید برویم که هنوز بکر باقی مانده.
همانقدر که اسم این روستا خاص و شاید عجیب باشد خودش هم خاص و دوستداشتنی است. پس با ما همراه باشید تا در این مطلب از مجله گردشگری پینورستسراغ این روستا برویم و همه چیز را درباره آن به شما بگوییم.
آشنایی با روستای سر آقا سید
همانطوز که بالاتر گفتم اینجا به ماسوله زاگرس مشهور است. همین لقب دو چیز را مشخص میکند.
اول با روستایی پلکانی روبهرو هستیم. یعنی روستایی که پشت بام یک خانه، حیاط خانه بالا سریاش است. این سبک معماری در روستاهایی که در دامنه کوهها قرار دارند موضوعی مرسوم و قابل درک است. با توجه به بخش دوم لقبش، این روستا در دامنه کوههای زاگرس و به طور دقیقتر در دامنه کوههای زردکوه قرار دارد.
این روستا از سمت شمال با کوههای کنگله و نرمه و از جنوب با کوههای وند و خیمه محصور شده است. روستایی در ارتفاع 2500 متری از سطح دریا که حدود 140 کیلومتر با چهار محال و بختیاری فاصله دارد. روستایی کوهستانی و خوش آبوهوا که دسترسی سختی دارد. در واقع شما فقط شش ماه از سال را برای رفتن و بازدید از اینجا فرصت دارید. در فصلهای سرد این مکان پوشیده از برف است و حتی گاهی راههای ارتباطی به آن کاملا بسته میشود.
چرا سر آقا سید؟
اما اسم این روستا از کجا آمده است؟ قدمت خود روستا به هزاران سال پیش برمیگردد. زمانی که مردم پناهگاهی را برای خود در دل کوه کندند. اما تاریخ و معماری معاصر روستا از حدود 600 سال پیش آغاز شد. زمانی که شخصی به نام آقا عیسی به این منطقه مهاجرت کرد.
طبق شجره نامه او، این شخصی یکی از نوادگان امام موسی کاظم بوده است. بنابراین مورد احترام و پذیرش مردم بومی قرار میگیرد. پس از فوت آقا عیسی مقبرهای در جنوبیترین قسمت روستا برای او ساخته میشود و تبدیل به امامزاده آقا سید میشود. از همینجا دو تعبیر برداشته میشود. روستاییانی که بر سر مزار آقا سید میرفتند تا زیارت کنند یا روستایی که بر سر مزار آقا سید ساخته شده است.
بهترین زمان برای سفر به روستای سر آقا سید شش ماه اول سال است. اگر میخواهید به این روستا سفر کنید بهتر است از اواخر فروردین تا اواخر تابستان اقدام کنید. در غیر این صورت با سرمای سخت و حتی بسته بودن راهها مواجه میشوید. جاده کوهستانی این روستا با اولین برف بسته میشود و راه ایمنی برای ورود به روستا وجود ندارد.
اما برای رفتن به این روستا باید ابتدا خود را به استان چهار محال و بختیاری برسانید. در این استان به شهرستان کوهرنگ و در نهایت شهر چلگرد بروید. در غرب این شهر جاده چلگرد – سر آقا سید را میبینید. این جاده تا میانههای آن آسفالت است اما از بعد از روستای علیجان تبدیل به جادیای خاکی و کوهستانی میشود. در انتهای این جاده روستای سر آقا سید قرار دارد.
آبوهوای روستا چگونه است؟
وقتی مکانی در ارتفاع 2500 متری و در پایه کوه ساخته شده باشد، یعنی با منطقهای خاص روبرو هستیم. این روستا در بهار و پاییز آبوهوایی خنک و دلچسب دارد. آبوهوایی ییلاقی و سرسبز که همه جا طبیعت را میبینید. از درختان بلوط و چنار گرفته تا گردو و بید. یک نوع درخت محلی زیبا هم در اینجا وجود دارد که با اسم میلو شناخته میشود و میوههای قرمز رنگ میدهد.
درختان گردو این روستا بسیار پیر هستند و شاید حدود 300 سال عمر داشته باشند. درختان بلوط هم برای مردم محلی مهم است. چون از آنها استفادههای زیادی میکنند. به عنوان مثال نان کلک در این روستا با استفاده از آرد میوه بلوط تهیه میشود که واقعا خوشمزه است.
اما پاییز و زمستانهای این روستا بسیار سخت و گاهی خطرناک است. مخصوصا در زمستان حجم برف این منطقه به حدی زیاد است که گاهی ارتباط روستا با بیرون قطع میشود.
معماری روسای سر آقا سید
اما به جذابترین بخش این روستا یعنی خانههای آن میرسیم. خانههایی ساخته شده از خشت و گل و الوار چوبی که به صورت پلکانی و آبشاری در دامه کوه ساخته شدهاند. این خانهها درهایی کوچک و پنجرههایی کوچکتر دارند تا در برابر سرما و باد مقاوم باشد.
خانههای روستا به صورت دو تیکه ساخته شدهاند که بخشی محل سکونت و زندگی اهالی خانه و بخش دیگر مخصوص نگهداری حیوانات و دامها است. بیشتر خانهها بخشی به نام مهمانخانه هم دارند تا بتوانند از مهمانان خود پذیرایی کنند.
چهره تمام خانهها به سمت جنوب است و اگر در بالاترین قسمت روستا بروید میتوانید تمام روستا را زیر پای خود ببینید. اگر اهل عکاسی باشید باید شبهای روستا را ببینید. آسمانی پر از ستاره و روستایی پلکانی که چراغهای خانهها آنها را مثل ستارههای روی زمین نشان میدهد.
بکر بودن این روستا را قبل از رسیدن به آن متوجه میشوید. جادهای کوهستانی و پرپیچوخم که شاید هیچوقت مثلش را ندیده باشید. وقتی وارد روستا میشوید دیگر خبری از آنتن موبایل نیست و از شر دنیای آنلاین خلاص میشوید.
مردمان این روستا از قوم بختیاری هستند؛ مردمانی اصیل و پایبند به سنتهای خودشان. زبان اهالی روستا لری است و مانند همه قوم بختیاری زنها با لباسهایی رنگارنگ و شاد و مردها با لباسهایی محلی میگردند. شغل اصلی مردم روستا کشاورزی، دامداری و استخراج نمک است.
هنوز هم امامزاده اقا سید ارج و منزلت خاصی در بین اهالی روستا دارد. مراسم مذهبی مختلفی در این امامزاده برگزار میشود و مردم برای دعا و نیایش به آن مراجعه میکنند. یک علم در این امامزاده قرار دارد که به اعتقاد اهالی روستا متعلق به خود آقا سید بوده و متبرک است.
یکی از جاهای مهم برای مردم روستای سر آقا سید چشمه خرد است. چشمهای در نزدیکی روستا که به اعتقاد مردم محلی متعلق به حضرت خضر است. بههمین خاطر مردم از آب این چشمه استفاده نمیکنند و آن را مقدس میدانند. چشمه دیگری هم به اسم مراد چشمه وجود دارد که مردم معتقدند این چشمه میتواند آرزوهای پاک و خالص را برآورده کند.
اگر بخواهید از این روستا سوغاتی بیاورید میتوانید سراغ صنایعدستی روستا مثل قالی، جاجیم، سیاه چادر و گلیم یا لبنیات و محصولات کشاورزی آنها بروید و مطمئن باشید که شبیهش را هیچجا نمیبینید. اما هرچه که گرفتید نمک را فراموش نکنید. نمک یکی از مهمترین سوغاتیهای روستا است.
دیدنیهای روستای سر آقا سید
مسلما که اولین دیدنی این روستا خود آن است. روستایی دست نخورده و دوست داشتنی با مردمی خونگرم و شاد. چشمه نمک، دشتهای سرسبز، زمینهای کشاورزی، درختان سر به آسمان برده و چادرهای عشایری همه از دیدنیهای خود روستاست. امامزاده آقا سید هم اهمیت زیادی دارد. اما خب این روستا چیزهای بیشتری برای گفتن دارد.
چشمه نمک
در حدود یک کیلومتری روستا چشمه نمک بزرگی قرار دارد که هم دیدنی و هم یکی از منابع مهم درآمد برای اهالی روستا است. معمولا کار استخراج نمک توسط زنان روستا انجام میشود و این نمکها به عنوان یکی از محصولات اصلی روستا به فروش میرسد.
غار یخی چما
آبشار شیخ علیجان
قبل از رسیدن به روستا میتوانید روستای شیخ علیجان، دشت لالههای واژگون و آبشار زیبای آن را ببینید. آبشاری که از صخرههای بلند کوهرنگ سرازیر میشود و صدای آن در ترکیب با سرسبزی اطراف واقعا لذتبخش است. دشت لالههای واژگون هم طرفداران زیادی دارد.
غار یخی چما
این غار هم یکی از دیدنیهای نزدیک روستا و در مسیر روستای علیجان است. غاری که وقتی به داخل آن میروید احساس میکنید که میشود به آسمان دست زد. سقف سفید رنگ و برفی این غار شبیه تودههایی از ابر است که در آسمان کنار یکدیگر جمع شدهاند. ورود به غار کمی خطرناک است اما از همان بیرون میتوانید زیبایی آن مشاهده کنید. نکته جالب درباره غار چما آن است که یخهای آن در تمام طول سال وجود دارند و با تغییرات فصل از بین نمیروند.
چشمهای با آب معدنی که خاصیتهای درمانی هم دارد. این چشمه از کوههای زردکوه سرچشمه میگیرد. خوشبختانه امکانات رفاهی و آسایشی خوبی در اطراف چشمه وجود دارد. از آلاچیق گرفته تا فروشگاههای مواد غذایی که میتوان به راحتی در کنار آن استراحت کرد و از آب چشمه لذت برد.
پیست اسکی چلگرد
یکی از پیستهای پرطرفدار اسکی که مسابقات مختلفی هم در آنجا برگزار میشود. این پیست در نزدیکی روستای سر آقا سید قرار دارد و دسترسی خوب و راحتی دارد. همچنین امکانات رفاهی و فروشگاهی مخالفی در اطراف آن برپا شده تا به راحتی بتوان در آن ورزش کرد.
قبل از سفر بدانید
پاییز و زمستانهای این روستا واقعا سخت و حتی خطرناک است. اگر واقعا دوست دارید در این دو فصل به روستا بروید وسایل ایمنی و آذوقه را فراموش نکنید.
در این روستا خبری از گازکشی، خدمات تلفن همراه و جاده نیست. بنابراین بهتر است با آگاهی قبلی به اینجا بروید تا غافلگیر نشوید.
جاده منتهی به روستا از اواسط راه، سخت و گاهی صعبالعبور میشود. اگر نمیخواهید خودرو خود را درون این مسیر ببرید میتوانید از خودروهای عمومی استفاده کنید.
در این روستا اقامتگاهی وجود ندارد اما میتوانید از خانههای اهالی بومی منطقه برای اقامت و اجاره استفاده کنید.
مردم این روستا به باورها و سنتهای خود پایبند هستند. این وظیفه ما است که با میزبانان خود به احترام رفتار کنیم و به باورهای آنان احترام بگذاریم.
درون روستا مغازههای مختلفی وجود دارد که بهتر است مایحتاج خود را از آنها بخرید. این کار به رونق روستا و گردش اقتصادی در آنجا کمک زیادی میکند.
شما پیش از این با روستای سر آقا سید آشنایی داشتید؟ تا حالا خودتان از این روستا دیدن کردهاید؟ به نظر شما هم معماری پلکانی روستا واقعا زیبا و دیدنی است؟ ایا از آب مراد چشمه نوشیدید؟ آرزویی هم کردید؟ دیگر از کدام دیدنیهای نزدیک به روستا دیدن کردید؟ راستی روستاهای دیگری هم میشناسید که اسم آنها هم مثل سر آقا سید کمی عجیب باشد؟ حتما نظر خودتان را برای ما بنویسید.
اگر اهل سفر کردن باشید باید خوب بدانید که پیدا کردن محل اقامت مناسب در سفر سخت است. شما میتوانید با رزرو اقامتگاه در پینورست خیال خودتان را از این بابت راحت کنید. اجاره انواع مختلف اقامتگاه از آپارتمان مبله لوکس و ویلای استخردارد تا اجاره خانه روستایی تمیز در این سایت امکانپذیر است.
من محمدم. عاشق عکاسی و کسی که مینویسه چون دوست داره یاد بگیره. برای من نوشتن مثل یک کلاس میمونه که چیزای جدیدی یاد میگیرم ازش. بر خلاف اینکه آدم کمحرفی هستم، نوشتن برام خیلی راحتتره البته نه درباره خودم