موزه موسیقی اصفهان ؛ موزه‌ای با صدای سازها

می‌خواهیم از هنر اصفهان صحبت کنیم، از موزه موسیقی اصفهان! شما هم صدای رنگ رنگ تاری در پس ذهنتان به صدا درآمد؟ حتما صدای شرشر فواره‌‌ی آب را هم می‌شنوید. بوی شمعدانی و چای سماوری مشامتان را نوازش داد؟ شاید کسی هم آن گوشه نشسته باشد و چه‌چه بزند که:

به اصفهان رو که تا بنگری بهشت ثانی

به زنده رودش سلامی ز چشم ما رسانی

بدون اغراق اصفهان شهری هنرپرور است. ولی نه این‌که جادویی در کار باشد یا گردی در هوا پخش شده باشد. اصفهان از گذشته به خاطر موقعیت مرکزی که داشته محل تجمع افراد مختلف از ادیان و اقوام مختلف بوده و در گذر زمان این تجمع بر فرهنگ شهر تاثیرگذاشته.

غرب اصفهان تحت تاثیر موسیقی لری و بختیاری از سازهایی چون کرنا، سرنا و دهل کوچک و بزرگ استفاده می‌کنند. جنوب استان به خاطر مجاورت با حرکت کوچ نشینان قشقایی شمایی از موسیقی آن‌ها را به خود گرفته. نواحی کویری شرق اصفهان کم و بیش رنگ موسیقی کرمان و بم را دارد.

علاوه بر این حضور اقوامی مثل ارامنه و گرجیان هم بر موسیقی و استفاده از سازهایی مثل دودوک، پنگور و چونگور تاثیر داشته  پس از دوره‌ی قاجار و مخالفت قاجاریان با موسیقی مردمی، استفاده از این سازها کم‌رنگ‌تر شد ولی تاثیر آن بر فرهنگ موسیقیایی اصفهان باقی ماند. این سرگذشت هنری اصفهان موجب شد صداهایی چون صدای  تاج اصفهانی و استاد عبد الوهاب شهیدی و استاد علی تجویدیون،  نی استاد حسن کسایی، تار استاد جلیل شهناز از این شهر به گوش برسد.

موزه‌ی موسیقی اصفهان چه‌جور جایی است؟

تا قبل از ۱۱ آذر ماه سال ۱۳۹۴ اصفهان با وجود پیشینه‌ی قوی و پررنگی که در زمینه‌ی موسیقی دارد فضایی برای معرفی دقیق سازهای ایرانی در یک مجموعه را نداشت.

مهرداد جیحونی و شهریار شکرانی بعد از سال‌ها ساز نواختن و تدریس موسیقی این نیاز را احساس کردند و این شد که چنین فضایی به شکل خصوصی برای اولین بار در ایران شکل گرفت. خوشبختانه این تصمیم با اقبال تعدادی از اهالی و بزرگان موسیقی روبه‌رو شد و تعدادی ساز به موزه اهدا شد.

هدف از ساخت موزه‌ی موسیقی، آشنا کردن افراد با موسیقی با اصالت ایرانی، آشنایی با سازهای محلی و نحوه‌ی ساخت آن‌ها است. اما این بار با شکلی متفاوت.

مسیر دسترسی به موزه موسیقی اصفهان

موزه‌ی موسیقی اصفهان در خیابان توحید میانی. خیابان شهیدقندی(مهرداد). پلاک 74 قرار دارد.

ساعت کار موزه از ساعت ۹ صبح تا ۲۱ است.

اگر تصمیم دارید پیاده به موزه بروید می‌توانید بعد از گشت و گذار در محله‌ی جلفا و شاید اندکی کافه نشینی با ده دقیقه پیاده‌روی به خیابان مهرداد که به موازات خیابان جلفا قرار دارد برسید.

اگر از افرادی هستید که به استفاده از وسیله‌ی نقلیه عمومی در شهر مقصدتان علاقه دارید سوار اتوبوس‌‌هایی شوید که از میدان انقلاب به سمت دروازه شیراز حرکت میکنند. در میانه‌ی راه در خیابان توحید میانی پیاده شوید.

ورودی موزه موسیقی ۱۵۰۰۰ تومان است و گردشگران خارجی باید مبلغ ۵۰۰۰۰ تومان را به عنوان ورودی بپردازند.

*موزه‌ی موسیقی اصفهان در حال حاضر فعالیتی ندارد و در حال جابه‌جایی به مکان دیگری است. شما می‌توانید با دنبال کردن صفحه‌ی اینستاگرام این موزه با آدرس isfahanmusicmuseum  از زمان افتتاح مجدد و مکان جدید آن مطلع شوید. علاوه بر این با تماس با شماره تلفن‌های  09132251484 و  09131174508  در جریان تغییرات موزه قرار بگیرید.

بیشتر بخوانید: با بهترین موزه های اصفهان آشنا شوید

بخش‌های مختلف موزه‌

وارد حیاط قدیمی موزه که می‌شوید همان اول، حوض کوچک و درخت انگور و به این مژده را می‌دهد که قرار است روحتان نوازش شود. در همان فضا میز و صندلی‌هایی قرار داده شده که امکان استفاده از کافه را به شما می‌دهد. علاوه بر این شما می‌توانید از فروشگاهی که در حیاط قرار دارد سوغاتی‌های مثل سی‌دی نوازندگان یا آموزش موسیقی یا حتی ساز خریداری کنید. 

• در بدو ورود به ساختمان، وارد سالن سازهای ملی می‌شوید.

در این سالن نمونه‌های متفاوتی از سازهای ایرانی دیده می‌شود که به مکان خاصی اختصاص ندارد و در سرتاسر ایران نواختن آن رواج دارد. 

سازهایی مثل چنگ، قانون، رباب، تار، سه‌تار، نی، کمانچه، عود، قیچک، دف و تنبک. راهنمای موزه که به زبان‌های انگلیسی و فرانسه نیز مسلط است برای شما از پیشینه‌ی سازها، سازنده‌ی آن و داستان پشت هر ساز خواهد گفت.اینکه بسیاری از سازهایی که امروزه در جهان رایج است از نوادگان سازهای ایرانی هستند.

جنس هر کدام را با دقت برایتان توضیح می‌دهد و می‌گوید که هر ساز چگونه به کیفیت بیشتر نزدیک خواهد شد و تفاوت ساخت آن در گذشته و امروز چه بوده. علاوه بر این از ترکیب سازها با سایر هنرهای ملی مثل ورزش، نقاشی یا شعر داستان‌ها می‌گوید.

• سالن دوم در طبقه‌ی زیرین قرار دارد و مربوط به سازهای فولک موزه موسیقی اصفهان است.

 در این بخش، سازها به تناسب مناطق مختلف تقسیم‌بندی شده‌اند. سازهایی مثل بینجو، دودوک، کوزه، دوتار، سرنا، کرنا، دهل، دایره، قیجاق، للـه، بالابان، تنبور، جره و آدم و حوا و حتی سازهای بسیار ساده که با حلب روغن و سیم مفتول ساخته شده و برای زبر ساختن آرشه از کله قند استفاده می‌شود در این سالن وجود دارند.

در بخش سازهای محلی داستان‌های بیشتری برای شنیده شدن منتظر شما است. مثلا اینکه ترکمن‌ها چطور موقع اسب سواری قیجاق می‌نوازند. یا ساز آدم و حوا، سازی دو لوله است که هیچ یک بدون دیگری صدا ندارد و در مراسم عروسی نواخته می‌شود. حتی وقایع تاریخی گره خورده با سازها در این بخش بازگو می‌شود مثل آغاز جنگ ایران و رم با نواختن کرنا.

در سالن فولک، سازها تزئینات بیشتری هم دارند. سازهای مربوط به مناطق جنوبی با حنا یا صدف تزئین شد‌ه‌اند. تارهای خاتم کاری شده و سازهایی که توسط افراد ناشناس به موزه هدیه داده شده‌اند و تنها یک داستان به همراه خود داشته‌اند. در این بخش متوجه می‌شویم موسیقی نواحی مرزی با تقسیم‌بندی جغرافیایی امروز چگونه بر همسایگان ما تاثیر گذاشته و یا چگونه در دوره‌ای از تاریخ تعدادی از سازها از حافظه‌ی هنری مردم پاک شده و به نقطه‌ی دیگری از جهان سفر کرده.

در هر دو سالن امکانات صوتی و تصویری قرار دارد که به درک بیشتر از ماهیت ساز کمک می‌کند.

• در بخش کارگاه سازسازی موزه موسیقی اصفهان با نحوه‌ی ساختن سازهای ایرانی و اجزای مختلف آن آشنا خواهید شد.
• در قسمت سرای سرآهنگان می‌توانید با موسیقیدانان و آهنگسازان مشهور اصفهان آشنا شوید و نمونه‌هایی از آثار آن‌ها را گوش کنید. علاوه بر این می‌توانید به تاثیری که این اساطیر بر موسیقی ما گذاشته‌اند آگاه شوید.
• در انتهای این بازدید می‌توانید با رفتن به موسیقی سرا اجرای زنده‌ی موسیقی توسط تمام افراد فعال در موزه را مشاهده کنید. 

شما هم این موزه جذاب را دیده‌اید؟ ساز کدام یک از افراد مشهور را از نزدیک دیدید؟ با کدام یک از مشاهیر اصفهان آشنا شدید؟ داستان و نحوه ساخت سازها را شنیدید؟ چه موزه جذاب دیگری در اصفهان می‌شناسید؟ برای ما در قسمت نظرات بنویسید.

راستی اگر هوس سفر به اصفهان به سرتان زد و درحال چیدن مقدمات سفر هستید، حتما دنبال اجاره اقامتگاه هم در این شهر می‌گردید. پیشنهاد ما به شما اجاره اقامتگاه در پینورست است. کافی‌ست وارد سایت پینورست شوید و انواع اقامتگاه‌های خوب را در این شهر ببینید و بنا به بودجه و سلیقه‌تان یکی را رزرو آنلاین کنید.

دنا منتظر

من دنا هستم.
شیراز به دنیا اومدم، اصفهان بزرگ شدم و یزد درس خوندم.
رشته‌م گردشگری بوده و عاشق آشپزی، سفر و داستان تعریف کردنم.
همه اینا باعث شده مشتاق بشم به اینکه با نوشتن داستان‌هام رو برای آدم‌ها تعریف کنم.