از باغ فردوس تهران تا تهرانگردی در اطرافش

نام سلسله قاجار در تاریخ کشورمان با تباهی و ویرانی پیوند خورده و یادآور خرابی و از دست دادن است. اما معدود بناها و یادگاری‌هایی هم از شاهان قاجار باقی مانده که باغ فردوس تهران هم یکی از آن‌ها است.

فردوس به معنی  بهشت است و احتمالا بهترین اسم برای این باغ باشد. باغی که در انتهای خیابان ولیعصر قرار دارد و اگر قصد پیاده‌روی در این خیابان طولانی را داشته باشید و مسیر جنوب به شمال را انتخاب کنید مثل سرزمین موعود در انتهای مسیر خودنمایی می‌کند.

باغ فردوس در تاریخ پیچیده‌اش کارکردهای مختلفی داشته و نقش‍های گوناگونی را ایفا کرده است. کاخ سلطنتی، باغ و بعد‌ها مدرسه و امروز هم موزه سینمای ایران جزئی از مجموعه این باغ است.

عصرها اگر گذرتان به آن حوالی بی‌افتد معمولا جوانانی را می‌بینید که مشغول اجرای موسیقی خیابانی در باغ هستند. اگرچه شاید بیشتر کسانی که به باغ فردوس مراجعه می‌کنند هدفشان بازدید از موزه سینما باشد؛ اما این تمام ویژگی‌های و جاذبه‌های باغ فردوس نیست.

جدا از آب و هوای دلچسب باغ که محیطی مناسب برای لحظه‌ای آسودن و نفسی تازه کردن است؛ هم برای عکاسی مکان محبوبی به حساب می‌آید و هم در کنار موزه سینما کتاب‌فروشی و کافه‌ای شناخته شده دارد.

شاید برای‌تان جالب باشد که بدانید ارتباط باغ فردوس با سینما هم تنها در موزه سینمای ایران خلاصه نمی‌شود و فیلمی هم با عنوان «باغ فردوس، 5 بعد از ظهر» در سال 1384 به کارگردانی سیامک شایقی ساخته شده است.

باغ فردوس کجاست؟مسیرهای دسترسی و ساعت بازدید

آدرس باغ فردوس کاملا سرراست است. این مجموعه در انتهای شمال خیابان ولیعصر نرسیده به میدان تجریش در کوچه بخشایش قرار دارد.

اگر اهل پیاده‌روی هستید چه از شمال و چه از جنوب شهر تهران می‌توانید از طریق خیابان ولیعصر خودتان را به آن‌جا برسانید. پیاده‌روی در خیابان ولیعصر با آن چنارهای مشهورش تجربه‌ای دل‌پذیر را رقم می‌زند. به خصوص در فصل پاییز که مناظری تماشایی که انتظار دیدن آن‌ها را در تهران نخواهید داشت در این خیابان پدید می‌آید.

بیشتر بخوانید: طول خیابان ولیعصر تهران چقدر است؟ خیابان چنارها و کافه‌های دنج

راه دیگر هم برای علاقه‌مندان به وسایل نقلیه عمومی از طریق مترو است. شما با سوار شدن مترو در مسیر خط 1 می‌توانید خودتان را به ایستگاه تجریش برسانید و باقی مسیر را از میدان تجریش به سمت جنوب با بی‌آرتی، تاکسی و یا مینی‌بوس‌های خط تجریش-ولنجک بروید.

نحوه دیگر دسترسی به موزه سینما از طریق بی‌آرتی است که باید خط 7 بی‌آرتی تهران را سوار شده و در ایستگاه باغ فردوس پیاده شوید.

اما اگر به هر دلیلی با ماشین شخصی قصد دیدار از این مجموعه را دارید و نگران جای پارک، معضل همیشگی تهران هستید، بدانید که در خیابان‌های مجاور مانند خیابان طوسی معمولا جای پارک پیدا می‌شود و راه‌حل دیگر هم استفاده از پارکینگ عمومی میدان تجریش است.

ورود به مجموعه باغ فردوس رایگان است اما برای بازدید از موزه سینما باید بلیط تهیه کرد.

قیمت بلیط موزه سینما ۵ هزار تومان بوده که برای دانشجویان ۳ هزار تومان و اتباع خارجی ۲۰هزار تومان محاسبه می‌شود.

ساعات بازدید از موزه از ۹ صبح تا ۵ بعد از ظهر در روزهای عادی و در روزهای تعطیل از ۲ بعد از ظهر تا ۵ عصر است.

روی نقشه ببینید!

تاریخچه و دو قصه متفاوت از باغ فردوس تهران

همانطور که گفتیم این مجموعه در دوران قاجار ساخته شده است. در آن زمان محمد شاه قاجار تصمیم گرفت کاخ و مجموعه باغی در شمیرانات بسازد.عمر محمدشاه به تمام شدن این اقامتگاه سلطنتی کفاف نداد.

۲ داستان درباره چگونگی ساخت این باغ وجود دارد که در قصه اول حسینعلی خان معیرالممالک همزمان با محمدشاه این عمارت را ساخته است و در روایت دوم این باغ همان زمینی بوده که محمدشاه قصد ساخت کاخی ییلاقی در آن را داشته و بعد در دوران ناصرالدین شاه به داماد او دوستمحمدخان معیرالممالک پسر دوستعلی خان به عنوان هدیه عروسی واگذار شده و محل مراسم ازدواج آن‌ها هم در همان باغ بوده.

اما نکته‌ای که درباره‌اش شکی نیست این است که در سال‌های بعد مالکین این باغ از آن خوب نگهداری نمی‌کردند و عمارت رو به خرابی بو دو چند بار هم دست به دست شد تا اینکه به عنوان بدهی به تجارت‌خانه تومانیانس منتقل و سپس به دولت رضاخان واگذار شد.  وزارت معارف یا همان آموزش و پرورش فعلی هم مدرسه شاپور تجریش را در سال 1316 در باغ فردوس تاسیس کرد.

پس از سال‌ها بی توجهی محمدولی خان سپهسالار اولین مالکی بود که به بنا رسیدگی کرد و با احیا و قنات و ایجاد فواره‌ها در استخر به آن رونقی دوباره داد.

در آخر این عمارت در سال 1350 به وزارت فرهنگ واگذار شد و به عنوان مرکزی فرهنگی هنری مورد بهره‌برداری قرار گرفت و در سال 1381 موزه سینما را در آن تاسیس شد.

بیشتر بخوانید: ۵ پیشنهاد تهران گردی حرفه‌ای؛ خارجی‌ها تهران را چطور می‌گردند؟

معماری باغ فردوس تهران

این باغ در زمان قاجار با مساحت 20000 متر مربع تاسیس شده و مساحت خود عمارت به جا مانده هزار متر است.

در این باغ دو عمارت شمالی و جنوبی وجود داشته که عمارت شمالی به دلیل عدم رسیدگی به کل از بین رفته .این  عمارت با طرح دوران قاجار موسوم به گوش فیل احداث شده است.

دوستعلی خان نظام الدوله با به کارگیری معمارانی از یزد و اصفهان بنای دیگری در قسمت جنوبی باغ به نام رشک بهشت در 3 طبقه و نیم ساخت. مساحت بنا هزار متر و طول آن 34 و عرض آن 26 متر است.

این عمارت بر روی زمینی شیب‌دار مانند خیابان ولیعصر بنا شده و باغ 7 طبقه مسطح شده با استفاده از سنگچین‌ها دارد که در هر کدام از طبقات استخری هم ساخته‌اند.

‌به خاطر مرمت و بازسازی در دوره‌‌های مختلف می‌توان گفت که شاخصه‌های معماری چند دوره تاریخی از قاجار تا پهلوی در آن به چشم می‌خورد.

موزه سینما باغ فردوس؛ دیدن چهره‌های آشنا 

 موزه باغ فردوس که در سال 1381 افتتاح شده به همت عباس کیارستمی و عزت الله انتظامی بنیان نهاده شد.

  موزه سینمای ایران یکی از جذاب‌ترین بخش‌های مجموعه باغ فردوس است  و در آن بخش‌های متفاوت و مهمی از تاریخ سینمای ایران به نمایش گذاشته می‌شود.

از دوره‌های ابتدایی و تجهیزات اولیه سینما تا چهره‌های مهم تاثیرگذار سینمای ایران از ساموئل خاچیکیان تا عباس کیارستمی، علی حاتمی و حتی خواننده سرشناس ایرانی فرهاد مهراد که ترانه چند فیلم سینمایی را اجرا کرده است.

همچنین بخشی جوایز مختلفی که فیلمسازان ایرانی در جشنواره‌های گوناگون و معتبر جهانی دریافت کرده‌اند در موزه سینما برای بازدید عموم در دسترس قرار دارند.

موزه باغ فردوس بخش‌های متنوع و دیدنی‌های بسیاری دارد که برای علاقه‌مندان به تاریخ، فرهنگ و هنر و مخصوصا سینما بسیار جذاب خواهد بود.

امکانات باغ فردوس تهران؛ کافه‌های دوست‌داشتنی

باغ فردوس تنها در باغ و موزه سینما خلاصه نمی‌شود و امکانات دیگری هم دارد. از جمله ۳ سالن سینما که در روزهای جشنواره فجر هم به عنوان یکی از سینماهای جشنواره فعالیت می‌کنند.

مجموعه همچنین کافه سینما و یکی از شعبات کافه ویونا را نیز در خود جای داده است که می‌شود خستگی پیاده‌روی را در این کافه‌ها از تن بیرون کرد.

غرفه‌هایی هم در باغ وجود دارند که دل افراد عاشق هنر را با خود می‌برند و بیشتر به فروش کتاب، تولیدات فرهنگی و صنایع دستی مشغولند. 

شاید عکس تلویزیون قرمز رنگی که بر روی آن نوشته شده «به جاش کتاب بخونین» را دیده باشید که مربوط به کتابفروشی حوض نقره در این مجموعه است. ابتکار جالبی که برای تشویق به کتاب و کتابخوانی صورت گرفته است.

کتابخانه باهنر در محله باغ فردوس هم از دیگر امکانات آن حوالی است.

بیشتر بخوانید: شهرک سینمایی غزالی – لوکیشن سریال شهرزاد و فیلم‌های خاطره‌انگیز

دیدنی‌های اطراف باغ فردوس؛ یک روز کامل این محله را بگردید!

در حوالی محله باغ فردوس و میدان تجریش دیدنی‌های دیگری هم وجود دارند که می‌توانند یک برنامه تهران گردی مختصر را رقم بزنند.

موزه زمان، موزه دکتر حسابی، موزه باستانشناسی دانشگاه تهران، امام‌زاده صالح و بازار تجریش از جمله مکان‌های جذاب و دیدنی برای گردش هستند که در نزدیکی این مجموعه قرار دارند.

بیشتر بخوانید: بازار تجریش تهران ؛ اینجا یکی از قدیمی‌ترین مراکز خرید شهر تهران است

شکم‌گردی در حوالی باغ فردوس

 همانطور که قبل‌تر گفتیم خود مجموعه باغ فردوس دو کافه معروف و پر طرفدارِ سینما و ویونا را دارد که بهترین انتخاب‌ها برای کافه رفتن در باغ فردوس هستند.

اما شکم‌دوستان حرفه‌ای و حتی آماتور می‌دانند که حوالی میدان تجریش یکی از بهترین نقاط برای صرف انواع خوردنی‌های خوشمزه است. از انواع لواشک‌ها و ترشیجات بازار تجریش تا انواع کبابی و آش و حلیمی، رستوران و فست فود.

اما ما یک پیشنهاد ویژه برای دوستدارن فست فود داریم. فست فود کابوکی، مرغ سوخاری یا همان کنتاکی بی‌نظیری دارد که حتی اگر اهل خوردن مرغ سوخاری نباشید شاید با امتحان کردن کابوکی نظرتان عوض شود.