برخی از بناها و سازههای قدیمی علیرغم سالیان زیادی که از ساخت آنها میگذرد هنوز بهعلت خلاقیت در معماری و تاریخ پر فراز و نشیب جاذبهی زیادی برای گردشگران دارند. پل زمان خان بر روی زایندهرود در استان چهارمحال و بختیاری بدون شک از این دست سازهها و یادگاریهای سالهای دور است.
اگر از شنیدن نام زایندهرود و نیامدن اسمی از شهر اصفهان هم متعجب شدید جالب است بدانید که این رودِ بسیار طولانی اتفاقا سرچشمهاش از همین استان چهارمحال و بختیاری آغاز میشود. پل زمان خان که در شهرستان سامان قرار دارد در نظر بسیاری از مردم، نگین و زینت گردشگری در استان تلقی میشود.
این لقب به یُمن باغهای متعدد هوای بسیار دلنواز این شهر میسر شده و دلیل اصلی سرسبزی آن منطقه همین جاری بودن زاینده رود در شهر است. برای آشنایی بیشتر با این پل تاریخی با پینورست همراه شوید.
نزدیکی پل زمان خان به جز این که جای لذتبخشی برای رفتینگ و قایقسواری و ماهیگیری است، یک منطقه مهم تاریخی هم محسوب میشود. این پل در گذشته یکی از مسیرهای اصلی برای کوچ عشایر و عبور مسافران بود.
این بنای مهم و با ارزش در شهرستان سامان ارتفاعی تقریبا ۱۲ متری از سطح زمین و دهانههایی بهطول ۳۰ متر دارد و بر روی سه پایه سنگی طبیعی ساخته شده است. این پل در دوران خود بسیار کاربردی و مهم محسوب میشد. بر اساس برخی روایتها عبور از این منطقه کار بسیار دشواری بود و چندین بار کودکان در رودخانه غرق شده بودند.
بیشتر بخوانید: ۱۰ پیشنهاد جذاب کمپینگ نوروزی به همراه دوستان
به همین دلیل یک پل به دستور زمانخان از بزرگان طایفه نفر و خاندان ایل بیگی که جزو اقوام ترک زبان قشقایی حوالی استان فارس امروزی و یکی از سرداران مشهور و شجاع در دوران صفویه بود ساخته شد. خانها و بزرگان ایل نفر بعد از دوران صفوی و به قدرت رسیدن نادر شاه و حکومت زندیه نیز همیشه مقامهای مهم و تاثیرگذاری در حوزههای سیاست و نظامی داشتند.
با نگاهی به طراحی و معماری پل زمان خان را هنوز نکات جالبی وجود دارد که حتی امروز اثر خلاقیت در آن دیده میشود. در هر سوی پل یک دهانه قوسی شکل ساخته شده و پایه میانی پل در نسبت با آب یک چرخش سی درجه و قوسی دارد. دریچههای بسیار کوچکی نیز برای بالا بردن دوام پل، کم شدن وزن آن و پیشگیری از ریختن پل بر روی بدنهی آن طراحی شده است.
جدا از مسأله خلاقیت در طراحی این بنا مقاومت زیادی نیز دارد. مصالح به کار رفته در ساخت پل زمان خان آجری هستند. برای استحکام بیشتر از طاقِ ضربی و ترکیب ملات گچ و ساروج استفاده شده تا استواری این پل به سختی بالایی برسد.
نکته قابل توجه دیگر ساختن پل بر روی صخره است که میتواند بهعنوان یک پایه و موجشکن طبیعی قلمداد شود تا از این طریق نیروی آب رودخانه زایندهرود به پل آسیب وارد نکند. همچنین اگرچه تاریخ ساخت پل زمان خان به صفویان بازمیگردد اما بهعلت شباهت زیاد آن با پلِ دز در شهر دزفول برخی باور دارند که این بنا بر روی خرابهها یا طرحی از یک پل ساسانی ساخته شده است.
پل زمان خان در طول تاریخ فراز و نشیبهایی نیز داشته و اتفاقات مختلفی را از سر گذرانده است. این پل با وجود تمهیدات مختلف در ساخت گاهی مقهور طبیعت و گذر زمان شده و سه دوره مختلف مورد مرمت و چندین بازسازی قرار گرفته است.
اولین بار سال ۱۲۰۲ توسط معماران دوران صفویه، دفعه دوم حدود سال ۱۲۸۹ توسط بزرگان روستای ایل بیگی و آخرین بار حدود سال ۱۳۲۱ توسط فردی بهنام حاج عبدالحسین قزوینی مالک روستای چمعالی از تخریب نجات پیدا کرد. همچنین در ادامه استحکامات پل با ساختن دیوارهای سنگی در دو طرف آن افزایش پیدا کرد.
پل زمان خان در استان چهارمحال و بختیاری و در فاصله حدودا ۲۲ کیلومتری از شهرکرد واقع شده است. پس از رسیدن به شهرکرد باید به طرف ناحیه تاریخی «چالش تر» راه خود را ادامه دهید. در طول مسیر هم با جاذبههای تاریخی متنوعی مواجه خواهید شد که از آنها نیز میتوانید دیدن کنید. قلعهی شهر تا هنر اصیل و مشهور قفل سازی در آنجا که یکی از قدیمیترین قفلهای «کعبه مکرمه» در همین شهر ساخته شده.
بعد از گذشتن از این منطقه به شهر سامان میرسید. هوای خوش و باد خنک اولین نشانهی نزدیک شدن شما به شهر سامان است. پس از رسیدن به شهر سامان باید به خیابان جانبازان رفته و سپس در مسیر روستای ایل بیگی به رانندگی ادامه دهید. پس از رسیدن به روستا پل زمان خان در مجاورت شما قرار دارد.
آب و هوای پر از آرامش و رویایی در شهر کرد و شهرستان سامان این منطقه را به یکی از بهترین مقاصد گردشگری بدل کرده است. مناسبترین زمان برای رفتن به این منطقه فصل بهار و تابستان است چون تقریبا با شروع مهر دمای هوا بهشدت کاهش پیدا میکند. فراموش نکنید که شهرکرد از سردسیرترین شهرهای ایران به حساب میآید و از این رو برای اطمینان حتی در شش ماه نخست سال هم یک لباس گرم همراه خود داشته باشید.
اگر هم برای اقامت در نزدیکی این دیدنی یا هر جای دیگری در سراسر ایران به دنبال اقامتگاه مناسب میگردید، میتوانید در وب سایت پینورست هزینه و نرخ اجاره ماهانه ویلا استخردار را بررسی کنید و تعطیلات بعدیتان را به تجربهای رویایی و فراموشنشدنی تبدیل کنید.
پل زمان خان تنها جاذبه تاریخی و گردشگری شهر سامان در استان چهارمحال و بختیاری نیست. همانطور که قبلا گفتیم باغها و فضای سبز زیادی در این شهر وجود دارد. در کنار این هوای خوش سازههای بسیار ارزشمند تاریخی و نمادهای فرنگی مثل: مسجد جامعِ سامان، پل و قلعهی هوره، آرامگاه یکی از شعرای مشهور این شهر بهنام دهقان سامانی و مجموعهی آسیابهای آبی از دیگر مکانهای دیدنیِ شهر سامان هستند.
امروز پل زمان خان نیز دیگر صرفا یک پل تاریخی محسوب نمیشود و قسمتهایی در اطراف پل به تفرجگاه محبوب بسیاری از مردم تبدیل شده است. در این منطقه یک پل معلق که البته سازه بسیار جدیدتری است بهچشم میخورد. بر روی این پل که قدم بگذارید با تکانهای زیادی روبهرو میشوید که گاهی میتواند ترسناک باشد.
اگر در اطراف پل زمان خان به جستجوی تفریح و هیجان بیشتری هستید قایقسواری و ریفتینگ بر روی رودخانه زایندهرود که بعضی روزهای سال جریان نیرومندی دارد میتواند انتخاب خوبی برای بالا بردن سطح آدرنالین باشد.
بیشتر بخوانید: ۱۰ پیشنهاد تفریح و سفر متفاوت برای طرفداران بازی و ورزش
سفر به شهر سامان برای دیدن پل زمان خان همیشه انتخاب هوشمندانهای میتواند باشد. در این شهر شما هم آثار تاریخی مختلف و یادگاران گذشته را میبینید و همچنین طبیعت و هوای خوبی را تجربه خواهید کرد. در سفر به این منطقه برای شما اوقات خوش و تجربهّهای جدید و جالب را امیدواریم.
تا به حال به استان چهارمحال بختیاری سفر کردهاید؟ از پل زمان خان هم دیدن کردهاید؟ چه تفریحاتی در نزدیکی این پل میشود انجام داد؟ موفق شدید در رودخانه رفتینگ و قایقسواری انجام دهید؟
برای ما از خاطره و تجربه این سفر بنویسید!