کمتر ایرانی‌ای پیدا می‌شود که نداند قله دماوند کجاست و چه عظمتی دارد. اگر موفق شوید به قله دماوند صعود کنید می‌توانید از آن بالا دریای خزر را مشاهده کنید و اگر از سمت جنوب کوه نگاهی کنید شهرهای ورامین، تهران و قم را می‌بینید؛ همین موضوع نشان دهنده عظمت و ارتفاع کوه دماوند است.
اولین بار کوهنوری اروپایی به نام تیلر تامسن در سال ۱۸۳۷ کوه دماوند را فتح کرد؛ نخستین فتح توسط ایرانیان در سال ۱۸۵۷ بوده است.
ارتفاع کوه دماوند
در ارتباط با ارتفاع این کوه رقم‌های متفاوتی وجود دارد، برای مثال درگاه ملی آمار ایران ارتفاع دماوند را ۵۶۱۰ متر ثبت کرده است در حالی که وبگاه رصدخانه زمین ناسا و پایگاه ملی داده‌های علوم زمین کشور ارتفاع این کوه را ۵۶۷۱ و ۵۶۷۰ ثبت کرده اند.
در دایره المعارف فارسی برای ارتفاع کوه دماوند 6 ارتفاع مختلف ثبت شده است که کمترین آن ۵۵۴۳ و بیشترین آن ۶۴۰۰ متر است. با همه این تفاوت‌ها اما کوه دماوند دوازدهمین قله مرتفع در دنیا است.
انقدر دماوند برای ایرانی‌ها مهم است که ۱۳ تیر را به عنوان روز ملی دماوند نام‌گذاری کرده‌اند. کوهنوردان هم هرسال در دامنه کوه دماوند یک جشن خاص بابت این روز می‌گیرند و این جشن ثبت ملی هم شده.
تاریخچه نام‌های کوه دماوند
به دلیل آتشفشانی بودن این کوه دو نام دماوند و دنباوند بر روی آن گذاشته شده است؛ معانی این کلمات از ترکیب دم به معنی دمه و پسوند آوند آن به معنی دارایی است. شکل دنباوند شکلی قدیمی از نام این کوه است که در کتیبه‌های ساسانی مثل کتیبه نقش رستم و کتیبه نرسی در پایکولی ثبت شده است؛ در برخی کتب نیز از این کوه به نام دمباوند یاد شده است.
موقعیت جغرافیایی و دمای هوای کوه دماوند
کوه دماوند در رشته کوه البرز، در جنوب دریای خزر و در بخش لاریجان شهرستان آمل قرار دارد. با این حال از نظر تاریخ دانان این کوه همیشه جزئی از مازندران بوده است.
کمترین دما در قله دماوند در فصول سرد ۶۰ درجه سانتی گراد و در سایر فصول ۱ یا ۲ درجه زیر صفر است. از ابتدای فروردین تا انتهای اردیبهشت این قله بسیار طوفانی بوده و به علت بارش مستمر و مداوم برای صعود بسیار خطرناک است. باد و طوفان‌ها در این قله معمولا با سرعت ۷۰ کیلومتر در ساعت و در نقاط بالایی با سرعت ۱۵۰ کیلومتر در ساعت می‌وزند.
همانطور که گفتیم از ابتدای فروردین تا انتهای اردیبهشت به علت وضعیت هوایی موجود در دماوند زمان مناسبی برای صعود و کوهنوردی نیست اما از اواسط خرداد ماه تا اواخر تیر ماه زمان مناسبی برای کوهنوردی و صعود به این قله است. در این زمان وضعیت هوایی این منطقه پایدار است.
کوه دماوند یکی از جاذبه‌های طبیعی است که گردشگران، کوهنوردان و علاقمندان به طبیعت را به خود جذب می‌کند. از جاذبه‌های کوه دماوند میتوان به آبشارهای این کوه اشاره کرد. در این بخش چند آبشار معروف را برای شما آورده ایم.
آبشار یخی
یک آبشار با نام آبشار یخی در ارتفاع ۵۱۰۰ متری کوه دماوند و در جبهه جنوبی آن قرار دارد. این آبشار بین ۷ تا ۱۲ متر ارتفاع دارد؛ اگر قصد بازدید از این آبشار را دارید باید بدانید رفتن به این آبشار شما را از مسیر اصلی قله منحرف می‌کند.
معمولا در فصول سرد زمستان این آبشار به صورت منجمد است و در فصل تابستان به صورت یک باریکه آب جاری می‌شود.
آبشار لار
یکی از آبشارهای معروف دماوند آبشار لار است که در ۲ کیلومتری شرق ملک در دره ای به نام برف تنگه قرار دارد. دشت لار محلی است در قله دماوند که از شمال به کوه‌های شهرستان نور مازندران، از شرق و شمال شرق شرق به دماوند و از جنوب شرقی به ایرا، از جنوب به فجه، لواسان و امامه و از غرب به گرمابدر راه و خاتون بارگاه کشیده شده است. لار به عنوان پارک ملی لار نیز شناخته می‌شود.
یخچالهای کوه دماوند
هوای قله دماوند سرد بوده و سالانه برف زیادی در این منطقه می‌بارد اما به دلیل گرمای آتشفشان این قله یخچالهای کوهستانی آنچنانی تشکیل نمی‌شود. با این حال برفچالی‌های بزرگ و یخچالهای کوهستانی کوچکی وجود دارد، همچنین 4 یخچال کوهستانی در جبهه شمالی این کوه و نمونه ایی دیگر در جبهه شمال شرقی کوه وجود دارد.
یخچال سیوله و دوبی سل
یخچالهای اطراف دماوند به دو دسته تقسیم می‌شوند.
دسته اول: یخچالهای شمالی و شمال شرقی؛ مهمترین یخچال در این گروه سیوله نام دارد. یخچال سیوله ۱/۲ کیلومتر مربع مساحت دارد و در جبهه شمالی این قله قرار گرفته است.
دسته دوم: یخچال دوبی سل در این دسته قرار دارد. این یخچال در جبهه شمالی با مساحت ۰/۷ کیلومتر مربع واقع شده است. یخچال خورتاب نیز از یخچالهای جبهه شمالی است اما کمی به شمال شرقی متمایل است. مساحت یخچال خورتاب 0.5 کیلومتر مربع است.
یخچال یخار
در بخش شمال شرقی دماوند یخچال یخار قرار دارد که از یخچالهای معلق به حساب می‌آید. یکی از پدیده‌های جذاب این یخچال قندیل‌های آویزان است که برخی از آنها تا ۵۰ متر نیز طول دارند؛ قسمت بالایی این یخچال نیز به بام یخی معروف است. مساحت این یخچال ۲ کیلومتر است.
علاوه بر این یخچالها در برخی از دره‌ها و شیب‌هایی با ارتفاع بیش از ۴۵۰۰ متر یخچالهایی کوچک وجود دارد. یخچال سرداغ، یخچال غربی، یخچال و زمین چال، یخچال کافر دره و یخچال آسپرین سر از یخچالهای کوچک و معروف این منطقه هستند.
خصوصیات یخچالهای طبیعی دماوند
ستون‌های برفی یخ زده: در برخی از یخچالها ستون‌های برفی یخ زده‌ایی با ارتفاع ۵۰ تا ۸۰ سانتی متر وجود دارد که بضعی‌هایشان شبیه به عروسک‌هایی هستند که از برف ساخته شده‌اند! زاویه نور آفتاب از دلایلی است که باعث شده است این آدمک‌ها بوجود بیایند.
خط برف: خط برف در برفچال‌ها و یخچالهای اطراف قله‌ها با ارتفاع ۴۴۰۰ تا ۴۵۰۰ متر ایجاد می‌شود.
شیب زیاد: شیب یخچالهای موجود در قله دماوند ۲۶ تا ۴۰ درصد است. این شیب باعث شده است که در سطح یخچالها شکافی عمیق وجود نداشته باشد و همچنین یخچالها بیشتر از ۲۰ متر ضخامت نداشته باشند.
ریزش بسیار تند واریزه‌ها: در زمانی که هوا رو به گرم شدن می‌رود، ریزش بسیار تند واریزه‌ها شروع می‌شود، حرکت این واریزه‌ها به علت شیب زیاد در این یخچالها است.
کوه دماوند به علت موقعیتی که از نظر جغرافیایی دارد گونه‌های مختلفی از جانوران را در خود جای داده است. در منطقه دماوند جانورانی مانند شغال، سگ و گربه، روباه و گرگ وجود دارد؛ این جانوران در ارتفاع ۴۰۰۰ متری هم مشاهده شده اند.
در کوه دماوند در سمت غرب و شمال آن، خرس نیز دیده شده است.
علاوه بر این جانوران، جانورانی مانند خرگوش، گراز، آهو و میش نیز در این منطقه دیده شده است. خرگوش و گراز در دشت‌های کوهپایه ایی زندگی می‌کنند و آهو و میش در فصول گرم به ارتفاعات بالاتر می‌روند.
در این منطقه پرندگان غیرشکارچی و شکارچی نیز زندگی می‌کنند؛ عقاب طلایی، جغد، کبک، طوطی، خفاش، دارکوب و بسیاری از پرندگان دیگر در این کوه زندگی می‌کنند.
این کوه زیستگاه خزندگان بسیاری نیز است؛ این خزندگان عبارتند از بزمجه، عقرب، موش و گورکن است. اغلب این موجودات سم‌های کشنده ایی ندارند و اگر به صورت اتفاقی فردی توسط این جانوران نیش زده بشود با رسیدن به یک مرکز درمانی، درمان می‌شود. این گزندگان در ارتفاع ۴۰۰۰ متر به بالاتر مشاهده نمی‌شوند.
پوشش گیاهی کوه دماوند
در دماوند پوشش گیاهی متنوع و گوناگونی وجود دارد. برخی از گیاهان این منطقه عبارتند از زنگوله ای دماوندی، میرحسین دماوندی، کتانی و دماوندی و ماشک دماوندی است.
در ارتفاعات ۳۲۰۰ تا ۳۵۰۰ متری بوته‌ها، علف و بوته‌های خار دار دیده می‌شود. بوته‌های خارپشتی، بوته‌های بنفش اسپرس، بوته‌های هزار و بسیاری از بوته‌ها در این کوه وجود دارند.
در ارتفاع ۲۰۰۰ تا ۳۵۰۰ متری دماوند پوشیده شده از گل شقایق است. این گلها در کتاب‌های معتبر گیاه شناسی نیز ثبت شده است.
سایر گیاهان موجود در پوشش گیاهی عبارتند از:
پیرسنبل
پنجه برگ نقره گون
آزاد بری
پنجه برگ همدانی
مینای پرکپه برق نقره ایی
ریش سنبل
خشخاش طناز
اگر به شهر زیبای دماوند سفر کردید و قصد چندروز ماندن داشتید می‌توانید به سایت پینورست سر بزنید و از آن اقامتگاه مورد نظر خودتان را انتخاب و رزرو کنید. ذر پینورست می‌توانید اجاره آپارتمان مبله لوکس، ویلا استخردار یا… هر نوع اقامتگاه دیگری را پیدا کنید و با یک جستجوی ساده مناسب با هزینه خود آن را رزرو کنید.
کوهنوردی در دماوند
همانطور که گفته شد نخستین کوهنوری به سال ۱۸۳۷ به کوهنورد اروپایی تیلر تامسن باز می‌گردد. کوهنوردی در دماوند از محبوبترین فعالیت‌های ورزشکاران و کوهنوردان است و سالانه افراد زیادی موفق به صعود و فتح این قله می‌شوند.
مسیرهای زیادی برای رفتن به دماوند وجود دارد. مسیرهای آماتوری و حرفه‌ای که بعضی‌هایشان حتی از تهران و پارک جمشیدیه شروع می‌شوند!
برای رفتن به این قله مسیرهای متفاوتی وجود دارد. معروفترین مسیر رفتن به این کوه از طریق پلور و رینه است. در اواسط مسیر جاده آسفالتی که رینه و پلور را به هم وصل می‌کند یک مسیر خاکی با یک تابلو کوچک مشخص شده است. این مسیر به گوسفندسرا و مسجد صاحب زمان می‌رسد. این مسیر مبدا صعود از مسیر جنوبی به قله دماوند است، با طی کردن این مسیر به بارگاه سوم می‌رسید، پس از عبور از بارگاه به آبشار یخی رسیده و در ادامه این مسیر به قله می‌رسید.
کوهنوردان حرفه ایی از اواسط خرداد تا اوایل شهریور را بهترین زمان برای صعود به دماوند می‌دانند. در زمان‌های دیگر صعود به این قله خطرناک و دشوار خواهد بود. با تمام این موارد اگر کوهنوردی 70 درصد از مسیر را طی کرد و شرایط را نامساعد دید بهتر است که بازگردد. صعود به این قله حتما باید با یک تیم حرفه ایی و با وسایل و لوازم ضروری و مناسب انجام شود.
تاحالا به دماوند رفته‌اید؟ تجربه صعود به آن را دارید؟ زیبایی‌های این منطقه را دیده‌اید؟ آبشارها، رودخانه‌ها، دشت‌ها… کدام جاذبه دماوند را دوست داشته‌اید؟ چه فصلی را برای رفتن به آن پیشنهاد می‌کنید؟ تمامی نظرات خود را برای ما در بخش نظرات بنویسید.
توی سفر دنبال چی هستی؟ 
کشف شهر 
قلقهای سفر 
تجربههای بقیه 
