بدون مقدمهچینی یک راست سر اصل مطلب میرویم. نقش رجب در مرودشت استان فارس است. استان فارس از آن جاهایی است که دیدن مکانهای گردشگری و تاریخیاش زمان زیادی طول میکشد و باید چندین بار به آنجا بروید تا بتوانید همه شهرها و آثار تاریخی استان را کامل ببینید.
نقش رجب از آثار تاریخی معروف استان فارس است که تقریبا بیشتر گردشگرها یا آن را دیدهاند یا وصفش را شنیدهاند. در این مطلب از وبلاگ پینورست میخواهیم سری به نقش رجب بزنیم و داستانش را کشف کنیم.
چرا اسم اینجا نقش رجبه؟
شاید تعجب کنید که چرا نام اینجا نقش رجب است. پس چرا هیچجا اسمی از رجب وجود ندارد. آیا اسم یکی از شخصیتهای کندهکاریشده رجب است؟ واقعیت این است خیلی سال پیش، حدود سال ۱۱۴۱ شمسی، مردم اطلاعاتی درمورد نقشها نداشتند و برای نامگذاری آن از اسم فردی استفاده کردند که در حوالی نقشها یک قهوهخانه داشت.
اسم آقا رجب هم روی این کتیبهها و کندهکاریهای کوه ماند و الان بیشتر مردم به اینجا نقش رجب میگویند. این اسم در سفرنامه کاستن نیبور، جهانگرد دانمارکی هم آورده شده.
چهجوری بریم نقش رجب ؟
نقش رجب شیراز ۳ کیلومتر با تخت جمشید فاصله دارد. اگر ۲ تا ۳ ساعت از شیراز رانندگی کنید به آن میرسید. این کندهکاریهای سنگی آنقدر زیبا هستند که هرگز آنها را گم نمیکنید.
میتوانید از جاده مرودشت سارویی هم خودتان را به ابن مجموعه برسانید. دیدن نقش رجب و مجلسهای مختلف آن فقط ۱ ساعت زمان میبرد. منطقه محافظتشده است و برای ورود به آن باید بلیط تهیه کنید.
فراموش نکنید که دوربینتان را هم همراه خودتان ببرید تا بتوانید عکسهای زیبایی از نقشها و شخصیتهای آن بگیرید. حواستان باشد که روزهای تعطیل مجموعه باستانی نقش رجب بسته است و نمیتوانید از آن بازدید کنید.
بهتر است با خودتان بطری آب و پول داشته باشید؛ چون ممکن است دستگاههای کارتخوان مجموعه تاریخی اینجا کار نکنند. اگر میخواهید یکی دو روز در شیراز بمانید و بعد به نقش رجب سر بزنید، میتوانید در اقامتهای و سوئیتهای شیراز و کازرون بمانید.
تاجگذاری شاپور اول و اردشیر بابکان در نقش رجب
به نقش رجب، کتیبه کرتیر هم میگویند. این نقاشی حکاکیشده از سه بخش یا سه مجلس تشکیل شده است. هر کدام از این مجلسها داستان خودشان را دارند.
شاپور اول و همراهان در مجلس اول
مجلس اول شاپور اول را همراه با ۹ نفر از بزرگان کشور نشان میدهد. شاه و ملازمانش تاج شاهنشاهی را گرفتند و در حال برگزاری مهمانی هستند. این نقش را در شمال محوطه نقش رجب میتوانید ببینید.
تاجگذاری اردشیر بابکان در مجلس دوم
مجلس دوم بین دوتا نقش دیگر حکاکی شده است و مراسم تاجگذاری اردشیر بابکان را نشان میدهد. در این مجلس افراد زیادی کندهکاری شدهاند. هشت نفر مرد و زن و کودک را میتوانید در مجلس دوم پیدا کنید. علاوهبر اینها، نمایندههای اهورامزدا هم هستند که حلقه شاهی را به اردشیر میدهند.
پشت سر شاه دو نفر را میبینید. یکی مگسهای بالای سر اردشیر بابکان را پراکنده میکند و دیگری در حالت احترام ایستاده است. دو نفر زن هم پشت سر شاه دیده میشود. اگر کمی دقت کنید در فاصله کمی از شاه و همراهان انسانی را میبینید که یک سنگ نوشته در دستش است. خطوط سنگنوشته به زبان پهلوی نوشته شدهاند و بخشی از آن خراب شده است.
شاپور اول در مجلس سوم
مراسم تاجگذاری شاپور اول را هم میتوانید در مجلس آخر تماشا کنید.متاسفانه برخی از این نقشها خراب شدهاند و صورت نقش مشخص نیست. در این سنگنگاره شاپور اول را سوار بر اسب میبینید. او تاج شاهی را از اهورامزدا میگیرد و بر سرش میگذارد.
کتیبه کرتیر در نقش رجب
در این مجالس کرتیر یا موبد موبدان حضور پررنگی دارد و تاج و حلقه شاهی را به شاه میدهد. کرتیر در شش دوره پادشاهی زندگی میکرده است و چون مقام بالایی داشته است، سنگنگاره او در چهار جای مختلف حکاکی شده است. او فردی بسیار مذهبی و سختگیر بود و در مدتزمانی طولانی کنترل کشور را برعهده داشته است. کرتیر تمام تلاشش را کرد که دین زرتشت را زنده نگه دارد.
داستانهای زیادی در مورد شخصیت کرتیر و کتیبهاش نقل شده است. بعضی از محققان میگویند که کتیبه کرتیر اولین سند تاریخی است که معراج را در بین شخصیتهای ایرانی نشان میدهد. از آنجایی که کرتیر شخصیت مذهبی مهمی بوده است به معراج و نزد خدایان میرود و این سفر آسمانی را در کتیبهاش حک میکند. علاوهبر نقش رجب، سنگنگاره کرتیر را میتوانید در کازرون، نقش رستم و کعبه زرتشت هم پیدا کنید.
از مهمترین دیدنیهای نزدیک نقش رجب، نقش رستم معروف است. سنگنگاره نقش رستم را ۳ کیلومتر بعد از نقش رجب میتوانید ببینید.نقش رستم مجموعهای از آرامگاههای تاریخی، کتیبهها و سنگنوشتههای به جا مانده از عیلامیان، هخامنشیان و ساسانیان است که در یک محوطه بزرگ قرار دارد.
آرامگاه خشایارشاه، داریوش اول، اردشیر اول و داریوش دوم را میتوانید در نقش رستم پیدا کنید. شهر اصطخر و تخت جمشید از دیگر دیدنیهای باستانی اطراف نقش رجب هستند. اردشیر بابکان در شهر استخر به دنیا آمده است؛ به همین دلیل تمام مراسمهای تاجگذاری اردشیر و پسرهایش در همین شهر انجام شده است. قدمت این شهر به ۵ قرن قبل از میلاد مسیح برمیگردد و به همین دلیل از اهمیت باستانی زیادی برخوردار است.
جالب است بدانید این شهر موقعیت جغرافیایی دقیقی ندارد و باستانشناسان قدیم راجع به موقعیت دقیق شهر پژوهشهای گستردهای انجام دادهاند. اگر به کتابهای تاریخی رجوع کنیم، متوجه میشویم که شهر استخر از رود کر تا پاسارگارد ادامه داشته است و روزگاری یکی از آبادترین شهرهای ایران بوده است. متاسفانه با حمله مغولها و بعد از آن هجوم اعراب شهر استخر نابود میشود و بسیاری از مردم هم قتلعام میشوند.
استان فارس و بهخصوص شهر شیراز دیدنیهای زیادی دارد و برای هر کدام باید جداگانه وقت بگذارید. نقش رجب یکی از جاهای به یادمانده از گذشتگان است که با هنر دست مردم ایران در زمان ساسانیان ساخته شده است.
تختجمشید، باغ ارم شیراز، حمام وکیل، مسجد نصیرالملک، نقش شاپور و خانه زینتالملوک از دیگر جاذبههای گردشگری شیراز هستند. بعد از دیدن نقش رجب میتوانید به شهرهای شیراز، کازرون و مرودشت بروید و برای ادامه سفرتان برنامهریزی کنید.
شما هم نقش رجب را دیدهاید؟ کتیبههای نقش رستم را چهطور؟ در سرزمین عجایبی مثل شیراز کدام دیدنی را بیشتر از همه دوست دارید؟ دلتان دیدن آثار باستانی میخواهد یا کسب آرامش از بازدید آرامگاه شاعرانی مثل حافظ؟ برای ما در بخش نظرات بنویسید.
راستی برای رزرو اقامتگاه در شیراز میتوانید سراغ سایت پینورست بیایید و اقامتگاههای گلچین شده آن را ببینید.
من بهارهام و کشف جاهای جدید رو دوست دارم. نوشتن کارمه و ترجمه تخصصم. اگر سفر نرم و ورزش نکنم روحم افسرده میشه و دیگه نمیتونم ادامه بدم. امیدوارم نوشتههام بهتون کمک کنه که مقصدهای جدیدتون رو پیدا کنین.