حتما شما هم مثل معروف “آنچه خوبان همه دارند تو یکجا داری” را بارها و بارها شنیده‌اید! معمولا وقتی کسی یا چیزی از همه نظر بی‌رقیب و بی‌نقص باشد این را می‌گوییم. ولی این موضوع چه ربطی به مطلب امروز ما دارد؟ امروز قصد داریم تا شمارا با یکی از بی‌نظیرترین مناطق حیات‌وحش دنیا آشنا کنیم که در شمال کشورمان دلبری می‌کند. پارک ملی گلستان به عنوان نخستین پارک ملی کشور و میراث جهانی یونسکو آن‌قدر سرشار از تنوع زیستی است که حتی در کشورهای سرسبز اروپایی با چندین برابر وسعت این پارک نمی‌توانید لنگه آن را پیدا کنید. با ما همراه باشید تا در این مطلب تنها یک چشمه از خصوصیات این پارک ملی تماشایی را برایتان به تصویر بکشیم.
معرفی پارک ملی گلستان
به عنوان مقدمه بد نیست همین ابتدای کار اشاره‌ای داشته باشیم به معنی و مفهوم پارک ملی.
پارک ملی به نواحی شامل رودخانه، دریاچه، جنگل، مرتع، بیشه‌های طبیعی، دشت و کوهستان گفته می‌شود که نشان‌دهنده نمونه‌های برجسته‌ای از مظاهر طبیعی یک منطقه یا کشور باشند. ازآنجا که بشر به خرابکاری در طبیعت عادت کرده بنابراین دولت‌ها به‌منظور حفظ این مناطق و کمک به حیات و تکثیر گونه‌های گیاهی و جانوری مناطقی به اسم پارک ملی ایجاد می‌کنند.
ما در حال حاضر 31 پارک ملی در کشورمان داریم که در مجموع حدود 2 میلیون هکتار از مساحت کشور را در بر می‌گیرند و گل سرسبد همه آن‌ها پارک ملی گلستان است.
پارک ملی گلستان که به آن جنگل گلستان هم گفته می‌شود اولین پارک ملی کشور است که در شرق استان گلستان و غرب استان خراسان شمالی قرار گرفته است. این پارک ملی با وسعت بیش از 900 کیلومترمربع نه‌تنها به عنوان نخستین پارک ملی بلکه به عنوان بزرگ‌ترین پارک ملی کشور هم شناخته می‌شود.
پارک ملی گلستان سال 1354 از سوی یونسکو به عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این منطقه نه‌تنها یک محیط طبیعی بی‌نهایت زیبا و جذاب برای طبیعت دوستان؛ بلکه پناهگاهی کم‌نظیر برای حیات‌وحش است که حدود ۱۳۵۰ گونه گیاهی و ۳۰۲ گونه جانوری را در خود جای داده است. این اعداد و ارقام حتی از بسیاری از کشورهای اروپایی که وسعتی چندین برابر این پارک دارند بیشتر است.
حد غربی پارک ملی گلستان از روستای تنگراه در استان گلستان شروع می‌شود و حد شرقی آن در روستای رباط قره‌بیل در استان خراسان شمالی به پایان می‌رسد. بیشتر پارک گلستان در خود استان گلستان قرار دارد و حدود ۳۴ درصد از آن در استان خراسان شمالی قرار گرفته است. بخش ناچیزی از مساحت پارک نیز در شمال استان سمنان قرار دارد.
اقلیم پارک ملی گلستان هم مثل ارتفاع آن متنوع است و از نواحی بسیار مرطوب تا نواحی نیمه‌خشک را در بر می‌گیرد. میانگین بارندگی در نقاط مختلف این پارک از حدود 150 میلی‌متر تا ۷۰۰ میلی‌متر در سال متغیر است. همین اختلاف ارتفاع و بارندگی‌ها باعث می‌شوند که دمای هوا در نقاط مختلف پارک ملی گلستان از منفی ۲۵ تا مثبت ۳۵ درجه سانتى‌گراد برحسب ماه‌هاى مختلف سال متفاوت باشد.
تاریخچه
پارک ملی گلستان که در حال حاضر اصلی‌ترین مسیر ارتباطی شمال کشور و استان‌های خراسان از وسط آن می‌گذرد در مرداد ۱۳۳۶ با نام منطقه حفاظت‌شده آلمه وایشکی تحت حفاظت کانون شکار آن زمان قرار گرفت و 6 سال بعد در شهریور سال 1342 به پارک محمدرضا شاه تغییر نام داد.
یک سال بعد از این نام‌گذاری، اینجا پارک وحش نامیده شد و 7 سال بعد نیز ناحیه قرخود با 34 هزار هکتار وسعت به شرق پارک اضافه شد. سه سال بعد از این اتفاق یعنی در سال 1353 این منطقه به پارک ملی تغییر نام داد و یک سال بعد به عنوان اولین پارک ملی ایران و به عنوان یکی از 50 ذخیره‌گاه زیست‌محیطی کره زمین به فهرست میراث جهانی یونسکو اضافه شد.
بعد از انقلاب سال 1357 نام این طلای سبز استان گلستان به پارک ملی گلستان تغییر پیدا کرد و سازمان حفاظت محیط‌زیست وظیفه نگهداری و حفظ آن را بر عهده گرفت. در دی‌ماه 1387 پارک ملی گلستان به عنوان پانزدهمین اثر ملی در فهرست میراث طبیعی کشورمان جای گرفت.
خصوصیات پارک ملی گلستان
باوجوداینکه در حال حاضر بیش از 30 پارک ملی در نقاط مختلف کشورمان داریم و همه آن‌ها در نوع خود بسیار پراهمیت و ارزشمند هستند؛ اما بدون شک جنگل و پارک ملی گلستان ارزشمندترین منطقه کشور از نظر تنوع حیات‌وحش است. تقریبا یک هشتم کل گونه‌های گیاهی، یک سوم گونه‌های پرندگان و بیش از 50 درصد گونه‌های پستاندار کشور در این پارک زندگی می‌کنند.
بر اساس شناسایی‌های انجام شده حدود 69 گونه پستاندار، 18 گونه خفاش و 149 گونه پرنده در این پارک مشغول زندگی هستند. از مجموع این اعداد و ارقام حدود 19 گونه درخطر انقراض هستند که از جمله آن‌ها می‌توانیم به بالابان، گیلان‌شاه خال‌دار، هما و روباه ترکمنی اشاره کنیم. در این بین شوکا، قوچ، میش، مرال، کل و بز هم جزو حیواناتی هستند که در اثر شکار درخطر انقراض قرار دارند.
از مهم‌ترین گونه‌های پستاندار پارک ملی گلستان می‌توانیم به خرس قهوه‌ای، پلنگ، گراز، مرال، شوکا، گوسفند وحشی، آهوی ایرانی، گربه جنگلی، گرگ، تشی، روباه سرخ، وشق، سمور جنگلی و بز کوهی اشاره کنیم. جمعیت قوچ و میش‌های اوریال پارک ملی گلستان در دهه ۱۳۵۰ حدود ۱۵۰ هزار راس تخمین زده شده بود که معادل نزدیک به سه‌چهارم کل جمعیت گوسفندان اوریال دنیا بود.
۱۴۹ گونه پرنده نیز در پارک ملی گلستان زندگی می‌کنند که 48 گونه آن‌ها در بهار و تابستان مهمان این منطقه هستند و 62 گونه نیز بومی این جنگل محسوب می‌شوند. از مهم‌ترین پرندگانی که جنگل گلستان را به عنوان محل زندگی انتخاب کرده‌اند می‌توانیم به قرقاول، تیهو، کبک، ابیا، بلدرچین، دارکوب سیاه، زنگوله بال، توکای باغی، بلبل و انواع مختلف دم سرخ، مگس‌گیر، سهره، جغد و قرقی اشاره کنیم.
تنوع گیاهی در پارک ملی گلستان بیداد می‌کند! این منطقه به دلیل داشتن شرایط اقلیمی خاص و متنوع که در ابتدای مطلب اشاره کردیم میزبان تعداد بسیار زیادی از گونه‌های گیاهی مثل بلوط، افرا، انجیلی، ممرز، خرمندی، نمدار، توسکا، زبان گنجشک، انجیر، بارانک، توت، ملچ، ازگیل، زالزالک، ولیک، تمشک، تاغ، کاروان کش و … است که ما از نام بردن همه آن‌ها عاجز هستیم!
جاهای دیدنی نزدیک پارک ملی
هرچند خود پارک ملی گلستان یک جاذبه دیدنی همه‌چیزتمام است؛ ولی در دل همین جنگل و اطراف آن جاهای دیدنی و بسیار محبوبی پیدا می‌شوند که نباید از دیدن آن‌ها غافل شد. در پارک ملی گلستان رودخانه‌های زیادی مثل زاو، مادرسو و قرتو در جریان هستند و بیش از 21 چشمه که چشمه گلستان، دوشان، گلشن و کرکولی بخشی از آن‌ها هستند در گوشه و کنار جنگل شناسایی شده‌اند.
آبشارهای زیبا و خروشان بخش جدانشدنی پارک ملی گلستان هستند که در کنار تنوع گیاهی و جانوری منحصربه‌فرد جنگل گلستان، زیبایی‌های این منطقه را به اوج می‌رسانند. آبشار آق سو (یکی از طویل‌ترین آبشارهای کشور)، آبشار گلستان و آبشار اوچر زیباترین آبشارهای این جنگل هستند.
درباره اختلاف ارتفاع 2 هزار متری در نقاط مختلف جنگل گلستان صحبت کردیم. زیبایی ارتفاعات و دره‌های پارک ملی گلستان دست‌کمی از آبشارهای این منطقه ندارد. از مهم‌ترین ارتفاعات و دره‌های اینجا می‌توانیم به ارتفاعات تنگه گل، شاخا، قره قون، قره قاشلی، قوفی قورچی و دره‌های آق سو، آلی دالی، قرغون، آنسر، آلمه و قزقلعه اشاره کنیم.
بهترین زمان برای سفر
از نظر پینورست بهار و تابستان بهترین زمان سال برای سفر به پارک ملی گلستان هستند. این جنگل زیبا و رویایی در پاییز هم با برگ‌های طلایی و هوای خنک متمایل به سرد زیبایی‌های خاصی خود را دارد. اگر عاشق قدم زدن روی برگ‌های طلایی و عکاسی در چنین منظره‌ای هستید فصل پاییز مخصوص شماست.
پیش از سفر به نقطه بکر و بی‌نظیری مثل جنگل گلستان که نسبت به بسیاری از دیدنی‌های طبیعی کمتر دستخوش تغییر شده باید به بعضی از نکات به‌طور ویژه توجه کنید!
اولین و مهم‌ترین موضوع ثابت نبودن شرایط جوی در پارک ملی گلستان است. متاسفانه در دهه‌های گذشته به خاطر همین شرایط ناپایدار جوی اتفاقات ناگواری در این منطقه رخ داده که در نتیجه آن‌ها تعداد زیادی از هم‌وطنان ما جانشان را از دست داده‌اند! پس حتما پیش از سفر وضعیت آب‌وهوا را چک کنید و تعدادی لباس گرم به همراه داشته باشید.
برای پیاده‌روی و کوه‌پیمایی حتما از کفش و تجهیزات مناسب استفاده کنید. اگر قصد کوه‌پیمایی دارید حتما علاوه بر تجهیزات کامل یک کوله‌پشتی هم به همراه داشته باشید تا تجهیزات را داخل آن قرار بدهید.
در محیط جنگل باید انتظار هر چیزی مثل پشه‌های موذی و … را داشته باشید؛ پس برای در امان ماندن از نیش حشرات از کرم‌ها و سایر وسایل دورکننده حشرات استفاده کنید.
در طول سفر به جنگل گلستان از تنها گذاشتن بچه‌ها جدا خودداری کنید؛ چون گرازها اصلی‌ترین دشمن بچه‌ها در این محیط هستند. همچنین حتما به تابلوهای هشداردهنده توجه کنید و هرجایی را برای نشستن مناسب ندانید!
جاده‌ای که شمارا به سمت پارک ملی گلستان می‌برد درست از وسط جنگل عبور می‌کند. به خاطر تردد زیاد و سرعت بالای خودروها این جاده تهدیدی برای جان حیوانات پارک ملی شده است. حتما با سرعت مجاز رانندگی کنید و در حین رانندگی به جلو توجه کنید!
پارک ملی گلستان یک میراث جهانی است و میلیون‌ها طبیعت دوست در سراسر دنیا آرزوی سفر به این محیط بی‌نظیر را دارند؛ پس اصلا شایسته نیست که با روشن کردن آتش یا ریختن زباله در محیط جان این طلای سبز گلستان را به خطر بیندازیم! برای روشن کردن آتش حتما از منقل‌های تعبیه شده در نقاط مختلف پارک استفاده کنید و زباله‌ها را داخل کیسه‌زباله یا سطل زباله بریزید.
وسعت 900 کیلومترمربعی پارک ملی گلستان باعث شده تا مسیرهای دسترسی به این پارک زیاد باشند. محبوب‌ترین و پرترددترین مسیر دسترسی به جنگل گلستان جاده مشهد – گرگان است که از دل جنگل عبور می‌کند. اگر از گرگان به سمت پارک ملی حرکت کنید باید به‌طرف شرق استان و گالیکش بروید. فاصله پارک ملی گلستان تا گالیکش حدود 26 کیلومتر است.
بخش زیادی از گردشگران از خراسان رضوی عازم جنگل گلستان می‌شوند. برای این کار باید یک مسیر 243 کیلومتری را از مشهد تا بجنورد خراسان شمالی طی کنید. فاصله بجنورد تا پارک ملی 154 کیلومتر است.
راستی به هرکجای شمال که سفر کردید برای اجاره کلبه جنگلیبه سایت پینورست سر بزنید و در آن باصفاترین کلبه‌های چوبی جنگلی را با قیمت‌های خوب پیدا کنید.
روند رزرو اقامتگاه داخل سایت پینورست راحت است و شما قبل از رزرو تمامی عکس های اقامتگاه، امکانات و تجهیزات آن را می‌بینید.
توی سفر دنبال چی هستی؟ 
کشف شهر 
قلقهای سفر 
تجربههای بقیه 
