برج رسکت ساری ؛ نماد برخورد شهاب‌سنگ یا آرامگاه؟

با برج رسکت بنایی که یادآور برخورد شهاب‌سنگ در مازندران است آشنا شوید. مازندران به‌غیر از طبیعت‌ زیبایش جاهای تاریخی جالب با سرگذشت‌های جالب دارد که یکی از آن‌ها این برج است. برویم تا داستانش را بخوانیم.

با پینورست همراه باشید تا اطراف این برج یک چرخ بزنیم و درباره‌اش بیشتر بدانیم و اگر هم خواستید در مازندران از تعرفه اجاره کلبه جنگلی باخبر باشید بازهم می توانید روی پینورست حساب کنید.

تاریخچه برج رسکت، یادبود برخورد شهاب‌سنگ

برج رسکت داستان جالبی دارد؛ چیزی شبیه داستان‌های علمی-تخیلی. برای همین بهتر بود اول داستان درست شدنش را بخوانیم.

در سال 231 هجری شمسی شهاب سنگی به منطقه‌ رسکت خورد. به این شهاب‌سنگ، شهاب سنگ اسپهبد شروین می‌گفتند.

دلیل نامگذاری این شهاب سنگ خیلی مشخص نیست؛ اما بر اساس کتاب‌های تاریخی کوهی که در منطقه ییلاقی دودانگه قرار دارد شروین نام داشته. از طرف دیگر ظاهرا فردی به نام اسپهبد شروین زمانی بر مازندران حکومت می‌کرده. بعضی‌ها می‌گویند این بنا که در شیب تند کوهی سنگی ساخته شده یادبود برخورد شهاب سنگ به کوه است.

با این حال تاریخ دقیقی از احداث برج رسکت ساری نداریم؛ اما با توجه به کتیبه‌هایی که بر روی بنا نصب شده به نظر می‌رسد قدمت این بنا به قرن پنجم هجری قمری برمی‌گردد؛ یعنی زمان سلطنت غزنویان. 

می‌گویند یکی از دلایل ساخت برج آجری اسفاده از آن‌ها به‌عنوان آرامگاه بوده. به همین خاطر چون زمان احداث این برج همزمان با حکومت خاندان باوندیان بوده، مدفن یکی از حاکمان خاندان باوندیان هم است.

خاندان باوندی در دوره ساسانی حکومت می‌کردند. این خاندان با ورود اسلام به ایران مسلمان شدند. نکته دیگر درباره باوندیان این است که به مدت 700 سال حاکمان مازندران بودند.

برج 1000 ساله رسکت در مرداد سال 1312 ثبت ملی شد و تا امروز دوبار مرمت شده.

بیشتر بخوانید: شیرگاه مازندران ؛ سرزمین پل و دره‌های سبز

درباره معماری برج رسکت

در مازندران آرامگاه‌های زیادی ساخته شده. ویژگی مشترک همه آرامگاه‌ها شکل برج‌مانند آن‌هاست. این برج‌-آرامگاه‌ها به سه شکل مدور، چهارگوشه و هشت گوشه طراحی شده‌اند.

برج رسکت مدور است. از آنجایی که، این برج 18 متری (و قطر 14 متر)، روی شیبی تند ساخته شده، سازندگان برج برای حل مشکل شیب کوه، ساختمان برج را روی سکویی مستطیل شکل ساختند. 

بیشتر بخوانید: کاروانسرای قصر بهرام ؛ قصری با سقف ستاره‌های کویر

با اینکه در تزئینات برج رسکت به وضوح سبک معماری دوره ساسانی دیده می‌شود؛ اما با ورود اسلام تزئینات برج دچار تغییراتی شده است و دیگر خبری از خوشه‌های انگور و پیجک‌های دوره ساسانی نیست و جایشان را به طرح‌های هندسی اسلیمی داده.

با دقت در بخش بیرونی بنا، می‌توانید دو کتیبه را ببینید. یکی از کتیبه‌ها به صورت کمربند میان تزئینات آجری است؛ درست پایین مقرنس‌کاری‌های فوق‌العاده‌ای که بدنه برج را از سقف مخروطی آن جدا کرده است.

بر روی این کتیبه می‌توانید سوره توحید را ببینید.

دیگری، کتیبه‌ای به خط کوفی-پهلوی بالای سر در ورودی برج است. هر دو کتیبه در طول تاریخ آسیب دیدند و فقط بخش‌هایی از آنها سالم مانده. خط کتیبه پایین مقرنس‌کاری، کوفی است که با خطوط سفید بر روی پس زمینه‌ای به رنگ آبی قرار دارد.  

جاذبه‌های اطراف برج رسکت، اسکی روی آب

از جاذبه‌هایی که در اطراف برج رسکت قرار دارد، می‌توان به آبشار اوبن در روستای سنگده منطقه دودانگه اشاره کرد. بهترین زمان برای لذت از منظره آبشار اوبن از اردیبهشت تا شهریور ماه است.

یکی دیگر از جاذبه‌هایی که در میان مسیر به برج رسکت به آن برخورد خواهید کرد، سد سلیمان تنگه است. این سد از سال 1379 جزو جاذبه‌های گردشگری به حساب می‌آید.

بیشتر بخوانید: دره ارگت دودانگه ؛ کوه‌نوردی و سنگ‌نوردی در منطقه محافظت‌‌شده

شما می‌توانید در سد سلیمان تنگه مدتی را به تفریح و استراحت بپردازید و از اسکی روی آب و قایقرانی در لذت ببرید. این سد، استراحتگاه زیبایی‌ست برای کسانی که می‌خواهند از روستای رسکت و برج رسکت دیدن نمایند. 

شاید گل سرسبد منطقه دودانگه، چشمه‌های آب گرم گرگین آباد است. افرادی که از بیماری رماتیسم رنج می‌برند، حتما باید به چشمه‌های گرگین آباد سر بزنند. این منطقه به خاطر چشمه‌هایش هر ساله پذیرای مسافران زیادیست.   

دسترسی

در 40 کلیومتری جنوب غربی ساری، در منطقه ییلاقی دودانگه، روستایی به نام رسکت قرار داد. برای رسیدن به روستا و برج رسکت کافی است از شهر ساری خود را به دوراهی کیاسر و سد سلیمان تنگه برسانید. خوشبختانه خیالتان از مسیر راحت باشد؛ چرا که تمام مسیر آسفالت است.

کمی پایین‌تر از لاهور، می‌توانید زیبایی روستای رسکت را ببینید. زیبایی خیره‌کننده این روستا باعث می‌شود، هرگز آن را فراموش نکنید. 

 بازدید از این برج رایگان است و نیازی به پرداخت هزینه نیست.

 برج رسکت 24 ساعت شبانه روز باز است و زمان خاصی برای بازدید از آن در نظر گرفته نشده است.

شما هم این برج تاریخی را دیده‌اید؟ چه جاهای تاریخی دیگری در مازندران می‌شناسید؟ بهترین سازه تاریخی که در شمال دیده‌اید کدام بوده؟ برای ما زیر همین یادداشت بنویسید.

راستی برای اجاره نواع اقامتگاه مانند ویلا لاکچری، آپارتمان‌های لوکس یا حتی بوم گردی و سوئيت‌های ارزان‌قیمت وارد سایت پینورست شوید و در آن گلچینی از تمام این‌ها را پیدا کنید.

ابراهیم عظیمی

بقیه‌ نوشته‌ها

از این نویسنده همین یه نوشته رو داریم