در شهر کاشانبه هر کجا که چشم بیاندازیم یک اثر تاریخی می‌بینیم. این‌بار می‌خواهیم در این مطلب از مجله گردشگری پینورست به بازار کاشان برویم و در سوراخ‌وسمبه‌هایش سرک بکشیم؛ پس با ما همراه باشید.
بازار کاشان
کاشان نامی است که با تاریخ پیوند خورده است. چه در گذشته و چه در حال حاضر کاشان همیشه یک شهر مهم در ایران بوده. این را آثار تاریخی به‌جا مانده در شهر نشان میدهند.این آثار و بقایای ارزشمند و باشکوه تاریخی به خوبی نشان میدهند که در گذشته مدنیت و تاریخ مهمی در کاشان در جریان بوده و در حال حاضر هم همین آثار دلیلی برای حضور طیف گسترده‌ای از گردشگران داخلی و خارجی در این شهر است.
وقتی از آثار تاریخی کاشان حرف می‌زنیم تصویر چند نماد آیکونیک در ذهنمان نقش می‌بندد؛خانه‌های بروجردی و طباطبایی، تپه‌های سیلک، باغ زیبای فین و البته بازار تاریخی کاشان. در میان همه نمادهای تاریخی کاشان بازار تنها جایی است که هنوز زنده است و ویژگی موزه ندارد.
به این معنی که سایر اماکن تاریخی کاشان در حال حاضر تنها کارکردی موزه‌طور دارند و از کارکرد اصلی‌شان فاصله گرفته‌اند. دیگر کسی در خانه طباطبایی زندگی نمی‌کند و شهردار شهر کاشان هم محل کارش باغ فین نیست. گردشگران تنها بلیت‌هایی تهیه می‌کنند و از این اماکن دیدن می‌کنند.
در مقابل اما بازار کاشان ضمن حفظ ارزش‌های تاریخی‌اش همچنان یک محل کسب مهم و تاثیرگذار در شهر است. بخش زیادی از اقتصاد کاشان در همین بازار سنتی در جریان و است و بازاری‌ها و کاسب‌های شهر هم در آن دکان و غرقه و حجره دارند. مردم برای خرید مایحتاج به آن سر می‌زنند و در مجموع همه ویژگی‌های مهم برای جریان داشتن زندگی را در دل خود دارد. در این مقاله می‌خواهیم کمی درباره بازار کاشان حرف بزنیم.
مسیر دسترسی و ساعت کار بازار
بازار قدیمی و سنتی کاشان تقریبا از وسط خیابان باباافضل شروع می‌شود و تا حدود دروازه دولت ادامه دارد. این بازار در هر دو خیابان دروازه دولت و باباافضل ورودی دارد. اگر می‌خواهید برای رفتن به اینجا از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس در میدان کمال‌الملک است.
آدرس یک: کاشان، میدان کمال‌الملک، خیابان باباافضل
آدرس دو: کاشان، دروازه دولت، خیابان اباذر
ساعت کاری: این بازار همه روزه جز جمعه‌ها باز است. ساعت کاری هم از 9:30 صبح تا 12 ظهر و دوباره از 5 عصر تا 8:30 شب است.
اگر تصمیم دارید که برای سفر به سمت کاشان راهی شوید میتوانید همین الان برای رزرو آقامتگاه به صورت آنلاین به وب سایت پینورست سر بزنید و با هر بودجه‌ای که دارید اقامتگاه مناسب را پیدا کنید.
بازار کاشان؛ بازمانده‌ای از تاریخ
بازارهای سنتی در شهرهای زیادی به یک مکان صرفا توریستی تبدیل شده‌اند. یعنی کارکرد بازار به معنی محل کسب و قلب تپنده اقتصاد شهر را از دست داده‌اند و به ویترین‌هایی لوکس از سوغاتی‌های کلاسیک آن شهر تبدیل شده‌اند. تازه اگر در بعضی شهرها سوغاتی‌ها هم محصول چین باشد که غیر اصلی بودنش به شکل بدی خودنمایی می‌کند. اما با قاطعیت می‌توان گفت که بازار کاشان از این قاعده مستثنی است.
کاشان در سال‌های اخیر توسعه فراوانی داشته و کارخانه‌های فرش، خودروسازی، فولاد و کابل‌های مسی فراوانی در این شهر تاسیس شده است. اما با همه این صنایع در شهر همچنان می‌توان گفت مهم‌ترین رکن اقتصادی شهر کاشان بازار آن است. بازاری سنتی و قدیمی که هنوز در آن صنایع و حرفه‌های قدیمی مشغول به فعالیت هستند و بی‌هیچ نمایشی میتوانید در دل آن یک زندگی سنتی و اقتصادی بازمانده از تاریخ ایران را ببینید.
آنچه امروزه به عنوان بازار کاشان می‌شناسیم جایی است که با سابقه تاریخی بیش از ۵۰۰ ساله در این شهر بنا نهاده شده است. اگرچه تبدیل شدن آن به شکل فعلی و گذری سرپوشیده که چند نقطه مهم شهر را به هم تبدیل می‌کند بازمانده توسعه صفوی است.
شاهان صفوی بعد از پیاده سازی مدل شهرسازی در اصفهان این نگاه توسعه طلبانه را در شهرهای زیادی پیاده کردند که کاشان هم یکی از آنها بود. به این ترتیب کاشان در کنار خیابان چهارباغ که اکنون اثری از آن نیست، عمارت بلدیه و مسجد، بازار بزرگی هم پیدا کرد که هنوز هم در شهر نفس می‌کشد. این بازار دویست سال پیش در پی یک زلزله بزرگ در کاشان تخریب شد و در دوره قاجار بازسازی و به شکل فعلی درآمد.
مسیری با بیش از ۴۰ اثر تاریخی
بازار کاشان در سال ۱۳۵۵ به عنوان اثر ملی ایران ثبت شد. این بازار بزرگ و پیچ‌د‌ر‌پیچ در دل خود بیش از ۴۰ اثر تاریخی را جای داده است. گشتوگذار در این بازار می‌تواند به تنهایی شما را با بخش قابل توجهی از آثار تاریخی کاشان آشنا کند. در دل این گشتوگذار است که میتوانید با معماری یک بازار سنتی هم آشنا شوید. اینکه در کجاهای بازار تیمچه‌ها قرار می‌گیرند و در کجاها کاروانسراها. سرا و چارسو و بازارچه و راسته چیست و چه کاربردی دارد.
برای اینکه بازار کاشان را بشناسید باید بدانید که در کجای شهر قرار گرفته است. در بافت تاریخی کاشان و کمی با فاصله از خیابان علوی که محل خانه‌های تاریخی مشهور کاشان است بازار جایی بین چند خیابان مهم شهر واقع شده است. اگرچه بازار چندین و چند در و دروازه دارد ولی مهم‌ترین درهای ورودی بازار عبارتند از «دروازه دولت» که از خیابان اباذر می‌توان وارد آن شد. «در پانخل» که عابران خیابان باباافضل را به خود می‌خواند. «درب زنجیر» که به خیابان تاریخی محتشم باز می‌شود و درهایی در خیابان باب‌الحوائج و میدان سنگ کاشان.
از مهم‌ترین جاذبه‌های دیدنی بازار کاشان که بخش زیادی از گردشگران را به خود می‌خواند دو تیمچه دیدنی و فوق‌العاده زیبای این بازار هستند. تیمچه امین‌الدوله و تیمچه صباغ از معروف‌ترین‌هایش هستند. دو تیمچه‌ای که اگر عبارت «بازار کاشان» را در گوگل هم جست‌وجو کنید با تصویرشان به عنوان نماد آیکونیک این بنا مواجه می‌شوید.
اگر در بازار کاشان بگردید متوجه می‌شوید که بازار از راهروهای طولانی‌ای ساخته شده که مغازه‌ها و حجره‌ها در دو طرف آن قرار دارند. اما در چند جا این راهروها و کوچه‌های باریک سرپوشیده به هم می‌رسند و تیمچه‌ها را می‌سازند.
تیمچه‌ها در واقع در جایگاه میدان‌گاه‌های بازار هستند. فضایی باز و سرپوشیده با معماری فوق‌العاده که درو تا دور آن را حجره‌ها و مغازه‌ها در بر گرفته است. به نوعی بهترین جای بازار که هم فرصت استراحت یا تجمع برای خریداران است و هم فرصت حضور بهتری به فروشنده‌ها می‌دهد. همچنین تیمچه‌ها از چند طبقه ساخته شده‌اند که فرصت حضور حجره‌های بیشتری را هم به تجار و بازاری‌ها می‌دهد.
تیمچه امین‌الدوله کاشان بی‌شک یکی از بهترین تیمچه‌های باقی مانده در ایران است. سقف این تیمچه را تزئیناتی چشمگیر از مقرنس‌کاری‌های زیبا و همچنین هم‌نشینی دلنشین آجر و کاشی‌های رنگارنگ آراسته است. معمار این عمارت علی مریم بود که یکی از سرآمدن معماری دوران بوده و به او لقب «سمنار معمار» را داده بودند. او این عمارت را به دستور فرخ خان غفاری ملقب به امین الدوله و در جریان بازسازی بازار در دوران قاجار ساخته است.
گفتیم که تیمچه معروف دیگر بازار کاشان تیمچه صباغ است که اگرچه به شهرت امین‌الدوله نیست ولی زیباست و خواستنی. در برنامه گردش در بازار حتما برنامه‌تان را چنین تنظیم کنید که در تیمچه‌ها دمی بیاساید و هم استراحت کنید و هم مسحور تماشای زیبایی بازار شوید.
راهنمای گردش صحیح و سریع در بازار کاشان
نگاهی به بازار کاشان از روی نقشه‌های هوایی نشان می‌دهد که این بازار محوطه وسیعی را در میان چند خیابان به خود اختصاص داده است. همچنین به دلیل ذات و ساختار بازارهای سنتی ایرانی در دل این بازار آثار تاریخی زیبایی نهفته است.
وقتی از خیابان باباافضل و ورودی آن وارد بازار شوید خیلی زود به راسته اصلی می‌رسید. در مسیرتان یک حمام و یک آب‌انبار به نام «گذر نو» وجود دارد. کمی بعد از این دو اثر تاریخی و نگاه کردن به مغازه‌ها و حجره‌های رنگارنگ میتوانید وارد حیاطی شوید که مسجد و مدرسه سلطانی در آن قرار دارد.
مدرسه سلطانی از عمارت‌هایی است که در زمان بازسازی دوران قاجاریه و به دستور فتحعلی شاه در کاشان ساخته شده و قدمتی ۲۰۰ ساله دارد. این مدرسه برای طلاب علوم دینی ساخته شده بود و نزدیکی آن به بازار خبر از تامین مالی مخارج آن توسط بازاریان دارد.
کمی بعد از این بنا میتوانید زیارت درب زنجیر (امامزاده حارث) را ببینید. این زیارتگاه نزدیک به یکی دیگر از وردی‌های بازار قرار دارد و گردشگران می‌توانند از خیابان محتشم و ورودی درب زنجیر هم به آن برسند. مسجد ملا احمدی و مسجد کفش‌دوزها اماکن دیدنی بعدی کاشان در این مسیر است.
کمی بعد از این دو مکان میتوانید به تیمچه امین‌الدوله برسید که مهم‌ترین جای دیدنی بازار کاشان است. در کنار تیمچه هم کاروانسرا قرار دارد. ادامه این مسیر در بازار کاشان شما را به حمام خان که اکنون رستوران و چایخانه شده می‌رساند. در ادامه هم تیمچه صباغ، مسجد میرعماد، سرای قمی‌ها، سرای گمرک و کاروانسرای میرپنج قرار دارد.
خرید سوغاتی در بازار کاشان
همان‌طور که در ابتدای این یادداشت هم گفتم بازار کاشان همچنان یک بازار زنده با روابطی سنتی تجارت در ایران است. اگر سری به این بازار بزنید بعضی حجره‌ها و مغازه‌ها شما را به سفری در تاریخ می‌برند. چیزی شبیه به آنچه در فیلم‌های تاریخی از ایران قدیم می‌بینید. مغازه‌های فروش خامه فرش یا رنگرزی با قدمتی چندین ساله زیبا و استوار و پر از تاریخ در آنجا مشغول فعالیت هستند.
بنابراین اگر به دنبال خرید سوغاتی هستید باید به شما بگوییم که بازار کاشان یکی از بهترین گزینه‌ها برای شماست. اولین و مهم‌ترین گزینه شما برای خرید از بازار کاشان می‌تواند فرش باشد. فرش کاشان سابقه‌ای قدیمی دارد و یک مکتب مهم در فرش ایرانی به حساب می‌آید. عمده فرش‌های کاشان در روستاهای اطراف این شهر و کارگاه‌های خانگی بافته می‌شود ولی محل تجمع همه فرش‌ها برای فروش در بازار سنتی کاشان است. بنابراین میتوانید بهترین و باکیفیت‌ترین فرش‌های دستباف کاشی را از این بازار تهیه کنید.
به جز فرش که یک سوغاتی مشهور کاشانی است میتوانید از بازار این شهر محصولات صنایع‌دستی مسی را هم خریداری کنید. بازار کاشان در کنار بازار تبریز، کرمان و زنجان از معروف‌ترین بازارهای مس ایران است. راسته طلافروش‌ها هم از دیدنی‌های خوب این شهر است که میتوانید از ان به عنوان یک مقصد مهم خرید یاد کنید. به جز این‌ها کاشان شهری صاحب‌سبک در شیرینی‌های سنتی است. برای همین اگر علاقه‌مند به شیرینی‌جات هستید باقلوا، سوهان، کلوچه و قاوت‌های این بازار را از دست ندهید.
بهترین وقت بازدید از بازار کاشان
اگرچه کاشان شهری گرم و کویری است و برای همین خیلی‌ها اوایل بهار و همچنین پاییز را به عنوان بهترین زمان سفر به این شهر معرفی می‌کنند اما برای سر زدن به بازار کاشان احتیاجی به این ملاحظات ندارید. به دلیل معماری هوشمندانه و دوراندیش ایرانی بازار کاشان همیشه یک جای خنک است.
سقف‌های ضربی بازار به همراه تعداد زیادی آب‌انبار در این محوطه موجب می‌شود که در بازار کاشان احساس گرمی نکنید. برای همین فرقی ندارد که چه زمانی به بازار سر می‌زنید. گرچه ابتدای صبح که بازاری‌ها مغازه‌ها را باز می‌کنند و دم غروب که شلوغی بازار به اوجش می‌رسد بهترین زمان برای سرزدن به این مکان است.
ورود به بازار کاشان و بازدید از آن هزینه‌ای برای توریست‌ها ندارد و میتوانید هر زمانی به آن سر بزنید. اگر به رویدادهایی آئینی هم علاقه دارید باید بدانید که در بازار کاشان و به ویژه در تیمچه امین‌الدوله یکی از متفاوت‌ترین عزاداری‌های روز عاشورا برگزار می‌شود و بسیاری از عکاسان برای عکاسی از این رویداد در عاشورا به کاشان سفر می‌کنند.
گفتیم که برای رسیدن به کاشان باید خودتان را به یکی از خیابان‌‌های محتشم یا باباافضل برسانید. کاشان شهر شلوغی نیست و میتوانید به راحتی به بازار آن دسترسی داشته باشید. گرچه سیستم حمل‌و‌نقل عمومی چون اتوبوس و تاکسی‌های درون شهری هم به خوبی نیازهای شما را برآورده می‌کنند.
از آنجایی که محله‌های تاریخی یکی از توریستی‌ترین اماکن کاشان هستند نباید چندان نگران پیدا کردن رستوران و کافه باشید. این را از این جهت می‌گویم که میتوانید در سفر به کاشان جوری برنامه‌ریزی کنید که یک روز کامل را در بازار و اماکن تاریخی اطرافش بگردید و ناهار و میان وعده را هم در همانجا صرف کنید.
در محوطه سرپوشیده بازار کاشان چندین و چند رستوران خوب قرار دارد. معروف‌ترینش رستوران حمام خان است که در بازار مشغول به فعالیت است. اما نکته جالب‌تر غذاخوری‌های بازار کاشان کافه‌های آن است. چند سالی است که در بازار کاشان کافه‌ها و شربت‌خانه‌های زیادی تاسیس شده و طرفدارهای فراوانی هم دارد. یکی از بهترین پاتوق‌ها برای جوانان و توریست‌های کاشانی است. تمرکز این کافه‌ها در دو تیمچه بازار است اما در راسته‌های مختلف هم کافه‌های خوبی دیده می‌شود.
توصیه می‌کنیم سرزدن به کافه‌های بازار کاشان را در بازارگردی فراموش نکنید. کافه سمرقند، کافه شاه نشین، کافه رنگرزی، شربت‌خانه عطرچی و کافه ملک از مهم‌ترین کافه‌های بازار کاشان هستند.
جاهای دیدنی اطراف
بازار کاشان در بافت تاریخی شهر قرار دارد و از این رو می‌تواند شما را در نزدیکی چند بنای تاریخی دیگر هم قرار دهد. به گونه‌ای که میتوانید یک روز کامل را به گردش در این منطقه از شهر بگذرانید. نزدیک‌ترین اثر تاریخی به بازار کاشان «مناره زین الدین» است که در فاصله ۶۰۰ متری بازار قرار داد و دورترین اثر تاریخی در آن منطقه خانه تاریخی طباطبایی‌ها است که در فاصله ۱.۵ کیلومتری در خیابان علوی واقع شده.
از دیگر آثار تاریخی نزدیک به بازار کاشان می‌توان به مسجد آقا بزرگ، آرامگاه محتشم، خانه تاریخی عباسیان و خانه تاریخی بروجردی‌ها اشاره کرد. واضح است که همه این مکان‌ها چنان نزدیکند که با یک پیاده‌روی سبک می‌توان به آنها رسید.
شما تابه‌حال به بازار بزرگ کاشان رفته‌اید؟ چه چیزی در این بازار بیشتر از همه نظر شما را به خودش جلب کرد؟ تیمچه صباغ و تیمچه امین‌الدوله را هم دیدید؟ توانستید همه آثار تاریخی این بازار را پیدا کنید؟ شما به کدام یکی از کافه‌های داخل بازار سر زدید؟ آن را به بقیه پیشنهاد می‌کنید؟ حتما نظر و تجربه خودتان را برای ما بنویسید.
اگر تصمیم دارید که برای سفر برنامه‌ریزی کنید میتوانید برای اجاره آنلان اقامتگاه در هر شهری که بخواهید به سایت پینورست سر بزنید. در پینورست امکان اجاره انواع مختلف اقامتگاه از کلبه جنگلی و خانه روستایی تا اجاره روزانه ویلا استخرداربا کیفیت عالی و قیمت مناسب وجود دارد.
توی سفر دنبال چی هستی؟ 
کشف شهر 
قلقهای سفر 
تجربههای بقیه 
