شاید خیلی از ما استان اصفهان را تنها به شهر اصفهان و دیدنیهای آن خلاصه کنیم اما زیباییهای استان اصفهان تنها به نصف جهان ختم نمیشوند. کاشان بعد از اصفهان پر جمعیت ترین شهر استان اصفهان و بیست و هشتمین شهر پرجمعیت ایران است و با هفت هزار سال سن و سال، یکی از زیباترین و تاریخیترین شهرهای ایران است. با ما همراه باشید تا سفری هیجان انگیز و رویایی به مهد تمدن و فرهنگ سنتی ایران و دیار شاعر خاطره ساز کشورمان یعنی سهراب سپهری داشته باشیم.
شکی در این نیست که خیلی از ما کاشان را آنطور که باید نگشتهایم و فقط اسمش را شنیدهایم. این شهر آلبومی از تاریخ ایران است و قدمت شهر نشینی اینجا از هفت هزارسال هم بیشتر است.
کاشان به نامهای زیادی معروف است؛ به اینجا دارالمؤمنین، شهر خانههای تاریخی و پایتخت فرش و قالی جهان گفته میشود اما شاید لقب شهر گل و گلاب آشناترین و زیباترین توصیف برای این شهر باشد.
مورخان، این شهر را زادگاه یکی از کهنترین تمدنهای تاریخ بشر در منطقهای به نام سیلک میدانند. به همین دلیل این شهر به عنوان اولین تمدن یکجانشینی و شهرنشینی شناخته میشود. جالب اینکه عدهای از مورخان، کاشان را به واسطه قدمت چند هزار ساله این ناحیه، نخستین شهر در ایران و حتی در جهان میدانند که بشر در آن ساکن شده است.
کاشان در زمینه پرورش افراد بزرگ و مشاهیر هم حرفی برای گفتن دارد. اگر به تاریخ این شهر نگاهی داشته باشیم لیست بلند و بالایی از مشاهیر کشومان که در این شهر به دنیا آمدهاند را خواهیم دید، کسانی مانند کمالالملک، سهراب سپهری، غیاثالدین جمشید کاشانی و میرزا محمد نراقی کاشانی.
این شهر در شمال استان اصفهان و در دامنه کوههای کرکس قرار گرفته و از طرف دیگر به کویر مرکزی ایران متصل شده است. همین موضوع باعث شده است که آب و هوای کوهستانی و کویری را در این ناحیه بتوانید تجربه کنید و همین آب و هوای دلانگیز و متنوع باعث شده است که این شهر طول تاریخ پر فراز و نشیب خود همیشه نظر بشر را به خودش جلب کند.
در اولین لحظات سفر به اینجا اولین چیزی که شاید نظر خیلیها را جلب کند برخورد صمیمی و دوستانه مردم این شهر است که از مردم شهری با قدمت و فرهنگ چند هزار ساله چیزی غیر از این انتظار نمیرود.
علیرغم گسترش این شهر و تبدیل شدن آن به یکی از پرجمعیتترین شهرهای ایران، مردم این شهر همچنان مثل گذشته به آداب و رسوم تاریخی خود پایبند هستند. آنها به زبان فارسی و با لهجه شیرین کاشانی صحبت میکنند.
مردم این شهر به رسم هر سال، در دومین جمعه مهر ماه هر سال قالیهای خانههایشان را میشویند و این آئین چندصدساله را در کنار یکدیگر برگزار میکنند.
اسم گلاب کاشان را همه ما شنیدهایم. اینجا هرسال بیشتر از ۱۵ هزار تن گلاب بسیار خوش بو و معطر تولید میکند که این آمار یک رکورد باور نکردنی است.
در این شهر مراسمی تحت عنوان مراسم گلاب گیری برگزار میشود. معمولا فصل گلاب گیری از اوایل اردیبهشت ماه آغاز شده و تا اواخر خرداد ادامه دارد. به لطف همین مراسم گلاب گیری کاشان هرسال تعداد زیادی گردشگر ایرانی و خارجی از این شهر دیدن میکنند.
بیشتر بخوانید: بهترین زمان سفر به کاشان : اردیبهشت همه جا بروید به جز کاشان!
هرسال در آخرین چهارشنبه سال مردم جشن چهارشنبهسوری را به شیوه خاص خودشان برگزار میکنند و رسیدن نوروز را جشن میگیرند.
خواستگاری هم در این شهر رنگ و بوی سنتی دارد و در شب خواستگاری داماد خونچه یا همان سفره کوچکی که حاوی شیرینی، آینه و قرآن کریم است را به خانه عروس میبرد.
این شهر زیبا بیش از ۱۷۰۰ اثر تاریخی دارد که ۳۱۳ عدد از این آثار تاریخی ثبت ملی شدهاند و بهعنوان میراث تمدن ایرانی برای آیندگان به یادگار ماندهاند. از خانههای تاریخی فراوان گرفته تا بازارها و باغهای کاشان، همه در نوع خودشان بینظیر هستند.
خانه طباطباییها توسط یکی از بازرگانان مقیم کاشان ساخته شده و از یادگاریهای دوره قاجار در این شهر به حساب میآید.
خانه عباسیان یکی از زیباترین خانه های تاریخی کاشان و ایران و جلوه گاه معماری ایرانی و اسلامی است که قدمت آن به دوره قاجار باز میگردد.
خانه بروجردی ها کاشان که به نام مالک آن که تاجر بوده و اجناس خود را از بروجرد میآورد است نام گذاری شده است یکی از دیدنیترین خانههای تاریخی کاشان است.
بیشتر بخوانید: سرگذشت متفاوت خانه بروجردی ها و علی مریم معمار
باغ فین کاشان یکی از ۹ باغ زیبای ایرانی است که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شدهاند. این باغ که نمونه کامل باغ سازی ایرانی به شمار میرود. در بازدید از باغ فین میتوانید حمام تاریخی فین را نیز از نزدیک ببینید.
نام حمام تاریخی فین را در کتابهای تاریخ خواندهایم. بیشتر شهرت این حمام بهخاطر قتل امیرکبیر در دوره ناصرالدین شاه قاجار است. قدمت بخشهای مختلف حمام فین کاشان به دوره صفویه و قاجار باز میگردد.
یکی از حیرتانگیزترین شهرهای زیر زمینی جهان را میتوانید در شهر نوش آباد ملاقات کنید. قدمت این شهر که از جذابترین آثار تاریخی کاشان است به دوره ساسانیان و حدود هزار و پانصد سال پیش بر میگردد. شهر زیر زمینی کاشان یکی از پایتختهای حکومت ساسانی بوده است.
یکی از متفاوتترین خانههای کاشان خانه اخوان کاشان است. این عمارت برخلاف خانههای تاریخی دیگر کاشان که قدمت صدها ساله دارند تنها حدود ۱۰ سال قدمت دارد ولی در نگاه اول اصلا یک خانه امروزی به نظر نمیرسد.
قدمت مقبره ابولولو یا آرامگاه پیروز نهاوندی در شهر کاشان به دوره ایلخانی بر میگردد. برخیها معتقدند که این مقبره محل دفن ابولولو قاتل عمر بن خطاب است.
سهراب سپهری یکی از شاعران محبوب و پر آوازه کشورمان است که اینجا زاده شد و در سن ۵۲ سالگی در گذشت. بد نیست در سفر به کاشان سری هم به مزار این هنرمند خوش قلم کشورمان بزنیم.
مسجد جامع کاشان داستان عجیبی دارد. گفته میشود که قبل از اسلام محل این مسجد یک آتشکده بوده اما بعد از رو آوردن مردم کاشان به اسلام، اهالی شهر آتشکده را به مسجد تبدیل کردهاند. قدمت مسجد جامع کاشان به دوره سلجوقیان باز میگردد.
مجموعه قلعه جلالی و یخچالهای مجاور آن را میتوانید در محدوده خیابان علوی از نزدیک ببینید. قدمت این بنا به زمان سلجوقیان بر میگردد.
حمام سلطان امیر احمد یکی از جذابترین بناهای تاریخی در کاشان است و از دوره قاجار برای این شهر به یادگار مانده است.
کاروانسرا یا تیمچه امینالدوله را میتوانید در میان بازار کاشان از نزدیک ببینید. این کاروانسرا در دوره قاجار ساخته شده است و بدون شک با یک نیم نگاه عاشق معماری و طرح و نقش این کاروانسرا خواهید شد.
خانه مرتضوی هرچند که مورد بی لطفی قرار گرفته و بازسازی نشده است اما حرفهای زیادی خصوصا از زمان قاجار برای گفتن دارد.
تپه سیلک کاشان نامش را از نخستین تمدن شکل گرفته در ایران گرفته است. حدود هفت هزار سال پیش مردم غار نشین فلات ایران به این ناحیه مهاجرت کردند و زندگی خود را در این بخش از شهر کاشان از سر گرفتند.
اگر به کویر و تماشای ستارگان در سکوت رؤیایی شب علاقه دارید کویر ابو زید آباد میتواند یکی از بهترین گزینهها باشد.
این خانه به دستور فتحعلیشاه قاجار برای یکی از عالمان آن زمان یعنی سید محمد تقی حسینی ساخته شد و امروز یکی از خانههای تاریخی کاشان به شمار میآید.
آتشکده هارپاک قدیمیترین اثر تاریخی ابیانه از توابع اطراف شهر کاشان است. این آتشکده معماری بسیار منحصربهفردی دارد و در زمان هخامنشیان ساخته شده است.
این خانه یکی از دیدنیترین خانههای تاریخی است که پس از گذشت دو قرن از زمان ساخت و بازسازی، تبدیل به یکی از چشم نواز ترین آثار تاریخی کاشان شده است.
حتما مروارید این شهر یعنی خانه عادل را از نزدیک ببینید و از تماشای معماری سبک قاجاری این خانه لذت ببرید.
بیشتر بخوانید: بادگیر بهتر است یا کولر؟ یادگاری از مهندسان باستان برای استفاده از انرژی باد
کاشان یکی از تاریخیترین و پررونقترین بازارهای ایران را دارد. بازار کاشان در دوره صفویه ساخته شده است و هرچند که رونق زمانهای گذشته را ندارد اما هنوز هم یکی از بازارهای مهم کشور است. در این بازار مغازههای مسگری، پارچه فروشی، قالی فروشی، ریسمان فروشی، کفش فروشی خودنمایی میکنند. دسترسی به بازار سنتی کاشان به دلیل قرار گرفتن در مرکز شهر ساده و راحت است.
مجتمع تجاری شفق در محدوده خیابان رجائی قرار دارد. برای خرید انواع و اقسام پوشاک میتوانید به غرفههای لوکس و متنوع این مرکز خرید سر بزنید. خیابان رجائی از خیابانهای پر رفت و آمد شهر است، پس بهتر است ساعات مناسب را برای رفتن به این مرکز خرید و مراکز مشابه انتخاب کنید تا به ترافیک نخورید.
مجتمع سبز کاشان یکی از بهترین محلها برای خرید لباس، کیف، کفش، لوازم آرایشی و البته لوازم منزل است. این مجتمع تجاری در محدوده خیابان رجائی قرار گرفته است.
جمعه بازار کاشان را از دست ندهید. جمعه هر هفته دستفروشان دور هم جمع میشوند و کالاها و لوازم مختلف را در این بازار عرضه میکنند. از شیر مرغ تا جان آدمیزاد را در این بازار میتوانید پیدا کنید!
یکی دیگر از مراکز خرید مهم در این شهر بازار بزرگ صفویه است که در محدوده خیابان رجائی قرار دارد.
در محدوده بلوار امام رضا میتوانید از یکی از مراکز تجاری لوکس کاشان دیدن کنید و از غرفههای مختلف آن خرید کنید. بعد از خرید و برای رفع خستگی میتوانید به رستوران، کافیشاپ و غرفههای فستفود سر بزنید و از خودتان پذیرایی کنید.
منوی غذاهای محلی این شهر خیلی متنوع و باز است. سفر به این شهر بدون خوردن غذاهای محلی و سوغاتیهای خوشمزه این شهر کم لطفی در حق خودتان است.
اگر بخواهیم همه غذاهای محلی کاشان را نام ببریم لیست بلند و بالایی روی دستمان خواهد گذاشت، اما از مهمترین غذاهای این شهر میتوانیم به چلو دیزی، کوفته آب سماق، گوشت و لوبیا، مچه و شفته بادمجان اشاره کنیم.
شاید از خودتان بپرسید که این غذاها را باید از کجا پیدا کنیم؟ در سطح شهر میتوانید رستورانهای مختلفی را پیدا کنید که غذاهای محلی در آنها سرو میشوند.
از مهمترین رستورانها و سفره خانههای این شهر که محیطهای مناسب و البته غذاهای لذیذ و خوشمزه دارند میتوان به سفره خانه سنتی خانه عباسیان، سفره خانه سنتی مظفری، رستوران انار، رستوران خانه منوچهریها و رستوران شاندیز اشاره کرد.
بدون شک اولین و مشهورترین سوغات کاشان گلاب معروف آن است، اما در کنار گلاب میتوانید از انواع و اقسام عرقیات گیاهی که هرکدامشان دارای خاصیتهای دارویی بسیاری هستند تهیه کنید. از شیرینیهای خوشمزه کاشان غافل نشوید؛ باقلوا، کلوچه، پشمک، شیرینی حاجی بادوم و قطاب از مشهورترین سوغاتهای این شهر هستند.
بیشتر بخوانید: شیرینی های محلی ایران ؛ شیرینیهایی که در دلتان قند آب میکنند
در کنار خوراکیهای خوشمزه، حتما فرش و گلیم، گیوه و کاشیهای لعاب کاری شده کاشان را بهعنوان یادگار، سوغات و یا هدیه برای آنان که دوستشان دارید تهیه کنید.
در سفر به کاشان از تفریح و خوشگذرانی غافل نشوید و همه وقتتان را صرف تماشای بناهای تاریخی و خانههای زیبای این شهر نکنید. این شهر امکانات بسیار خوبی برای تفریح و گذراندن اوقات فراغت دارد.
اگر بخواهیم لیستی از بهترین پارکها و فضاهای سبز کاشان نام ببریم بدون شک باید نام پارک بزرگ شهر، پارک لاله، پارک شهربانو که مخصوص بانوان است و پارک آیت الله مدنی در این لیست حضور داشته باشند.
این پارکها برای تفریح و سرگرمی مخصوصا در کنار خانواده خیلی مناسب هستند و انواع و اقسام امکانات رفاهی از جمله کافی شاپها، فستفود، سوپر مارکتها و سرویس بهداشتی را میتوانید در گوشه و کنار این پارکها پیدا کنید.
برای سرگرم کردن بچهها و ساختن یک خاطره عالی برایشان میتوانید آنها را به شهربازیهای کاشان ببرید. شهربازی سیمرغ و شهربازی کاشان مال مهمترین شهربازیهای این شهر هستند.
شهر نیاسر یکی از محبوبترین ییلاقهای اطراف کاشان است که در حدود ۳۰ کیلومتری کاشان قرار دارد. علاوه بر آب و هوای معتدل و خنک، از مهمترین جاذبههای گردشگری نیاسر میتوانیم به چشمه و آبشار نیاسر، چهار طاقی، غار نیاسر و حمام تاریخی این شهر اشاره کنیم.
بیشتر بخوانید: باغ تالار نیاسر کاشان – توقفگاه خوش آب و هوای شاهزادههای صفوی
اگر خوش شانس باشید و در فصل مراسم گلاب گیری به کاشان سفر کنید میتوانید آیین گلاب گیری را در قمصر از نزدیک ببینید و لذت ببرید.
قمصر در کنار مراسم گلاب گیری که هر سال برگزار میشود، پر از مزارع و زمینهای غرق شده در گلهای محمدی صورتی رنگ است. قمصر یک شهر جهانی است و مردم از سرتاسر جهان برای دیدن این شهر به ایران میآیند.
روستای ابیانه بهخاطر طبیعت بکر و آب و هوای خنک و مناسب یکی از بهترین مقاصد گردشگری اطراف کاشان است.
این روستا یکی از مرتفعترین نقاط مسکونی در ایران است، پس در اینجا خبری از آلودگی هوا نیست و شما میتوانید در کمال آرامش از دیدن معماری و خاک سرخ بکار رفته در تزیین خانهها لذت ببرید و دست به دوربین بشوید و عکاسی کنید.
بیشتر بخوانید: روستای ابیانه ؛ گذر از خانه های خشتی و همنشینی با مردم محلی
روستای کله در ۴۰ کیلومتری کاشان قرار دارد و ییلاقی و سردسیر است. این روستا محل زندگی کمالالملک نقاش پرآوازه و مشهور کشورمان بوده است و در گذشته این روستا مهد فرهنگ و هنر و علم بوده است. بسیاری از افراد، روستای کله را به عنوان محل زندگی تعداد زیادی از افراد سرشناس و عالم میدانند.
روستای ون یکی از سرسبزترین روستاهای اینجاست است که نامش را از درخت ون گرفته است، چراکه این درخت به فراوانی در این روستا دیده میشده است. اگر به دیدن طبیعت سرسبز و شکوفههای درختان در فصل بهار و البته بازدید از بناهای تاریخی با قدمت هزار سال و بیشتر علاقه دارید پیشنهاد میکنیم این روستای زیبا را از دست ندهید.
روستای آذران برزک در حوالی کوههای کرکس قرار گرفته است و آب و هوای بسیار معتدل و البته زمستانهای بسیار سردی دارد. علاوه بر قمصر، در روستای آذران برزک نیز میتوانید باغهای گل محمدی را از نزدیک ببینید و از عطر و بوی این گلها لذت ببرید. روستای آذران برزک حدود ۷۵ کیلومتر تا کاشان فاصله دارد. مردم روستای آذران برزک بسیار مهمان نواز هستند و به گرمی از مهمانها و گردشگران استقبال میکنند.