بندر کنگ ؛ از بندر باستانی هرمزگان چه می‌دانید؟

از هزاران سال پیش که بشر به فکر استفاده از کشتی‌ها افتاد و اقتصاد جهان رفته‌رفته بخش زیادی از بار خودش را به دوش کشتی‌ها گذاشت به محل‌هایی نیاز بود تا کشتی‌ها بتوانند با خیال آسوده لنگر بیندازند. سواحل جنوبی ایران ما پر از بنادر بزرگ و کوچکی است که شماری از آن‌ها جزو تاریخی‌ترین بنادر منطقه و جهان محسوب می‌شوند. بندر کنگ یکی از این بنادر باستانی و قدیم ایران است که همچنان بعد از گذشت سالیان سال در میان دریانوردان و اهالی هرمزگان محبوب و مهم است.

بندر تاریخی کنگ که این روزها به‌عنوان بندری گردشگری و تاریخی از آن یاد می‌شود هزاران سال قدمت دارد و چیزهای زیادی را در طول این مدت به خود دیده است. اگر اسم این بندر برای شما ناآشنا است یا اطلاعات چندان زیادی در مورد آن ندارید با ما همراه باشید تا شمارا وسوسه کنیم که در سفرتان به استان هرمزگان حتما گشت‌وگذاری در این بندر زیبا و جذاب داشته باشید.

بندر کنگ دقیقاً  کجاست؟

بندر کنگ کدام استان است ؟ استان هرمزگان در شمال تنگه هرمز قرار گرفته و سالیان سال است که به‌عنوان قطب اقتصاد ایران و یکی از قطبهای گردشگری کشور شناخته می‌شود. بندرلنگه یکی از شهرستان‌های معروف این استان است که با آب‌های خلیج‌فارس در ارتباط است و در این میان بندر تاریخی کنگ به‌عنوان بخشی از شهرستان بندرلنگه شناخته می‌شود.

فاصله بندر کنگ از بندرلنگه 10 کیلومتر است و تنها حدود 14 دقیقه طول خواهد کشید تا از بندرلنگه خودتان را به بندر کنگ برسانید. از بندرعباس تا بندر کنگ مسیر طولانی 180 کیلومتری را در پیش خواهید داشت که این مسیر اکثرا از نزدیک ساحل خلیج‌فارس عبور می‌کند. 

خود بندر کنگ فرودگاه ندارد؛ اما اگر حوصله سفرهای طولانی با ماشین یا اتوبوس یا قطار را ندارید یک گزینه خوب برایتان سراغ داریم. اگر از هواپیما برای سفر به بندر کنگ استفاده کنید باید در فرودگاه بندرلنگه که نزدیک‌ترین فرودگاه به بندر کنگ است تاکسی بگیرید و ادامه مسیر که فقط 14 کیلومتر طول دارد را با تاکسی طی کنید. اگر باور دارید که مسافرت با خودروی شخصی حس و حال دیگری دارد و دوست دارید که از خودروی شخصی استفاده کنید باید از بندرعباس و جاده بندر کنگ یا بندرلنگه استفاده کنید. 

بیشتر بخوانید: جزیره های خلیج فارس؛ از خاک رنگی هرمز تا جزیره‌ای مخصوص مردها!

البته مسیرهای دیگری هم برای سفر وجود دارند؛ مثلا می‌توانید به‌جای رفتن به بندرعباس، از جاده بستک – بندر کنگ استفاده کنید یا اینکه مسیر جاده شماره 96 که از خرمشهر آغاز می‌شود و با عبور از شهرهایی مثل برازجان، بندر ماهشهر، بندر دیلم و بندر گناوه نهایتا به سمت استان هرمزگان و بندر کنگ ادامه پیدا می‌کند را در پیش بگیرید.

تاریخچه‌ بندر کنگ ؛ یادگار دوران شکوه بنادر جنوب ایران

احتمالا با شنیدن اینکه بندر کنگ بندر لنگه بیش از 3000 سال قدمت دارد هوش از سرتان بپرد؛ اما این حقیقتی است که وجود دارد و همه ما را حیرت‌زده می‌کند. بر اساس اطلاعات درج‌شده در متون تاریخی هسته شهر از اول شکل‌گیری تا به امروز پنج بار تغییر مکان داده است و چیزی که امروز جلوی چشم ما قرار دارد بافت به‌جامانده از قدیم شهر همراه با خانه‌های امروزی است که حدود 400 سال قدمت دارد.

بندر تاریخی گنگ در زمان‌های قدیم یکی از بنادر پررونق کشور بوده است و در آن نوعی لنج چوبی بزرگ که در تلفظ محلی هرمزگان جهاز نام دارد ساخته و به آب انداخته می‌شد. درگذشته نوشته‌ها و نامه‌هایی که بین مردم این شهر ردوبدل می‌شد به زبان عربی نوشته شده بود، اما امروزه اکثریت مردم این بندر به زبان فارسی صحبت می‌کنند و می‌نویسند. دین مردم از همان زمان‌های قدیم اسلام بوده و آن‌ها اهل سنت و از پیروان امام شافعی هستند. 

ازآنجایی‌که این بندر زمانی قلب تجارت کشور بوده است تجار ایرانی و خارجی در این بندر خانه‌هایی از جنس سنگ و گچ ساخته بودند که در بالای هریک از آن‌ها بادگیر بلندی وجود داشت. بعضی از خانه‌های آن زمان هنوز هم در محله‌ای که 58 هکتار وسعت دارد و قدیمی‌ترین بافت شهر را دارد از نزدیک قابل دیدن هستند تا بتوانید معماری بندر کنگ قدیم را با گوشت و پوست حس کنید.

بر اساس اطلاعات موجود از گذشته، در زمان‌های قدیم در بندر کنگ حدود 30 کشتی بزرگ وجود داشته که ملاحان یا همان دریانوردان این شهر که اسم و آوازه خاصی هم داشتند از این کشتی‌ها استفاده می‌کردند. آن‌ها کالاهایی مثل جوز، لوز، المستکی، خرما و الورد را به هند، آفریقا، بصره، خرمشهر و مومباسا می‌بردند و در عوض کالاهایی مثل چای، چوب و پارچه برای شهر می‌آوردند. 

اشغال جنوب کشورمان توسط استعمارگران خصوصا پرتغالی‌ها موضوعی بود که تا زمان حکومت شاه‌عباس ادامه داشت. بندر کنگ هرمزگان نیز از این قاعده مستثنا نبود. پرتغالی‌ها در این بندر یک قلعه بزرگ ساخته بودند و از آن به‌عنوان مرکز حکومت خود یاد می‌کردند. بقایای این قلعه که در بین اهالی بندر به قلعه پرتغالی‌ها معروف است هنوز هم وجود دارند و آثاری از آن‌ در کنار دریا به هنگام جزر آب دیده می‌شوند.

بیشتر بخوانید: قلعه پرتغالی ها هرمز ؛ یادگار سرخ دوران استعمار

چرا مردم به بندر کنگ سفر می‌کنند؟

همیشه قرار نیست سفرمان به جنوب کشور را به کیش و قشم و بندرعباس محدود کنیم. علیرغم نامی که شاید برای خیلی از ما شناخته شده نباشد، این بندر می‌تواند یک مقصد تمام‌عیار خصوصا برای مسافرت‌های زمستانی باشد. علاوه بر آثار تاریخی دیدنی با قدمت طولانی که گذشته‌های این منطقه را برایتان بازگو می‌کنند می‌توانید از خرید کردن در بازارهای محلی و چشیدن طعم غذاها و شیرینی‌های محلی لذت ببرید و خاطره خوش سفرتان را برای دوستان و آشنایان تعریف کنید! 

خوشبختانه بندر کنگ به دلیل قدمت طولانی که دارد امکانات رفاهی مناسبی برای مسافران خود آماده کرده است که به‌احتمال‌زیاد همه را راضی نگه خواهند داشت. به همین خاطر در سالهای اخیر میزان گردشگران و مسافران این بندر باستانی به طور چشمگیری افزایش پیدا کرده است.

گشت و گذار در بندر کنگ برای خرید سوغاتی و شکم‌گردی

در لیست دیدنی‌های بندر اسامی شناخته شده‌ای مثل موزه مردم‌شناسی، قلعه لشتان، مجسمه لنج مسی، پارک جنگلی، خانه هنرمندان، خانه صنایع‌دستی، موزه شخصی محمد ابراهیمی، قلعه پرتغالی‌ها، برج مدور و برکه‌های معروف این شهر مثل برکه پنج تا و برکه دریا دولت به چشم می‌خورند. بندر کنگ جاهای دیدنی زیادی دارد و ما تنها به بخشی از آنها اشاره کردیم!

اگر اهل خرید و خصوصا سر زدن به بازارهای محلی هستید حتما به بازار ماهی‌فروشی جنب اسکله صیادی، بازار بندر در خیابان طالقانی و مجتمع تجاری بادگیر در خیابان شهید رجایی سر بزنید. در این مراکز خرید می‌توانید کالاهای مختلف را باقیمت‌های بسیار مناسب‌ نسبت به شهرهای دیگر خریداری کنید. 

بیخود نیست که مردم جنوب خصوصا زنان این خطه هنرمندان قدری هستند؛ حتما سری به مغازه‌های عرضه‌کننده صنایع‌دستی بندر بزنید و صنایع‌دستی این شهر را به‌رسم یادگار تهیه کنید. عروسک‌های خمیری، لباس‌های محلی، آثار صنایع‌دستی دریایی، آثار حصیربافی و گلابتون دوزی از قشنگ‌ترین صنایع‌دستی این منطقه هستند.

از خوردنی‌های خوشمزه و پر ادویه بندر هم غافل نشوید. غذاهای محلی بندر کنگ شباهت زیادی با غذاهای اهالی کالیکوت در جنوب هندوستان دارند و ریشه نام اکثر غذاهای اینجا هندی است. حواری، نان فطیر، نان کلوکی، نان حلقه‌ای، پکاره، زلیبی، نان ستپوری یا نان پراتا، هریسه، گوبولی و کلمبا فقط یک چشمه از خوردنی‌ها و غذاهای بندر کنگ هستند که می‌توانید امتحان کنید.

دیدنی‌های اطراف بندر کنگ

حالا که تا بندر تاریخی کنگ آمده‌اید و از نزدیک با زیبایی‌های این شهر آشنا شدید بد نیست کمی سفرتان را طولانی‌تر کنید و سری هم به بندرها و جزیره‌های اطراف بزنید. مثلا کیش و قشم همین نزدیکی هستند.

کمی سفرتان را طولانی‌تر کنید که بتوانید زیبایی‌های هرمزگان را بهتر و با آزادی خاطر بیشتری ببینید. در ضمن برای اقامت در همان نزدیکی می‌توانید به سایت پینورست مراجعه کنید و از بین اقامتگاه‌های درجه یک ما اقامتگاه دلخواهتان را راحت و به صرفه پیدا کنید.

بندر لنگه

مرکز شهرستان بندر لنگه یعنی شهر بندر لنگه که به عروس بنادر ایران و بندر مروارید قدیم هم معروف است یکی از مهم‌ترین بنادر کشور است که به خاطر موقعیت جغرافیایی مناسب و اتصال به شبکه جاده‌ای کشور تبدیل به یکی از کانون‌های تجارت دریایی شده است. اینجا کلی از آثار دیدنی و تاریخی ارزشمند خصوصا مساجد تاریخی را در خود جای داده است که دیدن آن‌ها خالی از لطف نیست.

اگر به‌قصد خرید کالاها باقیمت مناسب به اینجا سفر می‌کنید خالی از لطف نیست که سری هم به جاهای دیدنی بندر لنگه و اطراف آن مثل مسجد ملک بن عباس،  قلعه شیخ سلطان المرزوقی و مسجد شیخی بزنید.

قشم و کیش

مگر می‌شود به استان هرمزگان سفر کرد و به دو جزیره زیبای خلیج‌فارس یعنی کیش و قشم سر نزد؟ برای رفتن از بندر کنگ به قشم باید از این بندر به‌طرف بندرعباس حرکت کنید و در بین مسیر از طریق بندر پل خودتان را به قشم برسانید، یا اینکه مستقیم از خود بندرعباس راهی قشم بشوید.

بیشتر بخوانید: سفر به کیش – چند نکته برای یک کیش‌گردی متفاوت

فاصله بندر کنگ تا کیش بیش از 100 کیلومتر است و بندر چارک بهترین گزینه برای رفتن به کیش است. از بندر کنگ تا بندر چارک باید 95 کیلومتر مسیر را طی کنید و سوار لنجهای بندر چارک بشوید.

بهترین زمان برای سفر به بندر کنگ

هوای گرم و مرطوب شهرهای جنوبی شاید به مذاق خیلی از ما خوش نیاید و حتی آزار دهنده باشد. بندر کنگ هم به خاطر قرارگیری در ساحل خلیج‌فارس تابستان‌های خیلی گرم و شرجی دارد که برای مسافران شهرهای دیگر سخت و خسته‌کننده خواهد بود. از نظر ما بهترین فصل برای سفر به بندر تاریخی کنگ پاییز و زمستان است؛ چون در این موقع از سال دمای هوا کاهش پیدا می‌کند و سواحل جنوبی تبدیل به بهشت سفرهای زمستانی خواهند شد.

تا به حال به بندر سه هزارساله کنگ سفر کرده‌اید؟ از دیدنی‌های این بندر دیدن کرده‌اید؟ از آن‌جایی که هر گوشه از این بندر یک دیدنی زیبا دارد شاید بخشی از این دیدنی‌ها را در این مطلب جا انداخته باشیم. شما برایمان بگویید که چه چیزهایی را جا انداخته‌ایم و چه دیدنی‌های مهمی را قلم انداخته‌ایم که ارزش دیدن را دارند. برای ما از تجربه سفرتان به این بندر زیبا بنویسید.

اگر هم تا به حال وقت نکرده‌اید به کنگ سفر کنید، می‌توانید با اجاره ویلا جادار در شهرهای همان نزدیک مثل کیش و قشم به این منطقه سفر کنید و این بندر زیبا را هم از نزدیک ببینید. وقتی هم برگشتید حتما همینجا برایمان تجربه‌تان را در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.

محمدرضا قاسم شیرازی

دانشجوی ژنتیک دانشگاه اصفهان - عاشق روانشناسی و نویسندگی
من خستگی ناپذیرم؛ خستگی ناپذیر از سفر کردن، دیدن چیزهای جدید و نوشتن