صحبت از عارفان و صوفیان که به میان باشد نام شمس تبریزی ابتدای لیست قرار دارد. مولانا مرید و دوست شمس چنان شیفته شخصیت او بود که بسیاری از شعرهایش را در وصف شمس سروده است. شاید برایتان جالب باشد که مقبره شمس تبریزی در شهر خوی که به درویش مسلکی مشهور بود چه جزئیاتی دارد. برای دانستن این پاسخ تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
مقبره شمس تبریزی کجاست؟
در شهر زیبای خوی در استان آذرباییجان غربی، محله امامزاده بلواری به نام شمس تبریزی وجود دارد. عده زیادی بر این باورند که آرامگاه شمس تبریزی، این زاهد پرآوازه، در این بلوار است. در این مقبره یک سردیس، سنگ قبر و یک مناره تاریخی به نام مناره شمس تبریزی قرار دارد. البته این آرامگاه همیشه این قدر کوچک نبوده است. احتمالا ساختمان مقبره و کاخی که در نزدیکی آن بوده در طول زمان و به علت هجوم عثمانی‌ها تخریب شده است.
چرا می‌گویند مقبره شمس تبریزی در خوی منسوب به اوست و در این مورد شک وجود دارد؟ زمانی که که شمس 60 ساله در قونیه با مولانا آشنا شد، مولانا عمیقا تحت تاثیر شمس قرار گرفت و بسیاری از عادات و رفتارش تغییر کرد. این تغییر مریدان مولانا را به شدت عصبانی کرد. آنها به شدت تلاش کردند تا شمس و مولانا را از هم جدا کنند.
در نهایت شمس قونیه را ترک کرد و کسی هم نمی‌داند به کجا رفت. خودش بارها گفته بود این بار وقتی برود به جایی می‌رود که کسی پیدایش نکند. این موضوع باعث شده تا در محل دفن او شک‌‌هایی وجود داشته باشد. حتی در قونیه ترکیه محلی به عنوان مقبره شمس تبریزی وجود دارد.
البته اسناد زیادی وجود دارد که با توجه به آنها می‌توان گفت مقبره شمس در خوی به حق آرامگاه این عارف فرزانه است. در این اسناد تاریخی بیان شده که سلطان سلیمان قانونی، پادشاه عثمانی، در حمله به خوی به زیارت آرامگاه شمس تبریزی رفته است.
بازدید از آرامگاه شمی تبریزی
مقبره شمس تبریزی مکانی است که در هر مهر ماه در روز بزرگداشت شمس تبریزی علاقه‌مندان شمس را دور هم جمع می‌کند. کنگره شمس تبریزی هم هر ساله در شهر خوی برگزار می‌شود. افراد بسیاری از علاقه‌مندان و پژوهشگران در این کنگره شرکت می‌کنند.
ورود به آرامگاه شمس تبریزی رایگان است. می‌توانید همه روزه به بازدید از آرامگاه و مناره شمس تبریزی بروید. اگر سری به آرامگاه زدید حتما مراقب این مکان باشید. مناره شمس برای سال‌ها به زیبایی سرپا مانده است و این وظیفه ماست که از آن به خوبی نگه‌داری کنیم.
مسیر دسترسی
این آرامگاه در ابتدا در شمال غرب شهر خوی ساخته شده بود. اما الان با گسترش بیشتر شهر کاملا داخل شهر قرار گرفته است. مقبره در بلوار شمس تبریزی قرار دارد و به راحتی قابل بازدید است. اطراف آن تعدادی اقامتگاه برای مسافران، رستوران و کافی‌شاپ وجود دارد.
داخل مقبره شمس تبریزی امکانات مناسبی از جمله سرویس بهداشتی و بوفه شمس وجود دارد. همچنین فضا برای استفاده معلولین و عبور ویلچر مناسب‌سازی شده است. برای بازدید کامل از مقبره شمس تبریزی تنها به یک ساعت زمان نیاز خواهید داشت. پس نیازی نیست عجله کنید.
اگر تصمیم دارید که برای دیدن مقبره شمس تبریزی راهی خوی شوید می‌توانید برای اجاره اقامتگاه به وب سایت پینورست سر بزنید.
داستان شاخ قوچ بر مناره شمس تبریزی
مناره شمس تبریزی در واقع بخشی از مقبره شمس تبریزی بوده است. درست است که در حال حاضر تنها یک مناره و سنگ قبر در آرامگاه شمس وجود دارد اما این مقبره در اصل سه مناره در اطراف سنگ مزار داشته است. این مناره‌ها در قرن 6 هجری قمری ساخته شده‌اند.
نمی‌شود با اطمینان گفت که دو مناره دیگر به چه شکل تخریب شدند اما مشخص است که در دو زمان متفاوت و به شکل مختلف از بین رفته‌اند. شاه اسماعیل اول صفوی شمس تبریزی را دوست داشت و به همین دلیل کاخی در نزدیکی مقبره شمس تبریزی ساخت. احتمالا مناره‌ها هم در همان زمان ساخته شدند.
در سفر 40 روزه‌ای که شاه اسماعیل به منطقه خوی داشت، در کوه چله خانه خوی، در یک روز تعداد زیادی قوچ وحشی شکار کرد. به دستور شاه اسماعیل شاخ‌های این قوچ‌ها به عنوان تزیین برای مناره مورد استفاده قرار گرفتند. این شاخ‌ها یک تزیین عجیب برای مناره هستند که جذابیت دیدنش را دوچندان می‌کنند؛ نمادی از قدرت شاه در شکار در کنار مزار شمس تبریزی.
بعدها شهر خوی سه بار مورد حمله عثمانی‌ها قرار گرفت. نصوحی السلاحی مطراقچی، تاریخ‌نگاری که شاه اسماعیل را همراهی می‌کرد تصویری از این مکان کشیده است. در این تصویر سه مناره وجود دارد.
اسنادی از وجود دو مناره در دوران قاجار و تا زمان جنگ جهانی اول وجود دارد. احتمال دارد که مناره‌ها بعدها به خاطر زلزله یا دلایل طبیعی دیگر از بین رفته باشند. البته در حال حاضر از مناره آخر در مقبره شمس محافظت می‌شود.
معماری برج شمس تبریزی
مناره شمس تبریزی در بهمن سال 1352 به فهرست آثار ملی ایران اضافه شد. این مناره در فاصله 10 متری از مزار شمس تبریزی قرار دارد. این برج با بیش از 12 متر ارتفاع به سبک معماری دوران سلجوقی شباهت دارد. به همین دلیل بسیاری می‌گویند قدمت این مناره بیش از این حرف‌هاست و شاه اسماعیل سازنده اصلی مناره نیست و فقط همان کاخ را کنار آن بنا کرده است.
قطر مناره 4/3 متر است و به شکل استوانه‌ای ساخته شده است. قسمت بالایی و پایینی برج نسبت به قسمت میانی ساده‌تر، کوچکتر و بدون تزیین هستند. اما قسمت میانی بزرگتر است و با شاخ قوچ تزیین شده است. پلکان برج به شکل مارپیچ از پایین برج شروع می‌شود و تا بالای برج ادامه دارد.
در مورد برج دو نظر متفاوت وجود دارد. گفته می‌شود احتمالا موذن می‌توانست در انتهای پلکان که رو به قبله است اذان بگوید. اما در نظری متفاوت گفته می‌شود این مناره‌ها مکانی برای روشن کردن آتش در شب بودند و از طریق این آتش اخبار و علائم بین شهرها منتقل می‌شد.
بیشتر قسمت‌های برج با آجر ساخته شده است و جمجه‌ها و شاخ‌های قوچ در میان آجرها قرار گرفته است اما پایه و نیم متر اول برج از جنس سنگ است. مطالعات کمی درباره این مقبره و کاخی که در اطرافش وجود داشته انجام شده است به همین دلیل تا کنون اثری از کاخ پیدا نشده است.
غریب را کاروانسرا لایق است
در وصف شمس تبریزی کتاب‌ها نوشته شده و داستان‌ها سراییده شده است. شمس مانند مردم عادی هم دوران خودش نبود. حتی در داستان‌های زیادی می‌گویند او در دوران کودکی هم از سایر همسالانش متفاوت بود و بازی‌هایی که در آن شرط‌بندی بود را انجام نمی‌داد. او یکجا نمی‌ماند و همیشه سفر می‌کرد و عرفان می‌آموخت.
شمس تبریزی به هر کجا که می‌رسید و در آن مکتب‌خانه‌ای بود مشغول به کار می‌شد. هرچند هرگز برای تدریس به دیگران پولی دریافت نمی‌کرد. او همیشه در کاروانسرا اقامت می‌کرد و درباره خود گفته است: «من غریبم و غریب را کاروانسرا لایق است». حتی امروز هم روش زندگی و عرفان شمس باعث شده تا بسیار محبوب باشد.
دیگر مکان‌های دیدنی خوی
خوی شهری با قدمت 3000 ساله است. این شهر نزدیک به مرز ایران و ترکیه قرار دارد که به اهمیت آن اضافه می‌کند. چراکه این شهر محلی برای رفت‌و‌آمد مسافران و حتی پادشاهان بوده است. بنابراین اصلا عجیب نیست اگر در این شهر که وسعت زیادی هم ندارد آثار تاریخی و گردشگری زیادی وجود داشته باشد. می‌توانید با گردش در شهر آثار باستانی مختلفی را مشاهده کنید که در گوشه‌و‌کنار شهر جا خوش کرده‌اند.
مقبره شمس تبریزی از جمله مهم‌ترین بناهای تاریخی خوی است. اما غیر از آن بناهای مهم دیگری هم در شهر وجود دارد. ساختمان شهرداری خوی یکی از بناهای زیبا و تاریخی شهر است که در دوران پهلوی اول ساخته شده است. این ساختمان زیبا دارای معماری خاص با گچ‌بری‌های چشم‌نواز است.
یکی دیگر از بناهای مشهور شهر دروازه سنگی است. مردم خوی به این دروازه «قالا قاپیسی» می‌گویند. حدس زده می‌شود که قدمت این بنا با توجه به سبک معماریش به دوران قاجار برمی‌گردد. بازار خوی هم بنایی تاریخی است که به دوران صفویان و زندیان برمی‌گردد. اگر به خوی سر می‌زنید یا در آن زندگی می‌کنید سری به این مکان‌ها بزنید. خلاصه برای عاشقان بناهای تاریخی خوی شهری رویایی است.
شمس تبریزی از عارفان معروف شرقی است که طرفدار و علاقه‌مند کم ندارد. کسانی که از عرفان و صوفی‌گری لذت می‌برند حتما نام او و مریدش مولانا را شنیده‌اند. در این مطلب درباره مقبره شمس تبریزی در خوی گفتیم. امیدواریم که لذت برده باشید. اگر هم از این مقبره زیبا دیدن کرده‌اید حتما نظرتان را در کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.
اگر تصمیم دارید که برای سفر برنامه‌ریزی کنید می‌توانید به سایت پینورست سر بزنید. انواع مختلف اقامتگاه با کیفیت خوب و قیمت مناسب در این سایت برای شما گلچین شده است. اجاره خانه روستایی شیک، کلبه جنگلی خاص، پنت هاوس ساحلی و …. در این سایت امکان‌پذیر است.
من پرستو جابری‌ام. چند سالیه که تولید محتوا رو به شکل حرفه‌ای دنبال می‌کنم. از یادگیری لذت می‌برم و دوست دارم هر چیزی رو که یاد می‌گیرم با بقیه قسمت کنم. به ایجاد هر ایده ناب و ساخت هر چیز جدیدی علاقمندم. به نظرم نوشتن یکی از بهترین روش‌ها برای ساخت جهانیه که زندگی در آن راحت‌تر و دسترسی به اطلاعات در آن آسان‌تر است.
توی سفر دنبال چی هستی؟ 
کشف شهر 
قلقهای سفر 
تجربههای بقیه 
