عالی قاپوی اصفهان کاخی شش طبقه است که قدمتش به زمانهی شاه عباس افسانهای میرسد. با اینکه سالهای زیادی از ساخته شدنش میگذرد اما باز هم اگر بخواهید بهترین نما از شهر اصفهان را داشته باشید باید با بالاترین طبقههای این عمارت بینظیر بروید. در این مطلب سعی داریم این کاخ زیبا را بیشتر به شما معرفی کنیم و نکات جالب و کمتر گفته شدهای درباره آن را مطرح کنیم.
راستی فراموش نکنید که اگر قصد سفر به اصفهان را دارید میتوانید با اجاره اقامتگاه در پینورست در نزدیکی دیدنیهای اصفهان سفرتان را دلانگیز و راحت کنید.
این کاخ در میدان نقش جهان اصفهان و روبروی مسجد شیخ لطف الله قرار دارد. پس از تغییر پایتخت صفویان از قزوین به اصفهان، شاه عباس دستور ساخت این بنای تاریخی را صادر کرد. اما ساخت نهایی بنا به شکل کنونی، در حکومت قاجار به پایان رسید. علت نامگذاری این بنا به عالی قاپو، انتقال درب حرم امام علی به این مکان بوده است. عالیقاپو کلمهای ترکی است به معنای درب بزرگ.
آدرس: استان اصفهان، شهر اصفهان، میدان امام یا نقش جهان، امارت عالی قاپو
قیمت بلیط کاخ عالی قاپو: سههزار تومان به ازای هر نفر
ساعت بازدید کاخ عالی قاپو: همهروزه ۹صبح تا ۹شب
تلفن عالی قاپو: 0311-2225958
این کاخ ۶ طبقه دارد و ارتفاع عالی قاپو به طور کلی ۴۸ متر است. از قسمتهای مختلف بنا، تعداد طبقات به یک اندازه دیده نمیشود. اگر از شرق به آن نگاه کنید، گویی بنا دو طبقه اما از غرب پنج طبقه به نظر میرسد. زیرا اولین طبقه همان همکف است.
هر یک از این طبقات زیباییهایی خاص خودش را دارد. پس از ورود از دری بزرگ به طبقه همکف میرسید. این بخش در زمان صفوی به کشیکخانه معروف بوده است. همچنین پلکانی مارپیچ در دو طرف ساختمان قرار دارد که ارتباط بین طبقات را برقرار میکند. پلکانی به صورت زیگزاک هم وجود دارد که محل عبور شاهان و بزرگان دربار به دیگر طبقات کاخ بوده است.
جهانگردی آلمانی به نام کمپفر در سفرنامه معروف خود توضیحاتی را درباره آستانه کاخ عالی قاپو میدهد که به این شرح است: این کاخ آستانهای دارد که جنسش از مرمر است و بر شکوه و جلال شاه بسیار افزوده است.
معمولاً عابران و مردمان عادیای که امکان شرفیابی به خدمت شاه را ندارند بر آن آستانه بوسه میزنند. اما باید مراقب باشند چون اگر کفششان به آنجا برخورد کند بیحرمتی زیادی به شاه حساب میشود و نگهبانان آنها را تنبیه و مجازات میکنند.
بیشتر بخوانید: راهنمای اصفهانگردی: ۱۵ راه برای کشف دوبارهی اصفهان
با عبور از پلکان مارپیچ به طبقه سوم میرسید که دارای ایوانی بزرگ و مشرف بر میدان امام است. این ایوان در اتفاع ۲۸ متری از زمین، در گذشتهها محل نشستن شاه و همراهانش برای تماشای مسابقات چوگان بوده است.
این ورزش که کاملاً ایرانی است در تمامی دورانها برای ایرانیان جذاب و سرگرمکننده بود. حتی نقش و نگارهایی از آن در تخت جمشید وجود دارد که بیانگر قدمت این ورزش است. چنین پیشینهای برای یک ورزش بسیار بیسابقه و کمیاب است.
ستونهایی بلند در سرتاسر ایوان کاخ عالی قاپو قرار گرفته. حوضی هم در وسط ایوان قرار دارد که سطح داخلی یعنی کف آن از جنس مس است. طبق گفتهی پژوهشگران، یکی از دلایل استفاده از مس خواص درمانی فراوانی است که این فلز برای سلامت انسان دارد.
اگر عبور از پلکان را ادامه دهید و خود را به طبقه آخر برسانید به مکان منحصر به فردی میرسید. منتظر باشید تا یکی از عجایب کاخ عالی قاپو را در این طبقه ببینید. این شاهکار معماری تالار موسیقی عالی قاپو است که ساخت آن حرکتی نوین در بناهای ایران و حتی خاورمیانه به حساب میآمده است.
به سقف اتاق موسیقی که نگاه کنید، کندهکاریها و نقشهایی به شکل جام را در میان طرحهای مینیاتوری میبینید. هدف معماران از این کار، جلوگیری از انعکاس صدا و طبیعی جلوه دادن صوت نوازندگان بود. به عبارتی میشود گفت این اتاق یک اتاق اکوی سنتی است که با در نظر گرفتن معماری متفاوت و هوشمندانهاش در نوع خود کمنظیر است. در واقع ساختن اتاق اکو در دربارهای پادشاهان چیز عجیبی نیست و مختص ایران هم نیست. ولی معماری جامی شکل سقف لااقل تا پیش از این بنا بیسابقه بوده است.
حتی امروزه با گذشت سالهای درازی از زمان ساختش هنوز پر شکوه و خاص آماده بازدید شما گردشگران است. اما زمانی را در نظر بگیرید که پادشاهان پر ابهت صفوی در این تالارها مینشستند و روح خود را به دست موسیقی لطیف هنرمندان میسپردند.
همانطور که پیشتر ذکر کردیم زمان ساخت این کاخ به شاه عباس اول صفوی میرسد که قصد داشت پس از انتقال پایتخت به اصفهان دولتخانه جدیدی را در این شهر ایجاد کند. کاخ عالی قاپو نیز در ابتدا ارتفاع کمتری داشت و فقط دروازهی این دارالحکمه به حساب میآمد. اما بعدها به دستور دیگر شاهانی که پس از شاه عباس بر تخت نشستند، در طی پنج مرحله طبقات دیگری نیز به آن اضافه شدند.
بنابراین عمارتی که امروزه در سفر به اصفهان به تماشایش میروید با بنای اولیه آن بسیار متفاوت بوده و در طی هر بازسازی و توسعه، بخشهای تازهای به آن اضافه شده که به شکوهش افزوده است. با این حال بسیاری از تاریخدانان بر این عقیده هستند که طبقات بالایی به اجبار بر بنای اصلی اضافه شدند.
با گذر زمان و بزرگتر شدن پایتخت حکومت صفویه یعنی شهر اصفهان، آنها نیز مجبور بودند تا فضای بیشتری را برای درباریان و خدمه شاه ایجاد کنند. بنابراین بهترین راه برای آنکه مجبور به فاصله گرفتن از شاه هم نشوند، اضافه کردن چند طبقه بر بنای عالی قاپو بود.
بیشتر بخوانید: مسجد شیخ لطف الله اصفهان – چرا صدا در مسجد انعکاس دارد؟
درباره استادکارهایی که به ساخت و تزئین عالی قاپو مشغول بودند منابع مکتوب و قابل استنادی در دسترس نیست. اما به احتمال زیاد معمار اصلی آنها یکی از کسانی بوده که سازههای مشهور و زیبای مسجد جامع عباسی و مسجد شیخ لطفالله را ساخته است.
اغلب آجرهای درونی کاخ با کاشیهای هفت رنگ و نقاشیهایی که بیشترشان مینیاتوری و کار اساتید مشهور ایرانی هستند تزئین و پوشانده شدهاند.
این کاخ در ضمن آستانهای از جنس مرمر برای تجلیل از مقام پادشاه دارد. داستان جالبی که در مورد این آستانه به ثبت رسیده این است: کسانی که قصد داشتند به بار پادشاه راه پیدا کنند ابتدا خم شده و آستانه را میبوسیدند. اگر بدون بوسیدن آستانه پایشان به مرم برخورد میکرد، از آستانه برگردانده میشدند و از بار شاه محروم میماندن.
بهترین زمان برای سفر به اصفهان ماههای فروردین و اردیبهشت است. در این ماههای اول سال اصفهان آب و هوایی بهشتی پیدا میکند. تمام شهر از نم باران تر و تازه میشود و گلهای تازه باز میشوند.
تجربه سفر به اصفهان در بهار اینقدر خوب است که ممکن است هر سال دلتان بخواهد بهار را در اصفهان بگذرانید. به خصوص در میدان نقش جهان وقت بگذرانید. حتی شده فقط در بازارچهها قدم بزنید و صدای مسگرها را بشنوید.
اگر نگران شلوغی اصفهان و هتلهایش در بهار هم نگران هستید همیشه میتوانید با سر زدن به سایت پینورست بهترین قیمت برای اجاره آپارتمان روزانه را پیدا کنید. پینورست بهترین اقامتگاههای هر شهر را پیدا میکند تا دیگر شما زحمت گشتن و پیدا کردن و نگرانی برای انتخاب را نداشته باشید. برای همین قبل از سفر به نصف جهان، آپارتمانهای اطراف میدان نقش جهان پینورست را بررسی کنید.