بازدید ۶۹۴
ممکن نیست در جمعی صحبت از شعرای زن ایرانی بشود و به نام پروین اعتصامی اشاره نشود. پروین یکی از مشهورترین زنان شاعر در ایران است. بازدید از خانه پروین اعتصامی یک راه لذتبخش برای شناخت بهتر اوست. گردش در عمارت 1300 متری که پروین در آن متولد شده است میتواند شما را با فضایی که او در آن رشد کرده آشنا کند.
در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا بیشتر با این خانه تاریخی زیبا در شهر تبریز آشنا شوید.
خانه پروین اعتصامی؛ یک اثر ملی
کودکی پروین اعتصامی در خانهای در محله ششگلان تبریز گذشت. مکانی که احتمالا تاثیر زیادی بر جهانبینی او داشت. امروزه این عمارت برای عموم قابل بازدید است. خانه پروین اعتصامی متعلق به دوره پهلوی اول است و به عنوان یک اثر ملی هم به ثبت رسیده.
خانه پروین اعتصامی در حقیقت به پدرش تعلق داشت. آنها تا زمانیکه پروین 7 ساله شد در این خانه زندگی میکردند و بعد از آن به تهران مهاجرت کردند. در حال حاضر تنها بخشی از خانه پروین اعتصامی در محله سرچشمه تهران به شکل اولیه باقی مانده است که مالک خصوصی دارد و قابل بازدید نیست.

امروزه محل تولد این شاعر پرآوازه محل برگزاری نمایشگاههای هنری زیادی از سوی اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان شرقی است. بخش بیرونی عمارت که شامل حیاط زیبایی است و بخشهایی از خانه برای عموم قابل بازدید هستند.
بیشتر بخوانید: خانه ملک مشهد ؛ منزل بزرگترین خیر ایران
از آنجایی که خانه پروین اعتصامی جزو آثار ملی به ثبت رسیده است، مراقبت و نگهداری از آن وظیفه هر کسی است که وارد خانه میشود. این خانه قبلا مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است و بهنظر میرسد در وضعیت خوبی قرار دارد.
مسیر دسترسی و راهنمای بازدید از خانه پروین اعتصامی
خانه پروین اعتصامی در خیابان عباسی، جنب مسجد آقامیری، کوچه ساوجبلاغی (پروین اعتصامی)، پلاک 6 قرار دارد. برای رسیدن به این خانه میتوانید از اتوبوسهایی که از خیابان عباسی عبور میکنند استفاده کنید. این اتوبوسها در نزدیکی کوچه آقامیری ایستگاه دارند.
بازدید از خانه پروین برای عموم آزاد است. در حال حاضر این عمارت تحت نظارت وزارت ارشاد اداره میشود. امکان بازدید از خانه همه روزه از ساعت 9 صبح تا 5 عصر وجود دارد. برای وارد شدن به خانه نیاز است که ورودی بپردازید. مبلغ ورودی برای بازدید از خانه دو هزار تومان (سال ۱۴۰۰) است.
اگر زمانی به تبریز سفر کردید حتما از این خانه زیبا هم دیدن کنید. این را فراموش نکنید که میتوانید با رزرو اقامتگاه در پینورست خیال خودتان را از بابت محل اقامت راحت کنید.
اشک دیده من و خون دل شما
اگر کمی در خاطرات کودکی خود جستوجو کنید میتوانید شعرهای پروین اعتصامی را که در کتابهای درسی بود به یاد بیاورید. بسیاری از شعرهای او محتوایی تعلیمی داشتند و شاید به همین دلیل از آنها در کتابهای درسی استفاده شده است. پروین در استفاده از فن مناظره در شعرهایش هم استاد بوده است. بهطوری که شعرهایش همیشه مورد تحسین منتقدان و اهل ادب قرار گرفته است.

پرسید زان میانه یکی کودکی یتیم * کاین تابناک چیست که بر تاج پادشاست
آن یک جواب داد چه دانیم ما که چیست * پیداست آنقدر که متاعی گرانبهاست
نزدیک رفت پیرزنی گوژپشت و گفت * این اشک دیدهی من و خون دل شماست
جالب است بدانید نام کامل این شاعر سرشناس رخشنده اعتصامی است و پروین تخلصی بود که پدر او برایش انتخاب کرد. زمانی که پروین در 8 سالگی شعری موزون سرود پدرش این تخلص را برایش انتخاب کرد و بعدها به این نام مشهور شد. در طبقه اول خانه پروین اعتصامی میتوانید تعداد زیادی از شعرهای پروین را ببینید. قطعه شعری که او با خط خود نوشته است هم در در بین شعرها وجود دارد.
والدین پروین افرادی تحصیل کرده و ادیب بودند. پدرش یوسف اعتصامی آشتیبانی از مترجمان زبردست آن دوران بود و مادرش اختر شوری بخشایشی، فرزند میرزا عبدالحسین از شاعران دوران ناصرالدین شاه بود. پدر پروین که تاثیر زیادی بر او داشت روابط بسیار نزدیکی با ادیبان دوران خود داشت و همین زمینه رشد و شکوفایی پروین را فراهم کرد. او از کودکی به زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی مسلط بود. همچنین توانسته بود از افراد مشهور و توانمندی مثل ملکالشعرای بهار و دهخدا آموزش ببیند.
بیشتر بخوانید: خانه مشروطه تبریز ، برگزاری جلسات سری با حضور مشروطه خواهان
پروین روحیه لطیف و طبع شاعری فوقالعادهای داشت که به دلیل توجه والدینش توانست آن را پرورش دهد، درباره ادبیات مطالعه کرده و جایگاهی بین شعرا پیدا کند. مرگ پدر پروین آنقدر او را تحت تاثیر قرار داد که تا مدتی پس از آن نتوانست کار ادبی انجام دهد. در خانه پروین اعتصامی تصویر پدر او بر روی طاقچه قرار گرفته است که نشان از ارتباط قوی بین آنها است.
متاسفانه پروین عمر کوتاهی داشت اما آنقدر توانمند بود که تا قبل از 30 سالگی دیوان خود را منتشر کند. در اوایل فروردین ماه 1320 پروین مبتلا به بیماری حصبه شد. حال او وخیم بود و به همین دلیل در خانه بستری شد. این درحالی بود که دیوان او برای چاپ دوم آماده میشد.

چند روز بعد در 14 فروردین حال پروین بد میشود. خانواده او افرادی را به دنبال پزشک معالجش میفرستند اما او نمیآید. در روز 15 فروردین 1320 پروین اعتصامی در سن 35 سالگی بر اثر ابتلا به بیماری حصبه در گذشت. پیکر او در حرم فاطمه معصومه در شهر قم به خاک سپرده شد.
بعد از فوت پروین مراسم بزرگداشتی برای او ترتیب داده نشد. علت این موضوع میتواند مسائل سیاسی موجود در آن زمان باشد. پروین قبلا مدال درجه سه لیاقت را که توسط رضا شاه اهدا میشد رد کرده بود. حتی درخواست شاه برای تدریس به همسر و ولیعهد را قبول نکرده بود. به نظر پروین باید در برابر استبداد زمانه ایستادگی شود و در آن زمان قبول این مدال بر خلاف این موضوع بود.
خانه پروین اعتصامی به سبک پهلوی
تابلو خانه پروین اعتصامی در کوچه ساوجبلاغیها خودنمایی میکند. به محض ورود به خانه میتوانید ساختار یک خانه قدیمی و روحبخش را ببینید. در حیاط خانه حوضی در وسط و درختان سرسبز در اطراف آن قرار دارند.
دو مجسمه از پروین اعتصامی در حیاط خودنمایی میکنند. مجسمه اول تندیس پروین در حال بالا رفتن از پلههای خانه است و مجسمه دوم سردیسی از پروین اعتصامی در ضلع جنوبی حیاط است. البته متعلقات هنری در حیاط خانه پروین اعتصامی تنها به این دو مجسمه ختم نمیشود؛ در کنار یکی از دیوارها یک سردیس و تصویر از بزرگان ادب و تصویری از بازار تبریز قرار گرفته است.

ساختمان خانه دو طبقه است و از آجر ساخته شده. پنجرهها و درها هم چوبی هستند و کاملا حس یک خانه قدیمی را منتقل میکنند. در ابتدا میتوانید پلههای خانه و مجسمه پروین را ببینید.
گفتیم که عمارت در دو طبقه ساخته شده است و یک زیرزمین به سبک خانههای پهلوی اول دارد. زمانی که وارد طبقه اول میشوید دو اتاق و یک سالن با دو ورودی شرقی و غربی انتظار شما را میکشند. میتوانید اشعار و تصاویر پروین اعتصامی و خانواده او را در گوشهوکنار خانه ببینید.
بیشتر بخوانید: خانه تاریخی بهنام ؛ رنگ و نور در خانهای قجری
طبقه دوم خانه پروین اعتصامی سه خواب دارد که یکی از آنها به آبانبار منتهی میشود. در آنجا تنور پخت نانی وجود دارد که در هنگام مرمت خانه پیدا شده است. زیرزمین خانه هم به سبک خانههای قدیمی یک حوضچه دارد. اینجا مکان شبنشینی اهل خانه در تابستانهای گرم بوده است.
شما تا بهحال از خانه پروین اعتصامی دیدن کردهاید؟ قدم زدن در حیاط این خانه شما را هم به دوران قدیم برد؟ توانستید در طبقه اول خانه شعری که پروین با دستخط خودش نوشته را پیدا کنید؟ حتما نظر خودتان را برای ما بنویسید.
اگر تصمیم دارید که برای سفر بعدیتان برنامهریزی کنید میتوانید برای اجاره اقامتگاه در شهر مورد نظرتان به سایت پینورست سر بزنید. اجاره انواع مختلف اقامتگاه مثل اجاره اقامتگاه روستایی، اقامتگاه بومگردی، اقامتگاه ساحلی و … در این سایت ممکن است.
پرستو جابری
من پرستو جابریام. چند سالیه که تولید محتوا رو به شکل حرفهای دنبال میکنم. از یادگیری لذت میبرم و دوست دارم هر چیزی رو که یاد میگیرم با بقیه قسمت کنم. به ایجاد هر ایده ناب و ساخت هر چیز جدیدی علاقمندم. به نظرم نوشتن یکی از بهترین روشها برای ساخت جهانیه که زندگی در آن راحتتر و دسترسی به اطلاعات در آن آسانتر است.