-
توی سفر دنبال چی هستی؟ -
کشف شهر -
قلقهای سفر -
تجربههای بقیه
اصفهک ؛ مناسب گرمایی‌ها در خراسان جنوبی
اگر بین انتخاب روستاگردی در یک بافت تاریخی و کویرگردی و آسمان نورانی‌اش شک دارید، پیشنهاد ما به شما اصفهک است. این روستای تاریخی در دل کویر طبس قرار گرفته و همه ویژگی‌های دل‌خواهتان را یک‌جا دارد.
اگر هم قبل از سفر نگران اقامتگاهتان بودید، فقط کافی است سری به وب‌سایت پینورست بزنید. پینورست کنار شماست تا سفری بدون دغدغه را تجربه بکنید.
روستای اصفهک کجاست؟
به استان خراسان جنوبی که بروید در حدود ۳۸ کیلومتری شرق شهر طبس می‌توانید یک بافت تاریخی جالب ببینید. در بخش «دیهوک» همین منطقه خانه‌هایی از خشت و گل کنار هم چیده شده‌اند و روستای «اصفهک» را تشکیل داده‌اند. این روستا از شرق به روستای چیروک، از جنوب غربی به روستای عباس آباد و از شمال و شمال غربی به روستای سنج و کوه اصفهک می‌رسد.
اصفهک یکی از روستاهایی است که شاهد عینی زلزله مرگبار و تلخ طبس بود. شاید خیلی از شما وحشت زلزله‌ای که سال ۱۳۵۷ شهر طبس و یک ایران را زیر و رو کرد را یادتان باشد. این زلزله که عمیق‌ترین و قوی‌ترین زلزله ایران بود، به جان مردم طبس و خانه‌هایشان افتاد و بخش زیادی از آن‌ها را زیر پاهایش له کرد.
منبع: گوگل مپ عکاس: Eh San
بافت تاریخی اصفهک هم جان سالم به در نبرد و بعد از خرابی‌های زلزله ۵ سال تمام به حال خودش رها شد. بعد از آن در کنار بازمانده‌های این بافت قدیمی خانه‌هایی جدید با بافت جدید ساخته شد و میزبان مردم روستا شد. اما هنوز هم بخش‌هایی از آن بافت قدیمی و تاریخی باقی مانده و بر سر زبان‌هاست.
بیشتر بخوانید: واحه های ایران؛ رسیدن به آبادی وسط کویر
ماجراجویی در یک هزارتوی کاه‌گلی
بافت تاریخی اصفهک دلیل سفر به آن است. وارد این قسمت از روستا که بشوید ماجراجویی شروع می‌شود. اگر یکی پرواز کند و از بالای سرتان از شما و مسیر جلویتان عکس بگیرد، انگار جلوی یک هزارتو ایستاده‌اید.
نگران نباشید قرار نیست مسیرتان را گم کنید ولی بهتر است ساعت مچی‌تان را گم کنید. درست است این جمله عجیب به‌نظر می‌آید، ولی می‌خواهیم به شما پیشنهاد کنیم که برای این ماجراجویی وقت بگذارید و مدتی بیخیال ساعت و عقربه‌هایش بشوید.
منبع: گوگل مپ عکاس: Hossein Ebrahimi
تک تک خانه‌های خشت و گلی با آن معماری بانمک‌شان درست جلوی شما هستند. نزدیک‌تر بشوید تا بتوانید با سر انگشتانتان دیوارهای کاه‌گلی و خنک این خانه‌ها را لمس کنید. دقت کردید از کلمه «خنک» استفاده کردیم؟ این روستا طوری طراحی شده که حتی اگر آفتاب سوزان کویر با شما سر لج بیفتد و تا جان دارد بتابد، باز هم موقع قدم زدن در این روستا نسیمی خنک به سمتتان می‌آید.
کمی که سرتان را بالاتر بگیرید سقف کوتاه و گنبدی‌شکل آن‌ها را می‌بیند. این خانه‌ها با کوچه پس کوچه‌های باریک و تنگی به هم وصل شده‌اند. فکرش را کنید، راه رفتن در کوچه‌های باریکی از جنس کاه‌گل می‌تواند روح شما را به سال‌ها قبل پرت بکند. شاید اگر تخیل قوی‌ای داشته باشید، با کمی صحنه‌سازی حس کنید در حال قدم زدن در گذر تاریخ هستید.
بیشتر بخوانید: شهر خرو نیشابور ؛ ییلاقی دیدنی‌تر از شاندیز مشهد
کمی در کار معمارهای اصفهک سرک بکشیم
این‌جا همه چیز قدیمی و نوستالژیک است. معمارهای خوش‌ذوق این روستا اعتقادی به مواد اولیه مدرن و امروزی‌ای مثل آجر نداشتند. آن‌ها به گل و خشت قانع بودند و با همین دو قلم مواد اولیه اثر هنری‌شان را خلق کردند.
البته کویری و گرم بودن موقعیت جغرافیایی اصفهک هم بی‌تاثیر نیست. بالاخره باید راحتی اهالی خانه را هم درنظر گرفت. خشت و گل گرمای هوا در خودشان زندانی می‌کنند و نمی‌گذارند خم به ابروی اهالی خانه بیفتد. از طرف دیگر سقف خانه‌ها را هم به شکل گنبدی ساختند. فایده سقف گنبدی این است که همیشه یک سمت خانه از سایه پوشیده می‌شود و خنک می‌ماند. به این شکل که آفتاب هر سمت خانه بتابد، گنبد روی سقف باعث می‌شود که در طرف دیگر خانه سایه بیفتد.
منبع: گوگل مپ عکاس: Amirhosein Moghtadaee
ویژگی بعدی که معماری این روستا را خاص کرده، نزدیک بودن خانه‌ها به هم و باریک بودن کوچه‌هاست. این ویژگی چند فایده برای روستا دارد. اول اینکه احتمال دزدی از خانه‌ها و این‌طور مسائل کمتر می‌شود. دوم اینکه وقتی خانه‌ها به هم نزدیک و فشرده باشند، در فصل‌های گرم سال سایه بیشتری روی خانه‌ها میفتد و در نتیجه خنک می‌مانند. سومین و آخرین دلیل هم این است که علاوه بر خنک ماندن در تابستان، در زمستان هم گرمای کمتری هدر برود و خانه‌ها گرم بمانند.
طبیعت‌گردی در روستای اصفهک ؛ از نخلستان‌های روی زمین تا ستاره‌های آسمان
کویر هم طبیعت مخصوص به خودش را دارد. موقع روستاگردی و کویرگردی در اصفهک می‌توانید پوشش گیاهی خاص آن را هم ببیند. کنار روستا پوشیده از زمین‌های کشاورزی زعفران و پونه بومی است. دور تا دور روستا هم درخت‌های سبز و قدبلند نخل دیده می‌شود که حس سفر به منطقه‌ای متفاوت دارند. درخت نارنج هم یکی دیگر از مهمان‌های همیشگی روستاست که حتی اگر چشمتان را ببندید، بوی نارنج را با نسیم به مشامتان می‌رساند.
منبع: گوگل مپ عکاس: shahrokh zandieh vakili
دلیل رشد این درخت‌ها در دل کویر، قنات‌های پر آب اصفهک است. قنات‌های عباس آباد، توکل آباد که در خود روستاست، ده‌نو و اسکندر آباد که در اطراف روستا هستند همگی دست به دست می‌دهند و درخت‌های اصفهک را سیراب می‌کنند.
می‌خواهیم آسمان پر ستاره کویری اصفهک را هم جزو طبیعتش در نظر بگیریم. شاید بتوان گفت آسمان شب همان دلیلی است که هر کویرگردی را به این منطقه‌های کویری می‌کشاند. آسمان صاف این روستا از همان آسمان‌هایی است که می‌شود ساعت‌ها زیر آن نشست و ستاره و کهکشان‌ها را تماشا کرد. از ما می‌شنوید اصفهک را بدون این شب‌گردی‌ها ترک نکنید.
تاریخ‌گردی در روستای اصفهک
بالاخره نمی‌شود روستایی با این کمالات ساخته بشود و جای بناهای تاریخی و دیدنی در آن خالی باشد. در اصفهک هم ساختمان‌ها و بناهای تاریخی مختلفی وجود دارد، ولی متاسفانه آن‌ها هم جزو قربانی‌های زلزله طبس بودند. خبر خوب این است که این بناها بازسازی شدند و به طرفداران تاریخ‌گردی شانس دوباره دادند. در ادامه سه مورد از جالب‌ترین آن‌ها را بخوانید:
مسجد جامع اصفهک ؛ در این مسجد به تلفن نیاز ندارید
مسجد جامع اصفهک هم مثل بقیه خانه‌های روستا یک ساختمان کاه‌گلی و کوچک است که سقفی گنبدی دارد. روی دیوارها مسجد چند پنجره کوچک با ستون‌های چوبی دیده می‌شود. ورودی مسجد هم دری چوبی و بزرگ است که کنار آن یک راه‌پله کاه‌گلی کوچک برای رسیدن به پشت‌بام ساخته شده.
منبع: گوگل مپ عکاس: Yosef Arghavani Fallah
از همه این ویژگی‌ها که بگذریم، می‌رسیم به خاص‌ترین و متفاوت‌ترین قسمت معماری مسجد. در فضای داخل مسجد کنج یا ستون‌های مختلفی وجود دارد. فرض کنید شما در یکی از کنج‌های مسجد ایستاده‌اید و دوستتان در دورترین کنج نسبت شما ایستاده. حالا به دوستتان بگوید خیلی آرام و حتی به‌شکل زمزمه حرف بزند. در این لحظه قرار است غافل‌گیر شوید، چرا که صدای او را واضح می‌شنوید. برای همین معماری جالب مسجد جامع اصفهک را شبیه به بیسیم و تلفن می‌دانند.
حمام قدیمی اصفهک
حمام قدیمی روستا جزو حمام‌های خزینه‌ای بوده که بعد از زلزله کاملا بازسازی شد. احتمالا در گذشته مردم روستا به‌جای پول به مسئول حمام گندم می‌دادند و از آن استفاده می‌کردند.
در معماری این حمام مثل بیشتر حمام‌های قدیمی یک سکو برای نشستن، سربینه، درهای کوتاه و حوضی در وسط آن به چشم می‌خورد.
رصدخانه کویری اصفهک ؛ لذت تماشای کهکشان
وقتی داشتند روستا و بناهای تاریخی‌اش را بازسازی می‌کردند، تصمیم گرفتند یک رصدخانه کویری هم به آن اضافه کنند. معماری رصدخانه شامل سه دیوار از جنس آجر است. این آجرها به شکل دایره‌ای و جالبی روی هم چیده شده‌اند و هر سه دایره یک مرکز مشترک دارند. آفتاب که غروب می‌کند، این رصدخانه پاتوق گردشگران و کویرگردهای منطقه می‌شود.
منبع: گوگل مپ عکاس: Soheil Tayebirad
تماشای آسمان صاف، چشمک زدن ستاره‌ها و دنبال کردن کهکشان‌ها با چشم خودتان، از آن دیدنی‌هایی است که فقط در عکس و فیلم‌ها می‌بینید.
بومی‌های اصفهک ؛ سری به اهالی روستا بزنیم؟
بیشتر جزئیات و ویژگی‌های روستا را زیر و رو کردیم، ولی بیایید سری هم به اهالی روستا بزنیم و با زندگی‌شان بیشتر آشنا بشویم. بعضی از مسافرها و گردشگرها هستند که در کنار گشت و گذارهایشان، به آشنایی با فرهنگ و رسم و رسوم‌های مردم محلی هم اهمیت می‌دهند. اگر جزو این دسته هستید، در ادامه درباره مردم محلی اصفهک بخوانید.
شغل مردم روستا و سوغاتی‌هایشان
می‌توان گفت که «آب»، بزرگ‌ترین دارایی اصفهک است. چندین قنات مختلف در خود روستا و اطرافش وجود دارد. روستای اصفهک یکی از پر آب ترن منابع طبس به اسم «چاه کوثر» را دارد و حتی آب ۳۹ روستای دیگر را هم تامین می‌کند. برای همین شغل اصلی مردم روستا کشاورزی و دامپروری است.
از طرف دیگر مردم این روستا مهارت خاصی در قالی‌بافی دارند. برای همین یکی از اصلی‌ترین صنایع دستی اصفهک، قالی‌های دست‌بافت آن است.
اگر دوست داشتید روستا را دست خالی ترک نکنید، می‌توانید زعفران، خرما و یا قالی با خودتان به یادگاری ببرید تا به صنعت گردشگری روستا هم کمک کنید.
لباس محلی روستا
مردهای اصفهک دستار، کت، شلوار، پیراهن، جلیقه، کلاه و کفش می‌پوشند.البته این پوشش در بیشتر روستاها وجود دارد و زیاد متفاوت نیست. زن‌‌های روستا هم پیراهن‌های بلند و گشاد، شلوار، روسری و چادر سر می‌کنند.
رسم و رسوم مردم روستا
یکی از رسم‌های جالب و دیدنی روستا «چراغون» یا «چراغن اصفهکی» است. داستان این رسم برمی‌گردد به موقعی که در روستا چیزی به اسم برق یا چراغ وجود نداشت. برای همین وقتی شب می‌شد مردم فانوس‌های نفتی‌شان را روشن می‌کردند و به دیدن هم می‌رفتند.
منبع: گوگل مپ عکاس: shahrokh zandieh vakili
درست است سال‌های زیادی گذشته و انواع وسایل روشنایی برقی در روستاها وجود دارد، ولی بومی‌های اصفهک این رسم را زنده نگه‌داشتند. با تاریکی شب مردم محلی روستا فانوس‌هایشان را روشن می‌کنند و از در خانه‌ها آویزان می‌کنند.
چه فصلی از سال مسافر اصفهک بشویم؟
با وجود کویری بودن اصفهک، چون در کنار رشته کوه‌های مرکزی قرار گرفته آن‌قدر هم گرمای غیر قابل تحملی ندارد. تا جایی که حتی نسبت به منطقه‌های اطرافش مثل شهرهای طبس یا دیهوک، حداقل ۵ درجه خنک‌تر است. برای همین خیلی محدودیتی برای انتخاب فصل مناسب سفر ندارید ولی خب به‌طور کل بهار و پاییز جزو پرطرفدارترین فصل‌های کویرگردی هستند. پس اگر دوست داشتید خنکی نسیم کویر را تجربه کنید، بهتر است برای بهار و پاییز برنامه‌ریزی کنید.
اقامت در اصفهک ؛ شب را در بافت تاریخی و نوستالژیک روستا بمانید
اقامتگاه‌های بوم گردی را می‌شناسید؟ این مدل اقامتگاه‌ها را می‌توان جزوی از هر شهر یا روستا دانست. اقامتگاه‌های بوم گردی طوری ساخته شده‌اند که اگر در آن‌ها ساکن بشوید، حس می‌کنید مهمان یکی از محلی‌های آن منطقه شده‌اید. چرا که تک تک جزئیات این خانه‌ها از معماری‌شان گرفته تا غذاها، طوری طراحی شده اند که بتوانید با فرهنگ و زندگی محلی مردم بیشتر ارتباط بگیرید.
یکی از این اقامتگاه‌های بوم گردی در دل اصفهک ساخته شده که مجموعه‌ای از شش اقامتگاه به اسم ساباط، کویر، سرای حجی پدر، برات الله، پی باغ و سراچه است. در این مجموعه ۲۲ اتاق ساخته شده که حتی لوازمی مثل تخت، تلویزیون و یخچال ندارند و سرویس بهداشتی و حمام مشترک است. در فضای داخلی اتاق‌ها هم پشتی و فرش‌های دست‌بافت رنگ به رنگ گذاشته‌اند و دیوار اتاق‌ها با طاقچه و لوازم قدیمی تزئین شده. هدف همه این موارد و جزئیات این است که شما حس زندگی در گذشته سنتی مردم روستا را از نزدیک لمس کنید.
انواع غذاهای محلی و بومی مثل گندم پلو، آبگوشت، کشک بادمجان و انواع نوشیدنی‌ها، اجرای موسیقی زنده و محلی، نمایشگاه و فروشگاه‌های عرقیجات و صنایع‌دستی هم جزو امکانات دیگر این اقامتگاه‌ها هستند.
قبل از بازید از اصفهک این نکته‌ها را بخوانیم
۱. اگر با ماشین شخصی‌تان راهی اصفهک می‌شوید خوب است بدانید که ورود ماشین به بافت تاریخی روستا ممنوع است. می‌توانید ماشین‌تان را در پارکینگ عمومی آن پارک کنید.
۲. اگر خواستید از اقامتگاه بوم گردی روستا استفاده بکنید این نکته را در نظر بگیرید که از ۱۲ شب تا ۷ صبح پذیرش مسافر ندارند.
منبع: گوگل مپ عکاس: Eh San
۳. زلزله تلخ و مرگبار سال ۱۳۵۷ خسارت‌های زیادی به جان و مال منطقه وارد کرد. بعد از آن به کمک کارشناس‌ها و مردم محلی روستا، تک تک خانه‌ها و بناهای تاریخی روستا بازسازی شد تا برای ما و نسل‌های آینده به یادگار بماند. موقع بازدید از روستا و دیدنی‌هایش همه تلاشمان را بکنیم که با نگه‌داری از آن‌ها گذشته تلخ روستا تکرار نشود.
چطور خودمان را به اصفهک برسانیم؟
اگر خواستید از شهر طبس راهی روستای اصفهک بشوید، فقط کافی است از خیابان خرمشهر وارد بلوار شهید عباس پور بشوید. از آن‌جا وارد جاده طبس-دیهوک بشوید (جاده شماره ۶۸) تا بعد از حدود ۳۸ کیلومتر به روستا برسید.
آدرس: استان خراسان جنوبی، شهر طبس، بخش دیهوک، روستای اصفهک
سوالات متداول
روستای اصفهک دقیقا کجاست؟
اصفهک یکی از روستاهای طبس در خراسان جنوبی است.
اقامت در اصفهک چگونه است؟
اصفهک به بومگردی‌هایش معروف است. در این روستا می‌توانید اقامتگا‌های بومگردی خوب و جالبی پیدا کنید.
آیا اصفهک هم در زلزله طبس آسیب دید؟
اصفهک روستایی در طبس بود که با زلزله سال ۱۳۵۷ خسارت‌های زیادی بهش وارد شد اما بعدها خانه‌ها و آثار باستانی این روستا بازسازی شد.
شما چه روستای دیگری را می‌شناسید که بافت و معماری‌ای شبیه به اصفهک داشته باشد؟ می‌توانید در بخش نظرات اسم روستا را بنویسید تا بقیه روستاهای تاریخی ایران بیشتر آشنا بشویم.
برای اجاره سوئیت یا بومگردی در طبس می‌توانید به سایت پینورست سر بزنید. در آن بهترین اقامتگاه‌های هر شهری که بهش سفر کرد‌ه‌اید را پیدا کنید. تمام اقامتگاه‌های پینورست گلچین شده هستند و از لحاظ کیفیت و امکانات بررسی شده‌اند.
همه‌چی از اونجایی شروع شد که چرخیدم و رسیدم به حرف بچگیم؛ نوشتن دوای هر دردیه :)
اقامتگاه های همین حوالی
این‌ها رو هم ببینی ضرر نمی‌کنی
-
توی سفر دنبال چی هستی؟
-
کشف شهر
-
قلقهای سفر
-
تجربههای بقیه