خیلی‌ها خراسان رضوی را به افراد مشهورش می‌شناسند. حتی برخی از آن‌ها اگر اهل خراسان نباشند هم آرامگاهشان در آنجا قرار دارد. آرامگاه خیام نیشابوری در این استان قرار دارد.
خیام نیشابوری یکی از اندیشمندان ایرانی بود. آرامگاه او به خاطر نوع معماری و فضای تاریخی‌ای که دارد معروف است.
آرامگاه خیام کجاست؟
آرامگاه خیام نیشابوری در استان خراسان رضوی ساخته شده است. برای رسیدن به آنجا اول باید به جنوب شرقی کرمانشاه بروید.
خیام مردی بود که زندگی‌اش را در راه علم گذراند و هیچ وقت از یادگیری خسته نشد. در هر رشته طوری وارد می‌شد که بتواند بهترین باشد. فیلسوفی که در ریاضی، ستاره‌شناسی و منجمی کاربلد بود. در شعر رباعی فارسی در دوره‌ی سلجوقی‌ها درخشید و به خاطر آن‌ها لقب «حکیم» را گرفت.
اشعار خیام بی‌نظیر است. یک کتاب رباعی کوچکش را که داشته باشید گره خوردن علم و فلسفه و عشق به زندگی را در شعرهایش لمس می‌کنید. انگار تمام جهان‌بینی‌اش را در کلمات ریخته و با وزن شعرهای رباعی به ما می‌رساند. حتی با گذشتن زمان شعرهایش هنوز تازگی و دلچسبی دارند. دیدن آرامگاه همچین شاعری باید جالب باشد!
او در ماه اردیبهشت قرن پنج هجری در حیره نیشابور به دنیا آمد و از شاگردهای این سینا بود. او علاوه بر تمام مهارت‌هایش در رشته‌های مختلف، گاهی به موسیقی هم می‌پرداخت.
بعد از اینکه خیام نیشابوری در گذشت، او را در قبرستان مرکزی حیره دفن کردند. برایش آرامگاه خاصی نساختند. در شرق مسجد محروق او را داخل یک اتاقک به خاک سرد سپردند.
از زمان خاکسپاری تا سال ۱۳۳۵ هیچ قصدی برای ساخت آرامگاه او نداشتند. در نهایت گروهی که برای مراسم افتتاح آرامگاه فردوسی به توس رفتند باعث آن شدند. در بین راه با دیدن محل دفن خیام، تصمیم گرفتند که با برپایی جشن هزاره فردوسی، برای خیام هم آرامگاه باشکوهی توسط انجمن آثار ملی ساخته شود.
معماری شاهکار آرامگاه اثر هنری ماندگاری شد. بنای مقبره و اسکلت اصلی آن از فلز است و در پوشش آن بتن به کار رفته است.
بنای آرامگاه خیام از پایین به ۱۰پایه تقسیم‌بندی شده است. پایه‌ها با شکل‌های هندسی و لوزی‌های بزرگ و کوچک به هم وصل شده‌اند. آن‌ها را با فاصله پنج متر از هم قرار داده‌اند.
آرامگاه به دو ایوان بالا و پایین جدا می‌شود و دیوار سنگی کوتاهی که از سنگ خلج است در اطراف قبر و روی قبر به کار رفته است. روی یک ستون سنگی هم با خط نستعلیق، رباعی زیبایی از ملک الشعرای بهار نوشته شده است.
آرامگاه خیام از بالا به شکل خیمه در آمده است و معنای نام خیام که پدرش خیمه دوز بوده است را به ما یادآوری می‌کند.
در ساخت این بنا علاوه بر ترکیب معماری سنتی و مدرن، از شخصیت خود خیام هم الهام گرفته‌اند.
دایره‌ای که در کف برج است و ۱۰پایه روی آن قرار دارد یکی از اولین اشکال هندسی است. یک ستاره‌ی پنج پر در طراحی آرامگاه وجود دارد که نماد دانش نجوم خیام است.
سطح داخلی و خارجی مقبره هم با کاشی‌های معرق و اشعار خیام، حس و حالی شاعرانه و عارفانه به آرامگاه داده‌اند.
طراحی و ساخت این بنا تخت نظارت مهندس هوشنگ سیحون انجام شده است.
باغ خیام با ۲۰هزار مترمربع یکی از بزرگ‌ترین باغ‌های آن منطقه به حساب می‌آید. در وسط آن بنای اصلی مقبره با ۱۸متر ارتفاع قرار دارد و از دور مشخص است.
در اطراف آرامگاه آبنماهای زیادی ساخته‌اند که بچه‌ها را حسابی سرگرم خودشان می‌کنند.
همچنین ۷ خیمه سنگی در آنجا قرار دارند که داخل هر کدام از این‌ها حوض آب با کاشی‌های فیروزه‌ای رنگ ساخته‌اند. نشستن در کنار این خیمه‌ها در هنگام غروب واقعاً جذاب است.
این آرامگاه و خیمه‌ها و آبنماهای اطرافش در هنگام شب دیدنی هستند. به خصوص نورپردازی خوبی که در این مجموعه انجام شده، جذابیت آنجا را چند برابر کرده است.
در تمام باغ خیام درختان بزرگی رشد کرده‌اند. در بهار هم گل‌های زیبایی در آنجا می‌کارند. طبیعت این باغ در بهار یکی از جاذبه‌های دیدنی کرمانشاه است.
موزه خیام یکی از دیدنی‌های اطراف آرامگاه است. در قسمتی از این موزه ابزارهای ستاره‌شناسی قدیمی را به نمایش گذاشته‌اند. تندیس حکیم خیام هم در محوطه موزه قرار دارد. بد نیست با بقیه جاهای این موزه هم آشنا شویم.
قسمتی دیگر شامل ظرف‌های فلزی و مفروغ زمان خیام است. در بخش دیگری هم ظرف‌های سفالی و لعابدار قدیمی را برای بازدید گذاشته‌اند. اما بخش آخر مربوط به تابلوهای خیام و نسخه‌های خطی و نجومی است که بسیار دیدنی هستند.
اگر به آرامگاه خیام رفتید توصیه می‌کنیم بازدید از این موزه را از دست ندهید.
شما هم در سفرتان به آرامگاه خیام سر زده‌اید؟ چه حس و حالی داشته‌اید؟ آیا حس و حالش به پای حافظیه شیراز می‌رسد؟ اطراف آرامگاه خیام چه جاهایی را پیشنهاد می‌کنید؟ برای ما زیر همین مطلب بنویسید.
راستی به هرکجای ایران که سفر کردید نگران محل اقامتتان نباشید. با رزرو اقامتگاه در پینورست خیال خودتان را از ماندن در اقامتگاهی تمیز که حس خانه خودتان را منتقل کند، راحت کنید.
توی سفر دنبال چی هستی؟ 
کشف شهر 
قلقهای سفر 
تجربههای بقیه 
