خانه منجم باشی لنگرود؛ کاخ ۲۰۰ ساله‌ی قجری که نماد معماری سنتی گیلان است

به خانه منجم باشی لنگرود که نگاه می‌کنید، انگار معماری اصیل گیلان را می‌بینید. خانه های روستایی و کلبه های حنگلی شمال را حتما دیده‌اید. خانه منجم باشی گیلان هم شبیه به آنهاست. فقط معماری قاجار و سنتی هم با آن ترکیب شده. اما این خانه برخلاف ظاهر ساده‌اش داستانی عجیب دارد. اینجا قبلاً کاخ یک پادشاه محلی بوده است!

خانه منجم باشی کجاست

خانه منجم باشی در شهرستان لنگرود استان گیلان است. البته خیلی‌ها فقط عکس خانه منجم باشی  لنگرود را دیده‌اند. برای دیدنش باید به سبزه‌میدان بروید و اداره برق شهر را پیدا کنید. خانه قدیم منجم باشی روبه‌روی این اداره است.

روی نقشه ببینید!

تاریخچه خانه منجم باشی لنگرود

وقتی سلسله قاجار و آغا محمد خان، حکومت زندیه را کنار زدند، خاندان منجم باشی هم در گیلان قدرت گرفتند. اما این که چرا این خاندان به منجم‌باشی شهره بودند داستان جالبی دارد. ظاهرا بزرگان خاندان و نفرات اصلی این خانواده به علم نجوم تسلط و علاقه ویژه‌ای داشته‌اند. برای همین به خاندان منجم‌باشی لنگرودی معروف شدند.

منجم باشی ها 100 سال در گیلان قدرت اصلی حکومتی بودند و لنگرود پایتختشان بود. یعنی از قاجار تا زمان پهلوی. در همان سالها خانه و باغ زیاد ساختند و به شهرت رسیدند. آن‌ها به قدری میانه‌ی خوبی با قاجار داشتند که فتحعلی شاه یکی از اعضای خاندان یعنی میرزا موسی منجم باشی را مأمور می‌کند جسد آغا محمد خان را پس از مرگش به کربلا ببرد و در نجف به خاک بسپارد. نواده‌های میرزا صادق بعدها روس‌ها را شکست دادند و فرمانروای گیلان شدند. منجم‌باشی‌ها خاندان شجاعی بودند که سال‌ها گیلان را در برابر حمله‌ی روس‌ها محافظت کردند.

اینجا قبلا یک مجموعه کامل بوده. خانه قدیم منجم باشی حمام و مسجد و خیلی چیزهای دیگر داشته. اما ترکیبی از بی‌توجهی و رطوبت شدید منطقه‌ی گیلان باعث شده که حالا فقط ساختمان اصلی سالم باقی بماند. البته این ساختمان هم تا حد زیادی پوسیده است و اگر مرمت نشود به احتمال زیاد فرو می‌ریزد.

در نظر بگیرید که اینجا قبلا مثل یک کاخ حکومتی بوده و ساختمان‌های جانبی بسیاری داشته. منجم باشی ها زمانی در خانه ساکن بوده و برای خودشان حکمرانی می‌کرده‌اند.

معماری خانه منجم باشی

ورودی خانه شکل مهتابی و هلالی دارد. اینجا دو طبقه است و هر طبقه برای خودش کاربرد جداگانه ای داشته. در بالا یک سالن پذیرایی بزرگ می‌بینید که گوشه و کنارش سه اتاق خواب قرار گرفته‌اند. هر اتاق یک ایوان اختصاصی دارد، ایوان‌هایی به طول 10 و عرض 1 متر.

طبقه دوم خانه خیلی زیباست. یک سالن پذیرایی و سه اتاق خواب را در طبقه دوم را می‌شود دید. اتاق‌ها هر کدام بای خودشان یک ایوان به طول 10 متر دارند. یک نکته جالب را می‌شود در سراسر خانه دید. در همه جا سعی شده به مذهب شیعه احترام گذاشته شود. بعضی نقش‌ها و کارهای هنری در خانه، شبیه به عبارت «یا علی» به نظر می‌رسند.

در خانه منجم باشی همه چیز در عین سادگی خیلی زیبا به نظر می‌رسد. مثل گچ‌بری‌های ساده و شیشه‌ها و تزئینات رنگی که در خانه استفاده شده‌اند. اگر در ساختمان گشت بزنید، در بعضی از اتاق‌ها چند عکس می‌بینید. این عکس‌ها افراد خاندان منجم باشی هستند که تصویرشان در خانه قاب شده است.

این خانه  یک حیاط کوچک هم دارد. حیاطی پر از گل و درخت و البته یک حوض و فواره. منجم باشی ها در همان لنگرود یک باغ هم ساخته‌اند. باغی که می‌گویند خیلی زیبا و بزرگ است.

بیشتر بخوانید: خانه های سنتی گیلان – ۶ خانه سنتی با معماری روستایی دلنشین

تاریخچه لنگرود – شهری مهم و پرحادثه

لنگرود همیشه خبرساز بوده و در بعضی سالها حوادث مهمی در آن اتفاق افتاده. می‌شود گفت که صفوی‌ها نقش مهمی در معروف شدن لنگرود داشته‌اند. در زمان شاه عباس اول، یک نفر به اسم احمد خان در لنگرود حکمرانی می‌کرد. بعد کیا فریدون حاکم گیلان به جنگ با او رفت و احمد خان را تحویل شاه عباس صفوی داد.

لنگرود در زمان نادرشاه هم شهر مهمی بوده. وقتی نادر شاه افشار داشت شورش‌های داخل ایران را کنترل می‌کرد، برای مبارزه با تاتارهای مازندران نیاز به یک پایگاه داشت. نادر تصمیم گرفت تجهیزاتش را در لنگرود برپا کند. برای همین هم شهر را مثل یک پایگاه برای مبارزه با شورشی‌ها آماده کرد.

در زمان قاجار هم به لنگرود اهمیت ویژه‌ای داشته و برای همین مکان‌های تاریخی مثل خانه منجم باشی در لنگرود کم نیست. البته این که چقدر از آن‌ها از گذر زمان و رطوبت جان سالم به در برده باشد معلوم نیست.

جاهای دیدنی کنار خانه

لنگرود از زیباترین شهرهای گیلان است تا دلتان بخواهد جا برای دیدن دارد. اگر به خانه منجم‌باشی می‌روید می‌توانید برنامه‌تان را جوری بچینید که یک شهرگردی کامل داشته باشید و یکی دو شب را در این شهر تاریخی بمانید.

خانه دریابیگی

خانه دریابیگی هم مثل منجم باشی معماری زیبایی داشت. سال گذشته این خانه طعمه آتش شد و حالا چیز زیادی از آن باقی نمانده. خانه دریابیگی در زمان قاجار محل اسقرار فرمانده نیروی دریایی بوده است.

این خانه در غرب رودخانه لنگرود است و انگار مقر نیروی دریایی هم بوده است. این جا به ثبت آثار ملی هم رسیده است.

ساحل چمخاله

از خانه منجم باشی تا اینجا فقط 15 دقیقه راه است. بلوار جمهوری اسلامی و جاده چمخاله را تا انتها بروید. به آخر که رسیدید، سمت راست بپیچید و بعد از هر کسی بپرسید، ساحل را نشانتان می‌دهد.

ساحل چمخاله برای کسانی خوب است که از ساحل‌های معمولی شمال خسته شده‌اند و می‌خواهند یک جای جدید و زیبا را ببینند. اینجا چند سال پیش ساحل نمونه کشور شد. اطراف ساحل چمخاله تا دلتان بخواهد، هتل و ویلا و خانه وجود دارد. برای همین چمخاله در تابستان‌ها خیلی شلوغ می‌شود.

اگر به ورزش‌های آبی علاقه دارید این ساحل بهشت شماست. می‌توانید در آن فوتبال ساحلی، والیبال ساحلی و شنا انجام دهید. این‌جا امکانات دیگری هم مثل دوچرخه و موتور چهارچرخ دارد که سفر شما را هیجان‌انگیزتر کنند.

برای رزرو ویلا نزدیک ساحل می‌توانید به سایت پینورست سر بزنید و در آن ویلاهای متنوع از ارزان قیمت گرفته تا ویلا لوکس را پیدا کنید و بسته به خواست خودتان آن را رزرو کنید.

بیشتر بخوانید:چمخاله؛ شهر محبوب شمال برای دریادوست‌ها

بقعه آقا سید محمد لنگرود

اینجا را می‌شود در کیا کلایه پیدا کرد. بقعه آقا سید محمد لنگرود برای عاشورا مراسم جالبی برگزار می‌کند و در این ایام حسابی شلوغ می‌شود.

بیشتر بخوانید: کاروانسرای تی تی لاهیجان و چهره جدید این بنای باستانی در گذر زمان

تالاب کیاکلایه

تالاب کیاکلایه خانه‌ی تنوع گیاهی و جانوری شگفت‌انگیزی است. کیاکلایه 300 هکتار بوده که حالا به 150 هکتار رسیده. اما خبر بد این است که آنقدر اینجا ساختمان و جاده ساخته‌اند که تالاب در معرض نابودی قرار گرفته. این موضوع بجز این که به اکوتوریسم لنگرود آسیب می‌زند، می‌تواند برای تأمین آب مردم منطقه هم خطرناک باشد. پیش آدم‌های محلی این تالاب به استخر کیاکلایه هم معروف است.

از جمله گونه‌های گیاهی جالبی که می‌توانید اینجا ببینید درختان توسکا و نی هستند. به خصوص درخت توسکا را شاید هرجای دیگری در ایران نتوانید ببینید.

از خانه منجم باشی تا تالاب، 20 دقیقه‌ای در راه خواهید بود.

بام کومله

بام کومله نقطه‌ای مرتفع مشرف به شهر لنگرود است. بام‌ها نقاطی هستند که بالای آنها تمام شهر زیر پایمان قرار می‌گیرد. بام کومله هم این ویژگی را دارد و می‌شود همه لنگرود، کومله، شلمان و چمخانه را در یک قاب دید.

کومله یک دریاچه زیبا هم دارد، دریاچه‌ای با سه آبگیر جدا از هم. کنار دریاچه چند رستوران ساخته‌اند که می‌شود در آنها طعم غذاهای لذیذ شمالی مثل کباب ترش و میرزاقاسمی را چشید. برای رسیدن به این نقطه مرتفع کافی است از چهارراه کومله به فاصله‌ی یک‌ کیلومتر به سمت اطاقور حرکت کنید.

شما هم به لنگرود گیلان سفر کرده‌اید؟ خانه تاریخی منجم‌باشی را دیده‌اید؟ چه جاهای دیدنی نزدیک آن می‌شناسید؟ چه رستوران‌های محلی خوبی اطراف آن است؟ از بام کومله شهر را زیر پایتان نگاه کرده‌اید؟ تجربه خود را از سفر به لنگرود برای ما بنویسید.

راستی به هرجای ایران که سفر کردید برای رزرو آنلاین اقامتگاه سایت پینورست را فراموش نکنید. این‌جا می‌توانید اقامتگاه‌های ارزان در شمال یا واحدهای استریل و نمونه‌ای پیدا کنید و خیالتان از بابت کیفیت و تمیزی اقامتگاه راحت باشد.

پینورست

بقیه‌ نوشته‌ها

از این نویسنده همین یه نوشته رو داریم