شهرت کاشان بیشتر به‌خاطر خانه‌های تاریخی دل‌فریب و مسحورکننده‌ای است که در خود جای داده. هرخانه تاریخ و داستان خاص خود را دارد و بی‌شک سر زدن به هرکدام هم لطف خاص خود را. یکی از زیباترین خانه‌های تاریخی کاشان خانه عباسیان است که مثل بسیاری از خانه‌های دیگر موجود در این شهر قدمت‌ش برمی‌گردد به دوره قاجار.
اگر دوست دارید بیشتر با معماری ایرانی و به‌طور خاص معماری کهن ایرانی آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم حتما از این بنای تاریخی باشکوه دیدن کنید.
خانه عباسیان؛ از گذشته تا امروز
این بنا بین سال‌های ۱۲۴۵ تا ۱۲۵۰ هجری قمری برای خانواده ثروتمندی که در کار تجارت شیشه بودند ساخته شد. از آنجایی که نام‌خانوادگی صاحبان خانه عباسی بود، این خانه امروزه «خانه عباسیان» نام گرفته است.
مساحت زیربنای این خانه به ۷۰۰۰ مترمربع می‌رسد. این ساختمان ۵ طبقه و ۵ حیاط دارد. مثل بقیه خانه‌های تاریخی کاشان این خانه هم مجلل و باشکوه است. جای‌جای این خانه با آینه‌کاری، گچ‌کاری و نقاشی‌های زیبا تزئین شده است.
آقای عباسی از حیاط اصلی برای برگزاری کلاس‌ها و جلسات دینی استفاده می‌کرد. پس از مرگ او این خانه به ۵ قسمت تقسیم شد و هر بخش به‌طور جداگانه فروخته شد.
امروزه خانه عباسیان که تا حدودی مورد بازسازی قرار گرفته و تبدیل به موزه عمومی شده تحت حفاظت سازمان میراث فرهنگی قرار دارد. در محوطه خانه هم یک چایخانه، یک رستوران و یک فروشگاه کوچک هم ساخته شده است. رستوران در طبقه پنجم قرار دارد.
مسیر دسترسی و اطلاعات بازدید
همان‌طور که گفتیم خانه عباسیان در شهر کاشان در استان اصفهان قرار دارد. این خانه قدیمی در کوچه سلطان امیر احمد و در بافت قدیمی شهر قرار گفته است.
آدرس: کاشان، خابان علوی، کوچه سلطان امیر احمد.
ساعت بازدید: همه روزه از ۹ صبح تا۶:۳۰ بعد از ظهر.
نکته: دقت داشته باشید که این مجموعه در تعطیلات نوروز تا ساعت ۸ شب برای بازدید باز است.
هزینه بلیط: هزینه بلیط برای گردشگران ایرانی نفری ۴۰۰۰ تومان و برای اتباع خارجی ۳۰۰۰۰ تومان است.
اگر تصمیم دارید که برای دیدن خانه عباسیان راهی کاشان شوید می‌توانید همین الان برای رزرو اقامتگاه در کاشان به سایت پینورست سر بزنید.
معماری و طراحی خانه عباسیان
سبک معماری خانه تاریخی عباسیان شبیه به سایر خانه‌های تاریخی این شهر است؛ یک حیاط در مرکز این خانه قرار دارد و اتاق‌ها دورتادور آن. این بنا درواقع یک مجموعه بسیار بزرگ شامل چند ساختمان که به هم راه دارند،چند حیاط، چند استخر، چند تراس و اتاق است.
گودال‌باغچه
در این سبک معماری سطح قرارگیری خانه پایین‌تر از سطح زمین است. بنابراین وقتی که می‌خواهید وارد خانه شوید همیشه باید چند پله‌ای پایین بروید. همین باعث می‌شود تا هم خانه به قنات نزدیک‌تر و هم از گرمای شدید تابستان و سرمای شدید زمستان تا اندازه‌ای در امان باشد.
در ضمن با کندن زمین این امکان فراهم می‌شود که مواد و مصالح مورد نیاز برای ساخت بنا را از خود زمین تامین کنند. کارگران اول زمین را کنده و با خاک آن شروع به ساخت آجر و بعد اقدام به ساخت بنا می‌کنند. بنابراین هم در زمان و هم در هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌شود. به این سبک از معماری اصطلاحا «گودال‌باغچه» میگویند.
تقارن و تقسیم‌بندی‌های فصل‌محور
حفظ تقارن از ویژگی‌های اصلی این سبک معماری است که در این خانه تاریخی هم دیده می‌شود؛ اگر وسط هر ضلعی از خانه یک خط فرضی رسم کنیم، دو بخش کاملا متقارن خواهیم داشت.
خانه عباسیان قسمت‌های تابستانی و زمستانی دارد. به همین دلیل اهل خانه در هر فصل سال متناسب با آب‌و‌هوا در بخش مشخصی از خانه ساکن می‌شدند.
اندرونی – بیرونی
درون‌گرایی هم یک سبک معماری است که در بیشتر خانه‌های سنتی ایران دیده می‌شود. خانه‌های قدیمی دوران قاجار بیشتر به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که هیچ‌کس نتواند درون آنها را ببیند. درواقع این خانه‌ها همگی از دو بخش کلی «بیرونی» و «اندرونی» تشکیل شده‌اند.
این تقسیم‌بندی بر مبنای باورهای دینی انجام شده است. اندرونی خانه آن قسمتی است که زنان بیشتر ساعت‌های زندگی خود را در آن می‌گذرانند. هرچند که دورتادور خانه پر از پنجره‌های بزرگ است، اما از خانه‌های اطراف چیزی از درون خانه دیده نمی‌شود. در این سبک از معماری بیرون بنا چیز زیادی برای بروز دادن وجود ندارد. بلکه تمامی تزئینات درون خانه قرار گرفته‌اند.
جالب است بدانید حتی دورتادور پشت‌بام خانه را هم چادرهایی می‌کشیدند تا افراد (خصوصا زن‌ها) در صورت ورد به پشت‌بام در معرض نگاه نامحرم قرار نگیرند.
خانه‌های ایرانی قدیمی دو کوبه روی در ورودی خود داشتند. کوبه ابزاری است برای کوبیدن به در تا صاحب‌خانه با شنیدن صدای آن متوجه حضور مهمان شود و در را باز کند. این کوبه‌ها دو شکل متفاوت داشتند: یکی مختص مردان و دیگری مختص زنان. هر یک از این دو نوع کوبه صدای متفاوتی تولید می‌کرد. بنابراین، صاحب‌خانه قبل از باز کردن در متوجه می‌شد که شخص منتظر پشت در چه جنسیتی دارد.
بخش‌های مختلف خانه عباسیان
ورودی‌ها و هشتیها
خانه عباسیان دارای سه هشتی است. برای ورود به خانه باید از یک شیب کوچک عبور کنید. همین جاست که اختلاف سطح به تدریج اتفاق می‌افتد. این مسیر به یک هشتی زیبای مسقف می‌رسد که فاصله‌ای بین فضای کوچه و خیابان و حیاط و درون ساختمان ایجاد می‌کند.
معمولا هشتیها به دو یا چند مسیر منتهی می‌شوند و در هر سمت خود سکویی دارند که می‌توان روی آن نشست و خستگی در کرد. اولین هشتی خانه عباسیان دو خروجی دارد؛ یکی به فضای داخلی و دیگری به محل زندگی خدمه راه می‌رود.
بیرونی خانه عباسیان
طبقات بالایی
خانه عباسیان یک اتاق آینه دارد که مجلل‌ترین اتاق این خانه هم به‌حساب می‌آید. به چنین اتاق‌هایی اصطلاحا شاه‌نشین یا پنج‌دری میگویند؛ منظور از شاه درواقع مهم‌ترین و قدرت‌مندترین فرد خانواده است.
این اتاق که بزرگ‌ترین اتاق خانه هم هست درهایی چوبین، سقفی آینه‌کاری شده، دیوارهایی پر از تزیینات گچ‌بری و پنجره‌هایی با شیشه‌های رنگی دارد. بقیه اتاق‌ها تقریبا می‌شود گفت که ابعادی مشابه یک‌دیگر دارند و بیشتر برای میهمانان در نظر گرفته شده‌اند.
مثل سایر خانه‌های سنتی، خانه عباسی‌‌ها یک بادگیر دارد که به تهویه هوا و مطبوع نگه داشتن هوا کمک می‌کند. بخش بیرونی خانه که بیشتر مورد استفاده مردها و میهمانان قرار می‌گرفته است، شامل یک اتاق بزرگ و یک اتاق کوچک، اتاق انبار، زیرزمین، و یک چاه آب کوچک می‌شود.
تالار سرپوشیده یا مهتابی بزرگ درحقیقت یک ساختمان دو طبقه است. در گذشته این مکان برای برگزاری مراسم مذهبی، جشن‌ها و سوگواری‌ها استفاده می‌شده است؛ چیزی شبیه به سالن و اتاق‌های کنفرانس امروزی. طبقه اول مخصوص مردان و طبقه دوم مخصوص زنان بوده. این فضا تزئینات چندانی ندارد. اما بادگیرهایی برای تهویه هوا در این قسمت از ساختمان هم ساخته شده است.
نورگیرهای سقفی شبیه کلاه‌های بزرگی هستند که در هر طرف پنجره‌هایی دارند. از آنجا که این نورگیرها تداعی‌کننده کلاه‌های سربازان غربی دوره قاجار هستند، ایرانیان آنها را کلاه‌فرنگی می‌نامند.
ایوان بهاره همان‌طور که از اسمش پیداست مخصوص هوای بهاری و ملایم است. معماری این بخش هم کاملا متقارن است.
اتاق‌های آیینه، مهتابی کوچک و اتاق مرکزی دیگر بخش‌های طبقات بالایی بیرونی هستند.
طبقات پایینی
مهم‌ترین بخش طبقات پایینی قسمت بیرونی آب‌انبار است. به‌دلیل جیره‌بندی آب قنات و عدم دسترسی به آب طی تمام ساعات روز و شب، مردم باید آب را در آب‌انبارها ذخیره می‌کردند.
اندرونی خانه عباسیان
طبقات بالایی
سقف اتاق شاه‌نشین با آینه‌کاری‌هایی بسیار زیبا تزیین شده است. این آینه‌ها که به شکل خورشید و ستاره برش خوررده‌اند، تلالو و درخشندگی خاصی به اتاق می‌بخشند.
درگاه مخفی و اتاق مخفی هم از دیگر بخش‌های طبقات بالایی اندرونی محسوب می‌شوند.
طبقات پایینی
حمام‌های قدیمی، ورودی پله‌ها، حوض‌خانه، چاه آب، حیاط، سرداب بزرگ، رخت‌شوی‌خانه و نمازخانه هم بخش‌های مربوط به طبقات پایینی اندرونی هستند.
بخش خدمه خانه عباسیان
این بخش همان‌طور که از اسم آن پیداست مختص خدمتکاران است و راه عبور و مرور مستقل و جداگانه دارد. این بخش قسمت‌های مختلفی مثل مطبخ و حیاط خدمه دارد. در طول روز خدمه در مطبخ به پخت‌وپز و شست‌وشو ظرف‌ها مشغول بودند. حیاط خدمه هم محل اقامت، استراحت و کار خدمه بوده است؛ این بخش امروزه مسدود شده است.
مکانهای دیدنی نزدیک به خانه عباسیان
از آنجایی که این بنا در بافت قدیمی شهر قرار دارد به باقی خانه‌های تاریخی و جاذبه‌های توریستی شهر کاشان بسیار نزدیک است. نزدیک‌ترین جاذبه دیدنی و گردشگری به این خانه حمام سلطان امیر احمد است که تقریبا ۲۳۰ متر با آن فاصله دارد؛ اگر بخواهید فاصله بین خانه عباسیان تا این حمام تاریخی را پیاده طی کنید، حدود ۳ دقیقه طول خواهد کشید.
خانه طباطباییهایکی از جالب‌ترین مکانهای دیدنی این شهر است که ۳۵۰ متر با خانه عباسیان فاصله دارد و طی کردن فاصله بین آن دو تنها به ۵ دقیقه پیاده‌روی نیاز دارد. فاصله بین خانه بروجردی‌ها تا اینجا هم به‌لحاظ زمانی حدود ۵ دقیقه است.
شما تا به حال از خانه عباسیان دیدن کرده‌اید؟ چه چیزی در مورد معماری و تزیینات این خانه بیشتر از همه نظر شما را به خودش جلب کرد؟ دوست داشتید در همچین خانه باشکوهی زندگی کنید؟ باقی خانه‌های تاریخی کاشان را دیده‌اید؟ حتما نظر و تجربه خودتان را برای ما بنویسید.
اگر زمانی قصد دارید که برای سفر به نقاط و شهرهای مختلف ایران برنامه‌ریزی کنید می‌توانید برای اجاره آنلاین اقامتگاه به سایت پینورست سر بزنید. انواع مختلف اقامتگاه از کلبه جنگلی و خانه روستایی تا ویلا با استخر خصوصی در این سایت برای شما گلچین شده است.
توی سفر دنبال چی هستی؟ 
کشف شهر 
قلقهای سفر 
تجربههای بقیه 
