یک چرخ کامل در میدان انقلاب ؛ جایی که همه چیز پیدا می‌شود

میدان انقلاب اسلامی، میدان ۳۱ تیر یا میدان مجسمه، این میدان را با هر اسمی که صدا کنید فرقی نمی‌کند در هر صورت این میدان یکی از شاهرگ‌های اصلی تهران است که پر از قصه، خاطره، راه   است. 

امروز قرار است درباره میدانی در تهران صحبت کنیم که شاید مشهورترین نقطه در تمام ایران باشد و هر کسی حتما یک‌بار اسم آن‌را شنیده و یا در تلویزیون آن را دیده است. 

کیه که ندونه میدان انقلاب کجاست؟

بیایید اول با این شروع کنیم که این میدان اصلا کجاست. این میدان در منطقه ۶ شهر تهران قرار دارد که از شمال با خیابان کارگر شمالی، از جنوب با کارگر جنوبی، از شرق با خیابان انقلاب و از غرب با خیابان آزادی در تماس است.

این میدان تقریبا در مرکز تهران قرار دارد و  یکی از پر ترددترین نقطه‌های تهران است. خیلی از خطوط تاکسیرانی و اتوبوسرانی به این میدان ختم می‌شود و اگر بخواهید از ترمینال غرب به ترمینال شرق بروید باید از این میدان بگذرید. 

میدان انقلاب را شاید بتوان یکی از پرترددترین مناطق تهران دانست که تقریبا از همه جای تهران می‌توان به راحتی به آن رسید. 

همانطور که به تعداد آدم‌ها راه برای رسیدن به خدا وجود دارد، راه برای رسیدن به میدان انقلاب هم وجود دارد. شما می‌توانید از مترو خط چهار (کلاهدوز – اکباتان) استفاده کنید و در میدان انقلاب پیاده شوید. 

همچنین می‌توانید از اتوبوس BRT خط یک (آزادی – تهرانپارس) استفاده کنید و در ایستگاه میدان انقلاب پیاده شوید. 

در چهار طرف میدان ایستگاه‌های اتوبوس مختلفی وجود دارد که تقریبا از تمام قسمت‌های تهران به این میدان می‌رسند. در سمت غربی میدان پایانه اتوبوسرانی انقلاب قرار دارد که مبدا و مقصد حرکت بسیاری از خطوط اتوبوسرانی است. 

اگر بخواهید با تاکسی به این میدان بیایید باید بدانید که تقریبا در هر پایانه‌ای یک خط تاکسی برای این میدان وجود دارد. صادقیه، ونک، سعادت آباد، امام حسین، تهرانپارس، نعمت آباد و بسیاری مناطق دیگر خط مستقیم تاکسی به این میدان دارند.

حتی شما می‌توانید از استان البرز با یک تاکسی به این میدان برسید فقط کافی است به پایانه تاکسی‌رانی نزدیک خود بروید و به دنبال ایستگاه تاکسی میدان انقلاب بگردید. 

اگر هم که قصد رفتن به این میدان با خودرو شخصی را دارید باید بدانید که شرق، شمال و جنوب این میدان یعنی خیابان انقلاب، خیابان کارگر شمال و خیابان کارگر جنوبی در محدوده طرح آلودگی هوا قرار دارد یعنی همان طرحی که در هر فصل سی روز اجازه تردد در آن وجود دارد.

بهترین آپارتمان مبله و ویلا در تهران و شهرهای اطراف را می‌توانید در پینورست پیدا کنید. 

همین حالا رزرو تلفنی: ۰۲۱۹۱۰۰۹۲۹۷

غرب این میدان (خیابان آزادی) طرح نیست و می‌توانید بدون محدودیت وارد آن شوید. در اطراف این میدان پر از پارکینگ‌های مختلف است که می‌توانید به راحتی خودرو خود را در آنجا قرار دهید و به گشت و گذار میدان بپردازید. 

بیشتر بخوانید: طول خیابان ولیعصر تهران چقدر است؟ خیابان چنارها و کافه‌های دنج

دیدنی‌های میدان انقلاب ؛ هرچیزی که فکرش را بکنید یا نه!

در این میدان به معنای واقعی کلمه می‌توانید از شیر مرغ تا جان آدمیزاد را پیدا کنید. در اطراف این میدان رستوران، فست فود، کتاب‌فروشی، سینما، سوپر مارکت، پوشاک، لوازم آرایشی و بهداشتی، پارک، دارالترجمه، چاپ و تبلیغات، دانشگاه و بسیاری مشاغل ریز و درشت دیگر قرار دارد. در این میدان حتی می‌توانید به سراغ دستفروش‌هایی بروید که مانند دستفروش‌های دیگر نیستند و در بساط آن‌ها کتاب‌هایی پیدا می‌کنید که گاهی بسیار نایاب و قدیمی هستند. 

سینما بهمن

یکی مشهورترین مکان‌ها در این میدان، سینما بهمن است. این سینما که در سمت شرق میدان انقلاب قرار دارد در سال ۱۳۴۴ افتتاح شد و اول با نام سینما کاپری شناخته می‌شد.

سینما بهمن دو سالن با گنجایش ۵۸۸ و ۵۸۱ نفر دارد که هر دو آن‌ها مجهز به سیستم صوتی دالبی و پخش دیجیتال هستند که همین مساله سینما بهمن را تبدیل به یک سینما با رتبه ممتاز کرده است. در کنار این سینما دیوار نگاره‌ای قدیمی وجود دارد که در بسیاری از مستندها و فیلم‌ها نمایش داده شده است. 

سینما مرکزی

در جنوب غربی میدان انقلاب می‌توانید سراغ سینما مرکزی یا همان سینما سانترال قدیم را بگیرید. این سینما در سال ۱۳۴۱ توسط سیف‌الله کامرانی ساخته شد و در ابتدا یکی بود که بعدها تبدیل به سه سالن شد. پس از مدتی دو سینمای شهر و تماشا که کنار این سینما قرار داشتند با سینما مرکزی ادغام شد و تبدیل به سالن ۴ و پنج شدند. 

جالب است درباره این سینما بدانید که تمام عواید این سینما به سالمندان و معلولان تحت حمایت بنیاد خیریه کامرانی می‌رسد. 

پاساژ مهستان

اگر به دنبال محصولات مذهبی و آیینی هستید بهترین جا برای مراجعه، پاساژ مهستان است. این پاساژ در ضلع جنوبی میدان انقلاب و در ابتدای خیابان کارگر جنوبی قرار دارد. در پاساژ مهستان می‌توانید انواع محصولات مذهبی مانند کتیبه، پرچم، طبل، دوهل، چادر مشکی، پیراهن مشکی، تسبیح، منبت، مهر و هر چیز دیگری که برای مراسم و آئین‌های مذهبی وجود دارد را پیدا کنید.

اکثر مغازه‌های این پاساژ، خودشان تولید کننده هستند و به همین خاطر می‌توانید محصولات دلخواه خود را با قیمت مناسبی تهیه کنید. 

پاساژ کاوه

از میدان کمی به سمت غرب که حرکت کنید به پاساژ کاوه می‌رسید. این پاساژ یکی از مراکز مهم توزیع لوازم دندانپزشکی در تهران است. پاساژ کاوه شاید مورد علاقه همه نباشد اما یک مکان تخصص برای کسانی است که به دنبال لوازم و تجهیزات مرتبط با دندانپزشکی هستند. این پاساژ با تعداد بالای مغازه‌ها و تنوع زیادی که دارد می‌تواند گزینه خوبی برای افراد مناسب باشد. 

پاساژ نبوت

اگر به دنبال چاپ بنر، کارت ویزیت، تبلیغات یا هر کار دیگری مرتبط با صنف چاپ هستید کافی است کمی از میدان انقلاب به سمت شمال بروید و در ابتدای خیابان کارگر شمالی سراغ پاساژ نبوت را بگیرید. در این پاساژ می‌توانید تنوع زیادی از طرح‌ها و رنگ‌های مرتبط با چاپ را ببینید. شاید این پاساژ را نتوان با خیابان ظهیر‌الاسلام مقایسه کرد اما به نوبه خود محل خوبی برای صنف چاپ و تبلیغات است. 

دانشگاه تهران

یکی دیگر از نقاط معروف میدان انقلاب، دانشگاه تهران است. اگر اسکناس‌های پنجاه تومنی را دیده باشید حتما عکس سردر ورودی این دانشگاه را در پشت آن دیده‌اید. البته در پشت اسکناس پنج هزار تومنی هم نقش این سردر وجود دارد. این دانشگاه با ۲۵ دانشکده، شش پردیس و ۱۶ مرکز پژوهشی، بزرگترین مرکز آموزش عالی ایران است که در سال ۱۳۱۳ تاسیس شد.

دانشگاه تهران علاوه بر مرکز آموزشی، وزنه بزرگی در بسیاری از اتفاقات سیاسی و تاریخی بوده است. همچنین این دانشگاه محل برگزاری نماز جمعه در تهران بوده است. 

پژوهشکده فرهنگ و هنر

ساختمانی که در سال ۱۳۰۴ به دنیا آمده و پر از نشان‌ها و سمبل‌های زرتشتی است زیرا صاحب اولیه این ساختمان یک نیکوکار زرتشتی بوده است. برای رسیدن به این ساختمان زیبا کافی است کمی به سمت شرق میدان انقلاب حرکت کنید و به ابتدای خیابان مظفر جنوبی برسید.

این ساختمان در سال ۱۳۸۰ توسط جهاد دانشگاهی بازسازی شده و جز آثار ملی و میراث فرهنگی ثبت شده است. 

کتاب فروشی‌های انقلاب

اگر به دنبال کتاب خاصی هستید می‌توانید به میدان انقلاب بروید و در بین صدها مغازه کتاب‌فروشی و انتشاراتی کتاب مورد علاقه خود را به راحتی پیدا کنید. بسیاری از انتشارات بزرگ در این میدان شعبه‌ای دارند. انتشاراتی مانند جیحون، قلم، سروش، گاج، قلم‌چی و بسباری از انتشارات کوچک و بزرگ دیگری که می‌شناسید. 

حتی می‌توانید سراغ پاساژهایی بروید که به صورت تخصصی به موضوعات مختلفی مانند زبان خارجه، پزشکی، مهندسی، کودکان و… می‌پردازند.

علاوه بر مغازه‌ها و انتشارات، دستفروش‌هایی در این میدان وجود دارند که گاهی کتاب‌هایی نایاب و حتی نفیس را در بساط خود دارند. کتاب‌هایی که شاید هیچ‌جای دیگر نتوانید نشانی آن پیدا کنید، در بساط این دستفروش‌ها موجود است. 

بیشتر بخوانید: یک راهنمای مختصر در مورد کتابفروشی‌های تهران – از انقلاب تا نمایشگاه کتاب مصلی

خانه استاد حسین بهزاد

حسین بهزاد یکی از هنرمندان نقاش در ایران معاصر است. او نقاشی‌های زیادی به سبک مینیاتور کشیده است که برخی از آن‌ها شامل فردوسی، فتح بابل، ایوان مداین، شب قدر حافظ و نفت است. اگر می‌خواهید آثار این هنرمند بزرگ را ببینید باید به مجموعه سعدآباد، کاخ کرباسی بروید تا ۲۸۹ اثر از استاد را ببینید و غرق در زیبایی هنر حسین بهزاد شوید.

خانه این استاد بزرگ در سال ۱۳۷۱ به ثبت ملی رسیده است و پاتوقی برای علاقه‌مندان به هنر مینیاتور و البته طبق وصیت خود استاد، آموزشگاه نقاشی است. 

برای رسیدن به این خانه می‌توانید به میدان انقلاب، خیابان آزادی، خیابان نوفلاح، نبش خیابان کلهر مراجعه کنید. 

لوازم تحریر

اگر به دنبال ابزار یا لوازم تحریر خاصی هستید، یکی از بهترین جاها برای مراجعه، میدان انقلاب است. در این مغازه‌ها می‌توانید تنوع زیادی از ابزارهای مهندسی، نجوم، نقشه کشی، هنر، پزشکی و هر لوازم و ابزار دیگری که فکر می‌کنید را پیدا کنید. از روپوش پزشکی گرفته تا تلسکوپ، از خودکار و قلم گرفته تا بوم نقاشی در این میدان موجود است.

صحافی‌ها

مگر می‌شود جایی پر از دانشکده و کتابفروشی باشد اما صحافی نباشد؟ در اطراف این میدان پر از صحافی‌های مختلف است که دایم مشغول به کار هستند و نشتریان آن‌ها اکثرا دانشجویانی هستند که به دنبال صفحه بندی جزوات یا پایان نامه‌های خود هستند. این صحافی‌ها خیلی متمرکز نیستند و برای پیدا کردن آن‌ها باید کمی جستجو کنید. 

شیرینی فرانسه

اگر فکر می‌کنید این شیرینی‌فروشی یک قنادی ساده است باید بگویم اشتباه کرده‌اید. این شیرینی فروشی در سال ۱۳۴۴ افتتاح شد و شیرینی پز آن یک فرد فرانسوی بود که به همین خاطر اسم فرانسه برای آن انتخاب شد.

هر چند که بعد از سال ۱۳۵۷این قناد از ایران رفت اما اسم شیرینی فروشی کماکان فرانسه است و هنوز شیرینی‌ها و کیک‌های جذابی درست می‌کند که حداقل یک‌بار ارزش امتحان کردن را دارد.

کلیسای حضرت ابراهیم

اگر علاقه به دیدن معماری یک کلیسای زیبا را دارید سراغ کلیسای حضرت ابراهیم را بگیرید. این کلیسا در سال ۱۳۴۵ توسط فرقه دومینیکن ساخته شد. این فرقه نام حضرت ابراهیم را برای این ملیسا انتخاب کرد تا نشان دهد که قصد گفتگو و تبادل اطلاعات بین ادیان مختلف را دارد. 

برای رسیدن به این کلیسا از میدان انقلاب به سمت غرب بروید، وارد خیابان جمالزاده شمالی شوید و بعد از خیابان فرصت شیرازی، نبش کوچه زند این کلیسا را پیدا کنید. 

کافه‌های میدان انقلاب

وقتی جایی پر از دانشگاه و مرکز خرید باشد، همیشه پر از عبور و مرور و شلوغی باشد پس دیگر امکان ندارد که کافه‌ای آن‌جا نباشد.

در اطراف این میدان پر از کافه‌ها با سبک‌ها و شخصیت‌های مختلف قرار دارد. از کافه گیم و برد گیم گرفته که می‌توان در آن به بازی‌های رومیزی و مافیا پرداخت تا کافه هنر قشقایی و کافه کتاب امیر کبیر که محیطی فرهنگی‌تر و سنتی‌تر دارند. در این میدان طبق هر سلیقه‌ای یک کافه وجود دارد. حتی عمارت‌های قدیمی‌ای وجود دارند که تبدیل به کافه شدند و شما می‌توانید نوشیدن یک فنجان قهوه‌ را در عمارتی قدیمی و شاید حتی قاجاری تجربه کنید.

بیشتر بخوانید: کافه مخصوص تولد در تهران – ۱۵ کافه‌ی دنج برای خاطره‌سازی

رستوران‌ها و فست فود‌های انقلاب

مسلما گشت و گذار در این میدان هر کسی را گشنه می‌کند. در این میدان می‌توانید تنوع بالایی از انواع غذاهای مختلف را پیدا کنید. فراموش نکنید که این میدان نه‌ تنها پاتوق کتاب‌دوستان و دانشجویان، بلکه محل گذر هزاران نفر در روز است. بنابراین عجیب نیست که در این میدان بتوانید تنوع مختلفی از غذاها با کیفیت‌های مختلف را پیدا کنید.

در این میدان می‌توانید از فلافل و سمبوسه گرفته تا پیتزا و کباب را با قیمت‌های مختلف پیدا کنید. اگر خوش‌شانس باشید و البته دوست داشته باشید در اواخر شب با بساط جیگرکی‌ها روبرو می‌شوید که بوی آن تمام میدان را پر می‌کند. 

دست فروش‌ها

شاید در هیچ نقطه‌ای از تهران مانند میدان انقلاب، دستفروش‌ها مهم نباشند. در این میدان دستفروش‌های عادی نمی‌بیند بلکه کسانی را می‌بینید که کتاب‌های نایاب، نقاشی‌هایی به قلم خودشان، خطاطی‌های زیبا و حتی وسایل بازی مانند پازل‌های حرفه‌ای را می‌فروشند. حتی اگر در وقت مناسب بین این دستفروش‌ها بچرخید جوانانی را می‌بینید که در حال نواختن موسیقی هستند و هنر خیابانی را به اجرا می‌گذارند، هنری که می‌تواند شما را ساعت‌ها میخکوب کند و از صدای ساز خودشان سیراب کنند. 

پارک لاله

از میدان انقلاب به سمت شمال که حرکت کنید به پارک لاله می‌رسید. جایی که تا قبل از سال 1345 مکانی نظامی و برای سوارکاری، رژه و تمرین‌های نظامی بود. این مکان که در اختیار ارتش بود توسط یک طراح فرانسوی به نام ژوفه به پارکی با مساحت 35 هکتار تبدیل شد. پارک لاله تنوع زیادی از گونه‌های گیاهی را در خود جا داده و محلی برای فستیوال‌ها و کارناوال‌های فرهنگش شده است.

اگر شب‌ها به این پارک بروید خانواده‌های زیادی را می‌بینید که در گوشه و کنار پارک نشسته‌اند و دورهمی خانوادگی دارند. یکی از نکات جالب این پارک، تعداد زیاد گربه‌های آن است. شما به هر قسمتی از پارک که بروید حتما با خانواده‌ای از گربه‌ها روبرو می‌شوید. 

بیشتر بخوانید: پارک لاله ؛ گوهری سبز در یکی از شلوغ‌ترین نقاط تهران

پارک دانشجو

پارکی با بیست و سه هزار متر مربع مساحت که یکی از پارک‌های مهم در تهران است. این پارک در شرق میدان انقلاب و نبش خیابان ولیعصر قرار دارد.

در اطراف این پارک می‌توانید ساختمان تئاتر شهر، تالار وحدت، دانشگاه امیر کبیر و دانشگاه تهران را پیدا کنید پس انتظار پارکی خلوت را نداشته باشید. در ضلع شمالی پارک دانشجو می‌توانید سراغ دستفروش‌هایی را بگیرید که معمولا وسایل دست‌ساز یا هنری می‌فروشند. البته در بین آن‌ها اغذیه فروشی نیز قرار دارد. اگر خوش شانس باشید می‌توانید در شمال شرقی پارک دانشجو و در محوطه جلوی تئاتر شهر هنرمندان زیادی را ببینید که در حال رفت و آمد هستند و حتی گاهی دانشجویان هنر را ببینید که در محوطه جلوی تئاتر شهر در حال اجرای تئاتر خیابانی هستند. 

تاریخچه میدان انقلاب

حالا که با میدان انقلاب امروزی آشنا شدیم بیایید درباره تاریخچه این میدان بیشتر بدانیم و ببینیم که این میدان چه روزهایی را به خود دیده تا تبدیل به میدانی شود که امروز می‌شناسیم. 

اگر به دوران قاجار برگردیم، میدان انقلاب اصلا جزئی از تهران نبوده است و قسمت شمال غربی تهران و در خارج از تهران قرار داشت. نزدیک‌ترین دروازه به این میدان یکی دروازه دولت و دیگری دروازه باغ شاه در نزدیکی میدان حر بود. 

پس از سال‌ها و با افزایش جمعیت تهران و گسترش منطقه شهری، محل فعلی این میدان به تهران اضافه شد. 

در زمان رضاشاه این میدان به نام ۲۴ اسفند شناخته می‌شد که روز تولد رضا پهلوی بود. به همین مناسبت مجسمه‌ای از رضا شاه نیدر این میدان قرار داشت که تا قبل از انقلاب  ۵۷ در این میدان خودنمایی می‌کرد. 

از آنجایی که دانشگاه تهران در نزدیکی این میدان قرار دارد، بسیاری از تجمعات انقلابی و تشکل‌های دانشجویی در نزدیکی این میدان رخ می‌داد و به همین خاطر پس از پیروزی انقلاب این میدان به یاد انقلابیون به نام میدان انقلاب خوانده شد.

در سال ۱۳۶۱ ایرج اسکندری طرحی انقلابی را برای قرار دادن در مصلی تهران ارائه داد. این طرح قرار بود به صورت دو بعدی و برای قرارگیری بر روی دیوار ساخته شده بود. طرحی از چند رزمنده که به همراه امام خمینی در آن حضور داشتند. این طرح تحویل وزارت ارشاد شد اما به جای اینکه به صورت دو بعدی در مصلی قرار بگیرد، به صورت مدور در میدان انقلاب قرار گرفت. به خاطر تبدیل شدن یک طرح دو بعدی به طرحی مدور، بسیار از جزئیات اثر از بین رفت. 

این نماد توسط فریدون صدیقی برجسته سازی شد که باز هم ماجرای جالبی در پشت خود دارد. فریدون صدیقی، فرزند ابولحسن صدیقی پیش از انقلاب قراردادی را با وزارت ارشاد می‌بندد اما با توجه به انقلاب این قرار داد انجام نمی‌شود و فریدون صدیقی به وزارت ارشاد بدهکار ماند. پس از انقلاب، فریدون صدیقی که بابت قراردادش هنوز به وزارت ارشاد بدهکار بود این طرح را قبول و برجسته سازی کرد.

این نماد تا سال ۱۳۸۶ در میدان انقلاب قرار داشت و پس از طی این سال‌ها نوبت به بازسازی و البته ساخت مترو انقلاب رسید. با رسیدن مترو به میدان انقلاب، این نماد برداشته شد و برای سه سال استراحت کرد. سرانجام در سال ۱۳۸۹ این نماد دوباره به میدان انقلاب برگشت اما به جای مرکز میدان، در غرب میدان و در ابتدای خیابان آزادی قرار گرفت. 

نماد فعلی میدان انقلاب یک گنبد شش ضلعی است که توسط سعید روانبخش طراحی شده است. این گنبد با نقش‌های برجسته دارای آجرکاری و کاشی کاری است. چهار پنجره با نقش کاشی‌های ایرانی نیز در اطراف گنبد قرار دارد. 

این طرح اما بدون حاشیه نبود. در اطراف این گنبد شش ضلعی، گل‌هایی برجسته وجود داشت که به گفته طراح این سازه، این گل‌ها نمادی از شکوفه‌های انقلاب بود. هرچند که در نگاه افراد دیگر این گل‌ها شبیه به ستاره داوود بود و حاشیه‌های زیادی را ایجاد کرد. پس از کش و قوس‌های فراوان، سرانجام در سال ۱۳۹۰ تخریب شد و برای پوشاندن این تخریب، فضای دور میدان با بنرهای تبلیغاتی احاطه شد. اکنون که به میدان انقلاب بروید دایره‌ای از بنرهای تبلیغاتی را دور میدان می‌بینید و کمی غرب‌تر نماد قدیمی میدان انقلاب در آنجا خودنمایی می‌کند. 

شما برای چه کاری به میدان انقلاب رفته‌اید؟ از کافه و رستوران‌های این حوالی کدام را ترجیح می‌دهید؟ جای دیگری را در این میدان می‌شناسید که ارزش دیدن داشته باشد؟ دسترسی به این میدان برای شما چه‌طور است؟ قیمت‌ها این‌جا با جاهای دیگر فرق می‌کند؟ چه کتابفروشی‌های معروفی این جا می‌شناسید؟ برای ما در قسمت نظرات بنویسید.

راستی اگر به تهران سفر کرده‌اید و قصد اقامت دارید بهتان پیشنهاد می‌کنیم یک سر به وب سایت پینورست بزنید چون سوئیت‌ها و آپارتمان های مبله خوبی در مرکز شهر دارد و می‌توانید آن‌ها را به راحتی اجاره کنید. تنوع و تمیزی این واحدها حتما نظر شما را جلب خواهد کرد.

محمد عمرانی

بقیه‌ نوشته‌ها

من محمدم. عاشق عکاسی و کسی که می‌نویسه چون دوست داره یاد بگیره. برای من نوشتن مثل یک کلاس می‌مونه که چیزای جدیدی یاد میگیرم ازش. بر خلاف اینکه آدم کم‌حرفی هستم، نوشتن برام خیلی راحت‌تره البته نه درباره خودم

از این نویسنده همین یه نوشته رو داریم