-
توی سفر دنبال چی هستی؟ -
کشف شهر -
قلقهای سفر -
تجربههای بقیه
دروازه قرآن ؛ محافظ شیراز و زیبایی‌هایش
شیراز هم به عنوان یکی از مهم‌ترین شهرهای ایران چندین دروازه به نام‌های دروازه اصفهان، کازرون، سعدی، قصابخانه و… داشت. امروز تنها دروازه قرآن از بین آن‌ها باقی مانده است.
زندگی در قرن‌های قبلی تفاوت‌های زیادی با الان داشت و شهرها معماری و قوانین دیگری داشتند. اگر فیلم‌های تاریخی دیده باشید حتماً متوجه دروازه شهرها شده‌اید. شهرها در زمان‌های قدیم یک یا چند دروازه داشتند تا هر غریبه‌ای نتواند دزدکی و بی‌خبر وارد شهر شود. مردم فقط با عبور از دروازه‌ها می‌توانستند وارد شهرها شوند یا بیرون بروند.
علت ساخت دروازه قرآن
این سازه در زمان عضدالدوله دیلمی ساخته شد و بعدها در زمان کریم‌خان زند، به دلیل خرابی بازسازی شد. متاسفانه در نیمه‌ی اول قرنی که هستیم، دروازه قران به خاطر بی‌تدبیری شهردار شیراز تخریب شد.
اما چند سال بعد با همت یکی از خیرهای شیرازی این بنا دوباره ساخته شد.
همان‌طور که می‌دانید یکی از رسم‌های قدیمی ما پیش از سفر یا انجام کارهایی مثل امتحان دادن، رد شدن از زیر قرآن است. این دروازه هم همین نقش را در اندازه‌ای بزرگ‌تر و برای تمام مردم شهر یا مسافرانی که قصد ورود به آنجا را دارند انجام می‌دهد.
بیشتر بخوانید: ۵ بهانه برای شیرازگردی: همه عاشق سفر به شیراز هستند که قدری دلشان آرام بگیرد
دلیل اسم دروازه قرآن هم کتاب قرآنی بود که بر بالای دروازه گذاشته بودند تا مسافران از زیر آن رد شوند و به سلامت سفر کنند. این قرآن حالا در موزه نگهداری می‌شود.
دروازه قرآن کجاست؟
این دروازه در شمال این شهر واقع شده است. این بنا در خروجی شهر شیراز به سمت مرودشت قرار دارد. برای رفتن به سمت اصفهان، تهران و به طور کلی مرکز یا شمال کشور باید از دروازه قرآن عبور کنید.
در کنار دروازه قران تنگه الله اکبر و کوه‌های باباکوهی و چهل مقام قرار دارند. بسیاری از نقاط دیدنی شیراز هم در نزدیکی و حوالی این دروازه تاریخی هستند.
دیدنی‌های زیادی در نزدیکی این بنای تاریخی هستند. آرامگاه حافظ و خواجوی کرمانی را می‌توانید به راحتی پیدا کنید. بنابراین بد نیست در کنار دیدن دروازه قرآن، برای رفتن به جاهای دیدنی هم برنامه‌ریزی کنید.
با توجه به محل قرارگیری و کاربرد دروازه قرآن، برای بازدید از آن محدودیت ساعتی وجود ندارد و نیازی به تهیه بلیط نیست. کافی است به سمت مرودشت حرکت کنید و پس از عبور از فلکه زیبای طاووسیه به آنجا می‌رسید.
تاریخچه دروازه قرآن
دروازه قرآن در زمان دیلمیان و دوران حکومت عضدالدوله دیلمی ساخته شد. عضدالدوله دستور داده بود تا بنایی برای به سلامت سفر کردن مسافران در ورودی شهر شیراز بسازند.
این دروازه به مرور زمان رو به خرابی رفت تا اینکه کریم‌خان زند دستور بازسازی و مرمت آن را داد و دروازه قرآن احیا شد. اتاقک بالای بنا را هم در زمان کریم‌خان ساختند و به بنای اولیه اضافه کردند. بعدها دو نسخه قرآن نفیس به خط سلطان ابراهیم بن شاهرخ تیموری در زمان سلسله تیموریان به اتاقک اضافه شدند.
این سازه در دوران قاجار به خاطر زلزله آسیب زیادی دید. اما محمد زکی خان نوری آنجا را بازسازی و مرمت کرد.
در زمان پهلوی اول به این بهانه که برای رفت و آمد ماشین‌ها از زیر دروازه مشکلاتی ایجاد شده و مثلاً کامیون نمی‌تواند راحت عبور کند، شهرداری شیراز در اقدامی عجیب این بنای تاریخی را با دینامیت منفجر کرد. بنابراین قدیمی‌ترین ورودی شیراز برای همیشه از بین رفت و دروازه فعلی قدمت چندانی ندارد.
تا اینکه در سال 1338 و در نتیجه ناراحتی مردم از بابت از بین رفتن این دروازه، با همت یکی از بازرگانان شیرازی به نام حاج حسین ایگار معروف به اعتماد التجار، دروازه جدید با فاصله کمی از دروازه قدیم ساخته شد و مجددا دروازه قرآن نام گرفت. دروازه قرآن جدید از از دروازه قدیم بزرگ‌تر است و دهانه قوس تیزه‌دار و دو ورودی کوچک در دو طرف خود دارد. همچنین اتاقک بالا هم در دروازه جدید از نو ساخته شد.
بیشتر بخوانید: راهنمای شکم گردی شیراز ؛ کدام رستوران‌های شیراز را نباید از دست داد؟
آیاتی از قرآن هم با خط نستعلیق در دور تا دور دروازه نقش بسته‌اند. دروازه جدید تا دهه شصت محل عبور خودروها بود و بعدها با تخریب مسیل کنار دروازه و ساخت اتوبان، از مسیر جاده خارج شد.
دروازه جدید
دروازه جدید در دهه ۳۰ ساخته شد. مردم شیراز پس از تخریب دروازه قرآن قدیم، دیگر نمی‌توانستند رسم قدیمی‌شان را انجام بدهد و به خاطر آن ناراحت بودند. همین نارضایتی باعث شد تا دروازه جدید را بسازند. بنای جدید تا سال 1365 در مسیر راه قرار داشت. الان فقط کارکرد معنوی و تزیینی دارد و توریست‌ها از آنجا بازدید می‌کنند.
دروازه قرآن قدیم
همان‌طور که گفتیم این بنا اول در زمان دیلمیان ساخته شده بود و بعدها مورد مرمت قرار گرفت تا اینکه به کل از بین رفت.
قدیم‌ها تمام شهرها چندین دروازه داشتند و دروازه قرآن هم مهم‌ترین دروازه شیراز بود. آن زمان شیراز شش ورودی داشت. در ابتدای هر ماه قمری بسیاری از مردم شهر برای تبرک و حفظ سلامتی از این دروازه و زیر قرآن رد می‌شدند.
قرآن هفده من
حتماً اسم قران هفده من را شنیده‌اید. دو نسخه خطی نفیس قرآن بر روی اتاق بالای دروازه در زمان کریم‌خان قرار داشتند و به دلیل سنگینی وزن‌شان به قرآن هفده من معروف بودند
این دو قرآن منسوب به نوه شاهرخ تیموری هستند و با خط ثلث کتابت شده‌اند. در سال 1316 قرآن‌های هفده من به موزه پارس منتقل شدند. از قرآن هفده من به عنوان یکی از شاهکارهای کتابت و خطاطی اسلامی نام برده می‌شود.
دیدنی‌های اطراف
درواز قرآن در قسمت شمالی شهر شیراز در تنگ الله اکبر و بین کوه‌های چهل مقام و باباکوهی قرار دارد.
خواجوی کرمانی شاعر قرن هفتم و هشتم هجری در نزدیکی دروازه قرآن به خاک سپرده شده و آرامگاهش چند متر با آنجا فاصله دارد. این بنا در سال 1315 ساخته شده و در مسیر شیراز به اصفهان، مشرف به دروازه قرآن است.
حافظیه هم که نیازی به معرفی ندارد. آرامگاه بزرگ‌ترین شاعر فارسی زبان که در تمام دنیا او را می‌شناسند. آرامگاه زیبای حافظ که به حافظیه معروف است چیزی حدود یک کیلومتر با دروازه قرآن فاصله دارد.
باغ جهان نما هم بنای تاریخی و دیدنی دیگری در نزدیکی دروازه قرآن است. باغ جهان نما یکی از چهار باغ مشهور شهر بهار نارنج در کنار باغ ارم، دلگشا و تخت است و عمر آن به قرن هشتم هجری می‌رسد. باغ جهان نما پس از مدت‌ها در سال 1383 دوباره احیا شد و درهای آن به روی علاقمندان باز شدند.
بیشتر بخوانید: موزه تخت جمشید ؛ نگاهی ژرف به اشیای قدیمی ترین موزه کشور
در گذشته مسیلی در نزدیکی دروازه قرآن وجود داشت که سیلاب‌ها را از راه اصلی منحرف می‌کرد و به نوعی محافظ این بنا بود. اما در سال‌های اخیر این مسیل را خراب کردند و به جایش اتوبان ساختند. حوادثی مثل سیل فروردین سال ۹۸ در شیراز نتیجه از بین بردن این مسیل‌ها هستند که شاید اخبار آن را شنیده باشید.
تاحالا نام قرآن هفده من را شنیده بودید؟ می‌دانید چرا به دروازه قرآن این نام تعلق گرفته؟ داستان ساخت آن چه بوده و چه زمانی ساخته شده؟ باغ جهان نما را در نزدیکی این دروازه دیده‌اید؟ از شیرازگردی‌تان برایمان بگویید. جاهای کمتر شناخته شده در شیراز را به ما معرفی کنید. در قسمت نظرات منتظر شما هستیم.
شیراز شهر دیدنی‌هاست و یک روز بازدید از آن کفاف همه دیدنی‌هایش را نمی‌دهد. پس برای سفر به آن باید یک اقامتگاه را برای چند روز رزرو کرده باشید تا با خیال راحت در را قفل کنید و بروید سراغ کوچه‌‌پس کوچه‌ها و دیدنی‌های شاعرانه شیراز! برای اطلاع از نرخ اجاره روزانه آپارتمان به سایت پینورست وارد شوید و با یک جستجو ساده هم قیمت مناسب خود هم اقامتگاه دوست‌داشتنی‌تان را پیدا کنید.
همایون حاجی خانی
من دانشگاه سوره ادبیات نمایشی خوندم. تخصصم ساختن فیلم کوتاهه و تا حالا ۴ فیلم کوتاه ساختم و توی پروژه‌های فیلم‌سازی و مستندسازی زیادی هم در نقش‌های مختلفی حضور داشتم.
اقامتگاه های همین حوالی
این‌ها رو هم ببینی ضرر نمی‌کنی
-
توی سفر دنبال چی هستی؟
-
کشف شهر
-
قلقهای سفر
-
تجربههای بقیه