خاندان قوام از ثروتمندان شیراز دوران قاجار بودند که بناهای زیادی را به اسم خودشان ساخته‌اند. یکی از آن‌ها، مجموعه باغ قوام الملک است که بنای نارنجستان قوام یا در واقع عمارت بیرونی، بخشی از آن حساب می‌شود.

در کل مجموعه‌ی باغ قوام الملک شامل بنای نارنجستان قوام ( عمارت بیرونی)، خانه زینت الملک ( عمارت اندرونی)، حمام گچینه، حسینیه قوام، مکتبخانه‌ی قوام، حمام اختصاصی و اصطبل می‌شود. البته اینطور که پیداست چند بنای دیگر هم جزو این باغ بوده که حالا دیگر خبری ازشان نیست.

عمارت بیرونی باغ قوام به خاطر درخت‌های نارنج زیادی که دارد، به نارنجستان قوام مشهور شده. اینجا قبلا محل دیدارهای رسمی و مهمانی‌های خاندان قوام‌الملک بوده. ابراهیم خان قوام، سال ۱۳۴۵، این بنا را به دانشگاه شیراز اهدا می‌کند. بعد هم مرمت‌های زیادی رویش انجام می‌شود تا به یکی از اولین موزه‌های دانشگاهی ایران تبدیل شود.

مدتی بعد هم به سرپرستی موسسه‌ آسیایی دانشگاه پهلوی (شیراز کنونی) در آمد و سر آرتور پوپ که از متخصصان در زمینه مطالعات هنر ایران در دورهی اسلامی بود، در آنجا شروع به فعالیت کرد. بعدها سر آرتور پوپ بخشی از دارایی‌هایش را به دانشگاه شیراز بخشید که امروزه خیلی از آن‌ها در موزه باغ نارنجستان و کتابخانه آن قرار دارند.

روی نقشه ببینید!

نارنجستان قوام کجاست

نارنجستان قوام شیراز در خیابان لطفعلی‌ خان زند، نرسیده به بلوار زینبیه قرار دارد. امکان اینکه با خودروی شخصی به اینجا بیایید وجود دارد. اما به خاطر ترافیک مرکز شهر و سختی پیدا کردن جای پارک،‌ پیشنهاد می‌کنیم تا می‌توانید از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید.

مسیرهای دسترسی عمومی

برای رسیدن به نارنجستان قوام با مترو، باید ایستگاه ولیعصر پیاده شوید. بلوار زینبیه را کمی به سمت جنوب بیایید و وارد خیابان لطفعلی خان زند شوید. از اینجا حدود یک ربع پپیاده‌روی دارید تا به نارنجستان قوام برسید.

بعضی از اتوبوس‌های شهری هم از همین ایستگاه ولیعصر می‌گذرند. از چهارراه نمازی هم می‌توانید برای نارنجستان قوام سوار تاکسی شوید.

اطلاعات بازدید

نارنجستان قوام از ۸ صبح تا ۹ شب باز است. اما اگر می‌خواهید موزه نارنجستان قوام را هم ببینید، باید زودتر خودتان را برسانید. موزه فقط تا نیم ساعت قبل از پایان ساعت کاری باز است.

شماره تماس:‌ 07132224381

بیشتر بخوانید:‌ شیراز کجا بریم؟ – ۱۳ پیشنهاد ویژه برای شیرازگردی که قبل از سفر باید بخوانید

جذابیت‌هایی که عمارت بیرونی را دیدنی می‌کنند

عمارت نارنجستان قوام شیراز از بناهای شاخص دوره قاجار است که بهترین هنرها و امکانات هنری آن زمان را برای ساخت آن به کار برده‌اند. عمارت نارنجستان از نظر تزئیات هنری، با کیفیت‌ترین کاشیکاری‌ها، معرق‌کاری‌ها، نقاشی‌ها، آجرکاری‌ها و گچبری‌ها و خطاطی‌ها را در خودش دارد.

عمارت نارنجستان از نظر طراحی معماری هم جزو زیباترین کوشک‌های دوره قاجار است. از زیبایی‌های دیگر بنای نارنجستان قوام، می‌توان به پنج پنجره بزرگ و زیبای ارسی عمارت اشاره کرد که عبور نور از آن‌ها جلوه بسیار زیبایی دارد. البته آیینه‌کاری‌های نارنجستان قوام، این نورهای رنگی را زیباتر هم نشان می‌دهد. نمونه این پنجره‌ها را در مسجد نصیرالملک هم دیده‌ایم. همان شیشه‌های رنگی معروف که نورهای رنگی به شبستان مسجد می‌تابانند. 

ستون‌های چوبی و گچ‌بری‌ها و معرق‌کاری‌ها و نقاشی‌های روی سقف عمارت هم جزو جذابیت‌های معماری نارنجستان قوام است که اینجا را دیدنی‌تر هم می‌کند.

روی دیوارهای عمارت نارنجستان قوام، نقوشی شبیه به نقوش سربازان هخامنشی تخت جمشید دیده می‌شود که نشانه علاقه خاندان قوام به تاریخ و گذشته ایران است.

زیبایی‌های باغ روبروی عمارت هم یکی دیگر از دلایل محبوبیت نارنجستان قوام است. درخت‌های نارنج با عطر منحصربه‌فردشان، آب‌نمای مرکزی باغ و درخت‌های نخل بلند دو طرف حیاط، همه جلوه خاص و زیبایی به اینجا داده است. عطر بهارنارنج، همان بویی‌ست که خیلی‌ها را اردیبهشت ماه به شیراز می‌کشاند. اگر بهار گذرتان به شیراز افتاد، برای شنیدن عطر بهارنارنج‌ها هم که شده، سری به اینجا بزنید.

در اطراف باغ هم چایخانه‌ها، کافه‌ها و شربتخانه‌هایی وجود دارد می‌توانید در فضای حیاطش بنشینید و از محیط اطرافتان لذت ببرید. 

بیشتر بخوانید: باغ های ایران – گردش در ۱۱ باغ شگفت‌انگیز ایرانی

موزه نارنجستان قوام

موزه نارنجستان قوام در بخش زیرزمین ضلع شمالی عمارت قرار دارد. این موزه پر از اشیاء باستانی، آثار هنری شاخص و اهدایی‌های دانشمند ایرانشناس سر آرتور پوپ است. اینجا جزو بهترین موزه‌های دانشگاهی کشور حساب می‌شود و مقام بهترین موزه ایران را هم دریافت کرده. 

هزینه بلیت ورودی موزه، برای هر ایرانی ۳ هزار تومان است. یکی از نکات مثبت موزه نارنجستان قوام این است که امکان ورود و خروج ولیچر در آن بسیار راحت است.

جاهای دیدنی نزدیک به نارنجستان قوام

نارنجستان قوام در محدوده بافت تاریخی شهر شیراز قرار گرفته و بناهای تاریخی و مراکز فرهنگی زیادی اطرافش قرار دارد. درواقع اگر تا خیابان لطفعلی خان زند آمدید، بازدید از چند جای دیدنی شیراز را هم در برنامه‌تان بگذارید. گزینه‌ها زیادند و می‌توانید با سلیقه خودتان یک یا چندتایشان را برای بازدید انتخاب کنید. اولین گزینه‌ها، بخش‌های دیگر مجموعه قوام الملک است؛

خانه زینت الملوک

خانه زینت الملوک در واقع عمارت اندرونی مجموعه قوام الملک بوده و محل استقرار و زندگی خاندان قوام است. خانه زینت الملوک هم بنایی زیباست که دقیقا در غرب قسمت ورودی باغ نارنجستان قوام قرار دارد و امکان بازدید از آن هم فراهم است. 

حسینیه قوام

بنای حسینیه قوام هم یکی دیگر از ساختمان‌های مجموعه قوام است که آن سوی خیابان لطفعلی خان زند و تقریبا روبری باغ نارنجستان قرار دارد. حسینیه قوام هم توسط خاندان قوام ساخته شده و الان یکی از آثار ملی ثبت شده کشور است.

مسجد نصیرالملک

مسجد نصیرالملک را میرزا حسن‌علی خان، معروف به نصیرالملک ساخته که یکی از اعضای خانواده اشرافی قوام بوده. این مسجد هم در همان خیابان لطفعلی خان زند، در کوچه‌ نصیرالملک قرار دارد. مسجد نصیرالملک که به مسجد صورتی هم معروف است، یکی از شاهکارهای معماری زمان قاجار است که در ساختش حسابی ساختار شکنی کرده‌اند.

جاهای دیدنی دیگر

روبه‌روی نارنجستان قوام خیابانی به نام روزبهان وجود دارد که آرامگاه شیخ روزبهان فسایی در آن قرار گرفته. شیخ روزبهان یکی از علمای قرن ۷ هجری است که جایگاه والایی در زمان خودش داشته. مقبره او یکی از جذابیت‌های معماری شیراز است. متاسفانه در ورودی این آرامگاه خیلی وقت‌ها بسته است. برای همین، خودتان را برای به در بسته خوردن هم آماده کنید. اما اگر به خطاطی علاقه دارید، اینجا با کتیبه‌های خطی زیادی که دارد، برایتان جالب خواهد بود. 

اگر به سمت چهارراه نمازی شیراز حرکت کنید، می‌توانید هم از آثار و مجموعه‌های ارگ کریمخان مثل، بازار وکیل، مسجد وکیل، حمام وکیل، سرای مشیر و مدرسه خان دیدن کنید.

سمت جنوبی خیابان هم حرم شاهچراغ، مسجد جامع عتیق، مسجد سردزک و خانه تاریخی منطقی نژاد قرار دارند.

بیشتر بخوانید: باغ ارم شیراز – درباره ساعت بازدید، عکس ها و صاحب باغ