مسجد گوهرشاد ؛ چطور ملکه تیموری زیباترین مسجد ایران را بنا گذاشت
0نظر
بازدید۸,۷۱۶
مسجد گوهرشاد یک بنای تاریخی-مذهبی است. این بنا در دوران تیموری و به دستور گوهرشاد ساخته شده و الان هم قسمتی از حرم رضوی است.
اما چرا این مسجد اینقدر معروف است و شهرت جهانی‌اش به خاطر چیست؟ به خاطر معماری عجیب و متفاوتی که با مسجدهای دیگر دارد. در این یادداشت می‌خواهیم بیشتر به این موضوع بپردازیم و به شما هم توصیه می‌کنیم اگر راهی حرم امام رضا هستید حتما سری هم به این مسجد جالب بزنید.
مسجد گوهرشاد کجاست؟
این مسجد کنار حرم رضوی قرار دارد. برای رسیدن به مجموعه حرم رضوی چهار مسیر راحت وجود دارد.
از میدان شهدا وارد خیابان شیرازی شوید و در انتهای این خیابان وارد زیر گذر حرم خواهید شد و بعد از پارک کردن خودرو در پارکینگ این زیر گذر وارد بست شیخ توسی می‌شوید. (غرب مجموعه حرم رضوی)
یا از شرق مشهد وارد خیابان نواب صفوی شوید. این خیابان شما را به زیرگذر و پارکینگ شماره 3 می‌رساند و از این مسیر می‌توانید وارد بن بست نواب صفوی شوید.
بلوار طبرسی که از بزرگترین بلوار‌های مشهد است بهترین مسیر برای رسیدن به قسمت شمالی مجموعه رضوی است. می‌شود گفت که از هر کجای مشهد می‌توان به این بلوار دسترسی داشت و این بلوار مستقیم شمارا به مجموعه رضوی هدایت می‌کند.
یک مسیر دیگر هم وجود دارد که بسیار پر رفت و آمد است. در مسیر بلوار امام رضا رانندگی کنید و میدان بسیج را پشت سر بگذارید تا به میدان بیت المقدس برسید و بعد وارد زیر گذر حرم شوید.
این مسیرها به دلیل وجود گردشگران و زائران همیشه شلوغ و پر ترافیک هستند. (12 شب تا 4 صبح خلوت تر از دیگر زمان‌هاست) برای همین راستش بهتر است از وسایل نقلیه عمومی مانند مترو استفاده کنید.
ایستگاه مترو بسیج، ایستگاه شهدا، شهید مفتح و ایستگاه هفده شهریور شمارا به مجموعه رضوی می‌رسانند.
بعد از رسیدن به مجموعه رضوی می‌توانید از صحن قدس به ورودی جنوبی و از بست شیخ بها الدین به ورودی‌های غربی و از حرم هم می‌توانید به ورودی‌های شمالی این مسجد برسید.
بهترین زمان رفتن به مشهد و دیدن این مسجد از نظر آب و هوا بهار و پاییز است، زیرا تابستان‌ها هم هوا بسیار گرم و خشک است و هم به دلیل تعطیلات مسافران زیادی به این شهر می آیند.
مسجد گوهرشاد را بیشتر بشناسیم
گوهرشاد بیگم یا مهد علیا همسر امیر شاهرخ تیموری بود، او به ادبیات و تاریخ علاقه‌مند بود و دستی هم در سیاست داشت. در دوران حکومت سلطان شاهرخ و گوهرشاد حمایت‌های زیادی از معماران و هنرمندان می‌شد.
مسجد جامع گوهرشاد یکی از برجسته ترین آثار تاریخی – مذهبی دوران تیموریان است که به دستور این انسان ادب دوست و دانش پرور بنا شده است.
نام این بانو نامدار به عنوان بانی این مسجد دربالای در ورودی ایوان دارالسیاده و در کتیبه ایوان مقصوره با خط زیبای پسرش شاهزاده بایسنقر میرزا بر روی کاشی معرق حک شده است.
بنای مسجد گوهرشاد بزرگترین مسجد در مجموعه بناهای رضویست. معمار خوش ذوق و معروف این بنا زین الدین شیرازی نام داشت که با ظرافت و سلیقه با استفاده از گچ و آجر بنایی را به شیوه معماری اسلامی شرق به پا کرد.
مسجد گوهرشاد از یک صحن کهن، چهار ایوان، یک گنبد فیروزه ای چشم نواز، دو گلدسته استوار و با عظمت و هفت شبستان تشکیل شده است.
وسعت این مسجد بزرگ 9410 متر مربع است و صحن این مسجد تقریبا مربعی شکل است.
این بنای مستحکم با کاشی کاری‌های معرق و غیرمعرق، گچ کاری‌های زیبا و دیگر تزیینات هنرمندانه معمار نام آورش از زیباترین بناهای معماری اسلامی به شمار می‌رود.
بر روی دیوار‌های این بنا نام‌های خداوند ، آیات قرآنی، احادیث و اشعار با کاشی کاری‌های بی نظیر و با خط خوش ثلث، نسخ، نستعلیق و کوفی نقش بسته است.
این بنا بخش‌های مختلفی را شامل می‌شود.
ایوان‌ها
این بنا چهار ایوان خیلی مهم دارد:
ایوان مقصوره: این مسجد چهار ایوان با سردر‌های باشکوه و بلند دارد، که به صورت قرینه در چهار ضلع مسجد قرار گرفته اند، بزرگترین آن‌ها با 35 متر طول در ضلع جنوبی صحن (سمت قبله) قرار دارد و نام آن، ایوان مقصوره است.
در انتهای این ایوان محراب زیبایی با پایه‌های مرمر سفید قرار دارد. اطراف و حاشیه این محراب با کاشی کاری‌های معرق و به خط خوش آیت الکرسی نوشته شده و زینت بخش این محراب است.
ایوان ساده: ایوان ساده قرینه با ایوان مقصوره در ضلع شمالی صحن قرار دارد، در بالای این ایوان کتیبه ای با خط خوش قرار دارد که متن مربوط به مرمت این بنا در زمان شاه عباس صفوی بر روی آن نوشته شده. دو کتیبه دیگر هم وجود دارد که با آیات قران و خط خوش محمد رضا امامی مزین شده اند.
ایوان شرقی: ایوان شرقی که در گذشته به ایوان حاجی حسن مشهور بوده به رواق امام خمینی متصل است در داخل ایوان و بر پیشانه ایوان کتیبه‌هایی از جنس سنگ مرمر قرار دارند که با خطی زیبا بر روی آن‌ها نوشته شده است.
ایوان غربی: در گذشته نام این ایوان ایوان آب بوده زیرا کانال عبور آب به داخل مسجد در زیر این ایوان بوده. در وسط این ایوان دری بزرگ وجود دارد که به در سنگی مشهور است. این ایوان هم کتیبه‌هایی دارد که سوره‌های گوناگون با دستان هنرمندان خطاط آن دوران نوشته شده اند.
شبستان‌ها
همه شبستان‌های این مسجد به صورت قرینه در اطراف ایوان‌ها ساخته شده اند.
شبستان گرم: اینجا محل عبادت آقایان است و در ضلع شرقی مسجد قرار دارد.
شبستان سبزواری: این شبستان کوچک از غرب به صحن مسجد متصل می‌شود و در جنوب ایوان شرقی قرار دارد.
شبستان تبریزی: واقع در ضلع جنوبی مسجد و بین ایوان مقصوره و رواق امام خمینی قرار دارد. این شبستان به دلیل وسعت زیاد به شبستان بزرگ هم معروف است.
شبستان نهاوندی:این شبستان هم در ضلع جنوبی مسجد و بین ایوان مقصوره و صحن قدس واقع شده است.
شبستان میلانی:واقع در ضلع غربی مسجد
شبستان نجف آبادی:در ضلع غربی مسجد قرار داردو به شبستان امام جمعه هم معروف است.
شبستان علوی یا آفتاب: واقع در ضلع شمالی است.
برای اجاره سوئیت ارزان قیمتنزدیک حرم می‌توانید به سایت پینورست سر بزنید و در آن بهترین سوئیت‌های گلچین شده را پیدا کنید. اینجا آپارتمان مبله، ویلا و…هرجور اقامتگاه دیگری هم که بخواهید برای رزرو روزانه یا ماهانه وجود دارد و می‌توانید آن‌ها انتخاب کنید.
شکم گردی و دیدنی اطراف
حالا که تا اینجا آمده‌اید بد نیست به بعضی دیدنی‌های دیگر مشهد هم سری بزنید:
در مجموعه رضوی آرامگاه نادر شاه افشار قرار دارد . این ارامگاه کوچک در سال 1145 هجری قمری و در اواخر قاجار ساخته شده در مقابل حرم و مجاور چهار باغ شاهی واقع شده.
دیدن همه بناهای رضوی به ویژه حرم امام رضا و رفتن و خرید کردن از بازار رضا که معماری قدیمی و بافت سنتی خود را حفظ کرده برای تکمیل این گردش لازم است.
علاوه بر این‌ها شکم گردی و رفتن به رستوران‌های معروف اطراف مثل رستوران پسران کریم و خوردن اشترودل‌های معروف و خوشمزه اطراف مجموعه رضوی لذت این سفر را دوچندان می‌کند.
شما هم در سفرتان به مشهد به دیدن مسجد گوهرشاه هم رفته‌اید؟ می دانستید یک بانو بانی ساخته شدن این مسجد بوده و داستانش را شنیده بودید؟ شبستان‌های قرینه این مسجد را دیده‌اید؟ اطراف حرم دیگر چه جاهای تاریخی برای گشتن وجود دارد؟ چه رستورانی را دور وبر حرم پیشنهاد می‌کنید؟ از تجربه خوب یا بد مشهدگردی‌تان برای ما بنویسید.
راستی می‌دانستید مشهد ویلا های استخردار و لوکسی هم دارد و می‌توانید یک اقامت متفاوت را در آن تجربه کنید. برای اجاره ویلا با دسترسی مناسبدر مشهد می‌توانید به سایت پینورست سر بزنید و در آن این اقامتگاه‌ها را پیدا کنید و آن‌ها را رزرو کنید. خیالتان هم از بابت تمیزی و کیفیت اقامتگاه راحت باشد چون پینورست برای شما اقامتگاه‌ها خوب و باکیفیت را گلچین کرده است تا خاطره اقامتی دوست‌داشتنی برای شما بماند.
توی سفر دنبال چی هستی؟ 
کشف شهر 
قلقهای سفر 
تجربههای بقیه 
