رقصهای محلی جزئی از فرهنگ یک منطقه هستند. مثل لباسهای بومی و یا غذاهای محلی که در هر منطقه، روستا و یا شهری متفاوت است، رقص هم میتواند متعلق به یک منطقه و فرهنگ خاص باشد. ریشه خیلی از رقصهای محلی شهرهای مختلف به گذشتههای دور برمیگردد و اجرای آن اغلب برای آدمها مثل برگزار کردن یک مراسم یا آیین خاص است.
برای آشنایی با رقصهای محلی شهرهای مختلف با پینورست همراه شوید.
یکی از ویژگیهای جالب رقصهای محلی شهرهای مختلف در این است که هر کدام داستان و یا خرده روایتی در دل خود دارند. انگار مردم با حرکت رقص دارند پیامی را به دیگران میرسانند و یا حرکاتشان معنای خاصی دارد. بعضی از رقصهای محلی هم ریشه در اسطورهها و افسانههای بومی دارند و با اجرای رقص آن افسانه را دوباره تعریف میکنند.
منبع: اینستاگرام farkhe_dance_group
بیشتر بخوانید: ترکمن صحرا ؛ ۱۰ چیز که شما را به سمت آن میکشاند
مثلا رقص آیینی که در بین ترکمنها رایج است و به «ذکر خنجر» معروف است، در گذشتههای خیلی دور قبل از شکار حیوانات اجرا میشد. احتمالا انجام این رقص به آدمها شجاعت بیشتری میداد و باعث میشد با جرأت بیشتری به شکار بروند. به مرور زمان و تغییر سبک زندگی آدمها و پررنگ شدن موضوعات مذهبی، این رقص شکل متفاوتی به خود گرفت و برای شفای بیماران و یا شکرگزاری انجام میشد.
یکی از ویژگیهای این رقص آوایی است که رقصندگان در حین اجرای رقص آن را به صورت ذکری ممتد تکرار میکنند. یکی از رقصندگان هم خنجری در دست دارد و در پایان رقص همه گروه به جز کسی که خنجر را گرفته دور هم جمع میشوند و دستهایشان را به شکل سایهبان در یک نقطه کنار هم جمع میکنند.
یکی از مناسبتهایی که ترکمنها با لباس محلی خود این رقص را اجرا میکنند موقع جشن آق آش است. این جشن که از رسوم خاص ترکمنهاست، مراسمی است که برای سالمندان برگزار میشود. ترکمنها برای سالمندانی که به سن ۶۳ سالگی برسند این مراسم را میگیرند. ۶۳ سالگی سنی است که پیامبر در آن رحلت کرد.
امروز در چند شهر مختلف استان گلستان مثل بندر ترکمن و یا گنبد کاووس این رقص برگزار میشود. بعضی آدمها این رقص را بهطور خاص آموزش میبینند و آن را در مراسم مختلف به صورت گروهی اجرا میکنند.
تربتجام یکی از شهرهای استان خراسان رضوی است. این شهر حدود صد و هفتاد کیلومتر با مشهد فاصله دارد. اهالی تربت جام فرهنگ و رسوم مخصوصی دارند و رقص تربت جام قسمتی از رسوم این شهر است. یکی از قدیمیترین شکلهای اجرای این رقص با هدف کاشت بذر گندم انجام میشد. به همین خاطر حرکات این رقص به صورت نمادین مراحل مختلف کاشت گندم، آماده کردن زمین و برداشت آن را به اجرا درمیآورد. رقصندگان پیراهن سفید و گشاد میپوشند و شالی مشکی دور کمر میبندند. آنها پارچهای به نام لنگته هم دور سر خود میپیچدند و کلاهی هم روی سر میگذارند.
منبع: اینستاگرام farkhe_dance_group
مردم تربت جام این رقص را در زمینهای کشاورزی، بین خرمنهای گندم و یا در مراسم عروسی انجام میدهند.
یکی از رقصهای دیگر اهالی تربت جام که شهرت زیادی چوببازی است. در این نوع رقص هر کسی دو چوب دارد و همزمان که با دیگر رقصندگان دور یک دایره فرضی میچرخد یکی از چوبهای خود را به چوب نفر کناری میزند.
رقص آذربایجانی یکی از رقصهایی است که تحرک زیادی دارد و جز رقصهایی است که امروز هم خیلی از جوانها به آن علاقه نشان دادهاند و میخواهند آن را یاد بگیرند. البته یاد گرفتن رقص آذری کار سادهای نیست و احتیاج به تمرین و تمرکز زیادی دارد. البته رقص آذری در گذر زمان دچار تغییر و تحول شده تا به رقصی رسیده که امروز میشناسیم. در گذشته این رقص قبل از جنگ و برای بالا بردن روحیه آدمها با ترکیبی از حرکات موزون و رژه انجام میشد. امروز هم این رقص باعث افزایش انرژی میشود اما خوشبختانه نه برای جنگ که برای مراسم شادی.
بیشتر بخوانید: جاهای دیدنی ارومیه که باید حتما ببینید
رقص آذربایجانی انواع مختلفی دارد و هر کدام از آنها اسم خاصی دارند. مثلا رقص آسما کسمه رقصی است که اغلب در مراسم عروسی اجرا میشود. این رقص در حین رفتن عروس به خانه داماد با موسیقی مخصوصی توسط همراهان عروس انجام میشود. رقص دیگری به نام کوراوغلو با نوای دهل اجرا میشد. حرکات این رقص اول آرام و آهسته است، اما بعد تحرکش زیاد میشود و شکل حماسی به خود میگیرد. این رقص در زورخانه و همراه با انجام ورزشهای باستانی انجام میشد.
از بین رقصهای محلی شهرهای مختلف رقص کردی جز رقصهایی است که امروز بین کردهای ساکن نقاط مختلف ایران انجام میشود. رقص کردی انواع مختلفی دارد. اما در شکل قدیمی آن رقصندگان به صورت دایرهای میرقصیدند و زن و مرد که به کردی گندم و جو گفته میشد، دستهایشان را در هم حلقه میکردند و به صورت دایرهای میچرخیدند. یکی از رقصندگان هم دستمالی توی دستش داشت و با آن بقیه را هدایت میکرد. رقص کردی قدمت زیادی دارد. به طوری که روی بعضی از سفالهای کشف شده طرحهایی از این رقص حک شده بود.
بیشتر بخوانید: روستای سلین ؛ گردش تابستانه در کردستان
منبع: اینستاگرام farkhe_dance_group
رقص کردی در حالت کلی با سه دلیل انجام میشد. برای مراسم شادی، برای جنگ و برای مراسم عزاداری. برای هر کدام از این سه حالت رقصهای متفاوتی وجود دارد. مثلا رقصهای دو دستماله، سه پلی، مهابادی از رقصهای شادی و رقصهای یاران یاران و هوشار از رقصهای جنگ و شکار هستند.
رقص مازندرانی هم انواع مختلفی دارد و در گذشته به دلایل مختلفی اجرا میشد. دروم و چکه سما دو رقص معروف مازندران هستند. دروم در زبان مازندرانی به معنی چرخیدن است. این رقص برای شکرگزاری اجرا میشود و رقصندگان با حرکت دادن دستها و پاهایشان به صورت نمادین بعد از برداشت محصول شکر خدا را به جا میآورند.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید رقص مازندرانی دروم به جسمی سالم و کاملا منعطف احتیاج دارد و اگر آمادگی بدنی نداشته باشید بیشتر از یکی دو دقیقه نمیتوانید این رقص را انجام بدهید، حتی اگر حرکاتش را به طور کامل بدانید.
بیشتر بخوانید: شیرگاه مازندران ؛ سرزمین پل و درههای سبز
اما رقص چکه سما که زنها بیشتر آن را اجرا میکنند با ابزارهایی مثل دیگ و لگن انجام میشود. این رقص برعکس رقص دروم به شکل یک نفره یا دو نفره اجرا میشود. در نوع خاصی از این رقص آدمها دستمالی توی دست میگیرند و حین رقصیدن آن را میچرخانند.
اگر به شهرهای شمالی سفر کردید و خواستید اجاره کلبه جنگلی انجام دهید میتوانید با کمک پینورست گلچینی از کلبه جنگلیها را پیدا کنید و بهراحتی رزرو کنید.
چه استانهایی در ایران رقصهای محلی دارند؟
بیشتر استانهای ایران در کنار فرهنگ و آداب و رسوم خاصشان رقص محلی هم دارند. مثل خراسان، مازندران، گلستان، کردستان و… .
هنوز هم رقصهای محلی در شهرهای مختلف اجرا میشوند؟
خیلی از شهرها امروز هم در مراسم مختلف مثل عروسی و جشنهای دیگر رقصهای محلی را اجرا میکنند.
برای تماشای رقصهای محلی میتوان به شهرهای مختلف سفر کرد؟
بله، شما میتوانید به شهرهایی سفر کنید که رقص محلی در آنها به صورت عمومی اجرا میشود.
شهر و روستای زادگاه شما هم رقص محلی خاصی دارد؟ دلتان میخواهد درباره کدام یک از رقصهایی که معرفی کردیم، جزئیات بیشتری بدانید؟ فکر میکنید چطور میتوانیم این رقصهای بومی را حفظ کنیم؟
به شما پیشنهاد میکنیم با اجاره آنلاین اقامتگاه خودتان را از دردسرهای پیدا کردن محل اقامت نجات بدهید و از خوشیهای سفرتان بیشتر لذت ببرید.