ایده شکل‌گیری باغ‌های گیاهشناسی سراسر دنیا از آنجا شروع شد که عده‌ای طبیعت دوست تصمیم گرفتند گیاهان نادر، کمیاب و در معرض خطر انقراض را در یک جا دور هم جمع کنند. ما هم حالا در کشورمان تعدادی از بهترین باغ‌های گیاهشناسی را داریم و یکی از گل‌های سرسبد آن‌ها باغ گیاه شناسی نوشهر است. همراه ما باشید تا یک سفر کوتاه به این بهشت سرسبز شمال ایران داشته باشیم.
معرفی باغ گیاه شناسی نوشهر
ما تعدادی از بهترین باغ‌های گیاهشناسی را داریم؛ مثل باغ ملی ایران در پایتخت، باغ گیاهشناسی تبریز، باغ گیاهشناسی مشهد، شیراز، اصفهان و در نهایت متفاوت‌ترین آن‌ها یعنی باغ گیاه شناسی نوشهر.
باغ گیاه شناسی نوشهر از این نظر با بقیه متفاوت است که نماینده رویشگاه هیرکانی است. حتما این را هم می‌دانید که جنگل‌های هیرکانی شمال کشور یکی از باارزش‌ترین جنگل‌های دنیا هستند و حدس می‌زنند عمرشان بین 25 تا 50 هزار سال است.
باغ گیاه شناسی نوشهر یکی از قدیمی‌ترین باغ‌های گیاهشناسی کشور است که از سال 1310 تاسیس شده است. وسعت این باغ حدود 35 هکتار است و مثل هر باغ گیاهشناسی دیگری در سراسر دنیا هدف از ایجاد و تاسیس آن نگهداری از گونه‌های نادر و در حال انقراض و آموزش به همه اقشار مردم در زمینه حفظ و نگهداری گونه‌های گیاهی بوده است.
این باغ از وقتی که تاسیس شده چندین بار تغییر نام را تجربه کرده تا اینکه چندسالی می‌شود که ما آن را به‌عنوان باغ گیاه شناسی نوشهر میشناسیم و در حال حاضر زیر نظر مجموعه باغ‌های گیاهشناسی کشور اداره می‌شود.
ناگفته نماند که شرایط آب و هوایی شمال کشور یکی از اصلی‌ترین دلایل تاسیس این باغ بوده.
فضای این باغ و قسمت‌های مختلف آن برای انجام تحقیقات مرتبط با گیاهان و بازدیدهای دانشجویی هم بسیار مناسب است. این باغ در اسفند ۱۳۸۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
یکی از خصوصیات جذاب باغ گیاه شناسی نوشهر فضاسازی‌ها و شیوه قرارگیری اجزاء تشکیل دهنده بخش‌های مختلف باغ است. با وجود طیف وسیع گونه‌های گیاهی، می‌بینیم که به طرز شگفت‌انگیزی همه چیز در جای خودش قرار دارد و هر بخش باغ به‌طور اختصاصی ویژه یک دسته خاص از گیاهان است.
از همان ابتدای احداث باغ بخش‌های مختلفی برای آن پیش‌بینی و ایجاد شده بودند. حالا بعد از گذشت بیش از 90 سال از عمر باغ این بخش‌ها غنی از گونه‌های گیاهی رنگارنگ و متنوع شده‌اند.
از مهم‌ترین بخش‌های باغ می‌توانیم به آربراتوم، گلخانه‌های تولید و گیاهان گرمسیری، گلخانه آموزشی تروپیکال، بخش گیاهان پیازی، بخش مربوط به گیاهان دارویی و معطر، میوه‌های بومی، بخش سوزنی برگان، مجموعه خزه‌ها و چشم‌اندازهای طبیعی شامل چشمه‌های دائمی، انواع و اقسام نهرها، کلبه و پل‌های چوبی، برکه‌های طبیعی، آب‌نما و آلاچیق‌های مختلف اشاره کنیم.
در این باغ یک بخش مربوط به گیاهان خشک یا هربالیومی هم وجود دارد که مجموعه‌ای بالغ‌بر 23 هزار نمونه گیاهی را به صورت استاندارد در آن نگهداری می‌کنند. بخش مربوط به خزه‌های باغ گیاه شناسی نوشهر یک مجموعه بی‌نظیر شامل بیش از 5 هزار نمونه خزه استاندارد است که تعدادی از آن‌ها به‌عنوان اولین رکورد و گزارش و یا به‌عنوان گونه جدید در اینجا نگهداری می‌شوند.
باغ گیاه شناسی نوشهر مازندران یک بهشت باشکوه و کم‌نظیر است. انواع و اقسام گونه‌های گیاهی بومی کشورمان و بقیه نقاط دنیا بیش از 90 سال است که در این فضای سرسبز و دیدنی نگهداری می‌شوند.
این باغ هم مثل سایر باغ‌های گیاهشناسی یک سرمایه ملی و ذخیرهگاه ژنتیکی کشور است.
هماهنگی فضای باغ و استفاده از عناصر مختلف در طراحی باغ باعث شده تا اینجا خیلی شبیه به نمونه‌های تاریخی باغ‌های ایرانی به نظر برسد. هنگام قدم زدن در باغ باید انتظار هر چیزی را داشته باشید.
ممکن است همین‌طور که مشغول قدم زدن هستید و از تماشای گونه‌های گیاهی لذت می‌برید ناگهان چشمتان به برکه یا آب‌نما بخورد. پل‌های چوبی در گوشه و کنار باغ ساخته شده‌اند تا بازدیدکننده بتواند از روی آن‌ها عبور کند. آلاچیق‌های باغ گیاه شناسی نوشهر هم می‌توانند جای مناسبی برای یک استراحت کوتاه و درکردن خستگی باشند.
اگر بخواهیم کمی جزئی‌تر و از نظر آمار و ارقام به این باغ نگاه کنیم باید گفت که در این مجموعه 35 هکتاری حدود 650 گونه مختلف شامل 260 گونه درخت، 170 گونه درختچه، 20 گونه بوته، حدود 90 گونه پیازی، 100 گونه علفی و گونه‌های مختلف کاکتوس و گیاهان گوشتی و گیاهان چندساله نگهداری می‌شوند.
مهم‌ترین قسمت باغ که آربراتوم نام دارد بالای 60 سال قدمت دارد و برای بازدیدهای دانشجویان و البته دانش آموزان گزینه بسیار مناسبی است. علاوه بر این، تنها پایه بلوط چوب‌پنبه در کشور، قدیمی‌ترین پایه‌های دارتالاب و ژینکو در کشور، ۲۵ گونه کاج، حدود ۳۰ گونه اکالیپتوس و ده‌ها گونه صنعتی و مهم از سرتاسر جهان در کنار گونه‌های بومی این باغ را به یکی از خاص‌ترین باغ‌های گیاهشناسی تبدیل کرده‌اند.
درهای باغ گیاه شناسی نوشهر همه ایام هفته از ساعت 9:00 تا 18:00 به روی بازدیدکنندگان باز هستند. برای اطلاع از اینکه باغ در ایام تعطیلی رسمی باز است یا خیر می‌توانید با شماره تلفن 01152334811 تماس بگیرید. برای هماهنگی بازدیدهای گروهی و یا عکاسی حرفه‌ای هم می‌توانید با روابط عمومی مجموعه تماس بگیرید. برای ورود به باغ باید بلیت تهیه کنید که مبلغ بلیت برای هر نفر 5 هزار تومان است.
ازآنجاکه باغ گیاه شناسی نوشهر محل نگهداری و کاشت گونه‌های گیاهی خاص و نادر است پس باید قوانین و مقرراتی هم وجود داشته باشند تا از آسیب این گونه‌های نادر که بعضی از آن‌ها در حال انقراض هستند جلوگیری شود. مسئولین باغ از بازدیدکنندگان دعوت می‌کنند که قبل از ورود به باغ ابتدا قوانین و مقررات را مطالعه کنند تا در حین بازدید مشکلی ایجاد نشود. ما هم به‌نوبه خودمان این قوانین و مقررات را برای شما آورده ایم:
مراقب خودتان و باغ باشید.
از چیدن گل‌ها و گیاهان جدا خودداری کنید.
تنها در محل پیاده‌روها و خیابان‌ها حرکت کنید و از ورود به مناطق کشت شده و محوطه چمن‌کاری شده خودداری فرمایید.
هنگام گرفتن عکس مواظب گیاهان باشید.
از نزدیک شدن به دریاچه‌ها و آبشارها جدا خودداری کنید.
زباله‌ها را در سطل مخصوص زباله بریزید.
به هشدارها و راهنمایی‌های مسئولین باغ و کارشناسان توجه کنید.
آویزان شدن و استفاده از تنه درختان برای بستن طناب ممنوع است.
روشن کردن آتش به هر نحوی ممنوع است.
پخت‌وپز در باغ ممنوع و صرف غذا تنها به‌صورت یک نیم وعده سبک امکان‌پذیر است.
آوردن وسایل بازی (توپ، بدمینتون و …) به باغ ممنوع است.
عکاسی حرفه‌ای و تجاری با هماهنگی روابط عمومی امکان‌پذیر است.
بازدید برای کودکان زیر ۵ سال رایگان است.
باغ در ایام تعطیلات رسمی با مناسبت‌های عزاداری تعطیل است.
از آوردن سه‌پایه دوربین عکاسی، حیوانات خانگی، دوچرخه و اسکوتر، زیرانداز و فلاکس خودداری فرمایید.
بهترین زمان بازدید
اگر دوست دارید که باغ را در اوج زیبایی ببینید بهترین وقت سال فصل بهار و ماه‌های فروردین و اردیبهشت است. البته از جشنواره‌های مختلفی که در باغ برگزار می‌شوند هم نباید غافل شد؛ مثلا 16 ام تا 19 ام بهمن‌ماه هرسال در محل باغ جشنواره گل ارکیده برگزار می‌شود. یکی دیگر از جشنواره‌های مهمی که از اواسط اردیبهشت تا اوایل خرداد هرسال در این باغ برگزار می‌شود جشنواره گل‌های رز و لاله است.
مسیرهای دسترسی
باغ گیاه شناسی نوشهر در خیابان شریعتی و در فاصله اندکی از ساحل دریای خزر قرار دارد.
بهترین راه دسترسی به نوشهر از طریق شهر چالوس در فاصله 13 کیلومتری است. اگر از تهران و از مسیر جاده چالوس به سمت نوشهر حرکت کنید باید بعد از رسیدن به چالوس وارد جاده ساحلی شوید و خودتان را به مرکز شهر نوشهر و حوالی بلوار امام رضا برسانید. از بلوار امام رضا باید وارد خیابان شریعتی بشوید و دنبال ورودی باغ بگردید. اگر با خودروی شخصی به نوشهر سفر می‌کنید برای پارک خودروها می‌توانید از پارکینگ عمومی این باغ استفاده کنید.
جاهای دیدنی حوالی باغ
ساحل زیبای نوشهر، پارک ساحلی خزر، ساحل سیترا و بوستان نوید نزدیک‌ترین جاهای دیدنی به باغ گیاه شناسی نوشهر هستند که در سفرتان به این شهر فرصت بازدید از آن‌ها را خواهید داشت.
شما هم به دیدن باغ‌های گیاه شناسی علاقه دارید؟ راستی اگر به هوای دیدن این باغ جذاب به نوشهر سفر کردید برای اجاره ویلا ساحلی ارزان به سایت پینورست سر بزنید و در آن گلچینی از بهترین اقامتگاه‌ها را پیدا کنید. پینورست اقامتگاه بی‌کیفیت ندارد و می‌توانید با خیال راحت در سایت بچرخید تا آن اقامتگاهی که دلتان را می‌برد را به راحتی اجاره کنید.
توی سفر دنبال چی هستی؟ 
کشف شهر 
قلقهای سفر 
تجربههای بقیه 
